ABD Başkanı Donald Trump, küresel ticaret savaşında yeni bir cephe açıyor. Çin, Avrupa Birliği ve Türkiye’den ithal edilen bazı ürünlere ek gümrük vergisi getiren Trump, İran’ın gelir kaynaklarını kesmek için harekete geçti. ABD müttefik ülkelerden İran’dan petrol ithalatını kesip kendisine destek olmalarını isteyecek.
Çin ve Avrupa Birliği başta olmak üzere pek çok ülkeyle ticaret savaşına giren ABD Başkanı Donald Trump, diğer cephede de İran’la petrol savaşı başlatıyor. Nükleer anlaşmadan çekilen, Tahran’ın gelir kaynaklarını kesmeye çalışan Trump’ın yakın ülkelerden 4 Kasım’a kadar İran’dan petrol ithalatını durdurmalarını isteyeceği ileri sürüldü. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkili Reuters’e Washington’un İran’dan petrol ithalatını durdurmaları için birçok ülkeden talepte bulunduğunu ve muafiyet tanınma ihtimalinin düşük olduğunu söyledi, ancak açık kapı bıraktı.
'SIFIRA İNMELERİNİ İSTİYORUZ'
Gazete Habertürk'ün haberine göre altı ülke ile İran arasında Temmuz 2015’te imzalanan nükleer anlaşmadan mayıs ayında çekilen Trump, askıya alınan ekonomik yaptırımların tekrar başlatılması talimatını vermişti. Yaptırımlar 4 Kasım’da başlayacak. Gazetecilere açıklamada bulunan yetkili, müttefiklerinin İran’dan yaptıkları petrol ithalatını o zamana kadar sıfırlamalarını hedeflediklerini belirterek “İran’ın gelir akışlarını izole edeceğiz ve bölgedeki habis rolünü gözler önüne sereceğiz” dedi. Yetkili, ABD’den bir heyetin Ortadoğu’ya hareket ederek Arap ülkelerinden İran kaynaklı arz açığını kapamalarını isteyeceğini ifade etti. Suudi Arabistan petrol sektörüne yakın kaynaklar, ülkenin temmuzda üretimi, tarihin en yüksek seviyesine çıkarmayı planladığını öne sürüyor. İran ise Tahran’ın petrolünün küresel piyasalara erişiminin birkaç ayda azaltılamayacağını savunuyor.
ASYA ÜLKELERİ MUAFİYET İÇİN MASADA
ABD’li yetkili, ABD’nin İran’dan petrol ithal eden başlıca ülkeler Çin, Hindistan, Türkiye ve Irak’la konunun henüz görüşülmediğini ancak görüşüleceğini ifade etti. Türkiye petrol ihtiyacının yarısını İran’dan karşılıyor. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) en büyük üçüncü üreticisi olan İran’ın en önemli Asyalı müşterileri listesinde Hindistan, Çin, Güney Kore ve Japonya yer alıyor. Japonya ve Güney Kore, İran’dan petrol alımında kendilerine istisna tanınması için ABD ile müzakerelere başladı. Japonya Hükümet Sözcüsü Yoshihide Suga, aynı zamanda İran’la da görüştüklerini söyledi. Japonya Başbakanı Shinzo Abe ve ABD Başkanı Donald Trump en son 7 Haziran’da Beyaz Saray’da bir araya gelmişti. Japonya ve Güney Kore İran’dan günde 200 bin varil petrol alıyor.
PETROL 70 DOLARI GEÇTİ
ABD’nin İran’ın gelir akışını kesme hamlesinin ardından ABD ham petrolünün varil fiyatı petrol piyasasında arzın sıkıntıya gireceği endişeleriyle 2 dolardan fazla yükselerek 25 Mayıs’tan bu yana ilk defa 70 doları aştı.
TÜPRAŞ HİSSESİNİ YÜZDE 7 DÜŞÜRDÜ
Haberlerin ardından, İran’dan ham petrol tedariki yapan Tüpraş hisselerinde gün boyu sert satışlar gözlenirken, hissedeki kayıp yüzde 7’yi buldu. Tüpraş ham petrol tedarikinin yaklaşık yüzde 45’ini İran’dan yapıyor. Tüpraş İran’dan aldığı ham petrolü Irak, Rusya, Suudi Arabistan ve Kazakistan gibi ülkelerden, daha yüksek maliyetle almak zorunda kalabilir.
‘TİCARET SAVAŞINDA İPİN UCU KAÇIYOR’
Ticaret savaşlarının kapsamının genişlemesi sanayicileri de endişelendirmeye başladı. İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, oda meclis toplantısında ticaret savaşlarından ipin ucunun kaçmaya başladığını ileri sürdü. Son haftalarda komşu pazarlar İran, Irak ve Ürdün’de de sanayicileri de ilgilendiren farklı ürün gruplarında korumacı önlemler alındığını hatırlatan Bahçıvan, “Bu örnekler de gösteriyor ki korumacılık alanında ipin ucu giderek kaçmaya başlıyor” dedi.
‘EK VERGİYLE ÜRÜN FİYATLARI YÜZDE 80 ARTAR’
Türkiye’nin ABD’ye karşı 21 Haziran’dan itibaren uygulamaya başladığı boykot gibi ek gümrük vergisi, bu ülkeden ithal edilen ürünlerin fiyatlarını artıracak.
AKPMG Türkiye Gümrük ve Dış Ticaret Hizmetleri Bölüm Başkanı Murat Palaoğlu’na göre ABD menşeli 22 ürüne getirilen ek mali yükümlülükten sonra ithal edilen ürünler tüketiciye yüzde 80’i aşan zamlarla ulaşacak.
Palaoğlu, “Üzerine KDV de eklendiğinde bu ürünleri satın alan tüketiciye yüzde 80’leri aşan fiyat artışı olarak yansıyacağı öngörülüyor” dedi.
Haberturk.com