Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç, ''Yapısal reformlar çerçevesinde hükümet gerekli olan yatırım ortamını yaratmalı ki doğrudan dış yatırım çekilebilsin. Sıfırdan başlayan projeler hem istihdam yaratsın, hem de büyümeyi tetiklesin'' dedi.
Koç, Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Avrasya Dünya Ekonomik Forumu kapsamında düzenlenen oturumda, Türkiye'nin 2001'de tarihindeki en kötü ekonomik krizi yaşadığını, 3 siyasi partinin oluşturduğu koalisyon hükümetinin toplumun tüm kesimlerinin de kararlılığıyla çok yaygın kemer sıkma politikası uyguladığını anlattı.
Krizden sonra yapılan seçimlerde de tek partili hükümet kurulduğunu ve mali disiplini tesis etmek için büyük adım atıldığını, özel sektörle iyi işbirliği örneği sergilendiğini, son 10 yılda 35-40 milyar dolarlık özelleştirme gerçekleştirildiği anlatan Koç, KOBİ'lerin de sanayinin omurgasını oluşturduğunu ve geliştiklerini kaydetti.
Her ne kadar sorunlar olsa da ve bu sorunlar yasal düzenleme ile çözüme kavuşturulmaya çalışılsa da kayıt dışı ekonominin hala olduğunu ama kayıt dışı ekonomiyle de mücadelenin devam ettiğini dile getiren Koç, ''Borsanın yüzde 70'i yabancı yatırımcıların elinde. Çok enteresan bir istatistik'' dedi.
-Türkiye'nin dezavantajı enerjide bağımlılık
Koç, Türkiye'nin dezavantajlarına da işaret ederek, ''Türkiye enerji bağımlısı bir ülke. Yılda yüzde 6-7 büyüyorsanız her zaman cari açıkla mücadele etmek durumundasınız. Bunun en iyi şekilde finanse edilmesi gerekiyor. Bunu yapabilmek için de üretim bazının tamamen değiştirilmesi gerekiyor. Orta ve uzun vadede bunu gerçekleştirebilmek için eğitimli iş gücüne ihtiyaç var ki yüksek katma değeri alan üretim yapılabilsin'' diye konuştu.
Koç Holding olarak ülkede eğitimi yaygınlaştırabilmek çalıştıklarını ifade eden Mustafa Koç, Türkiye'nin en büyük sorununun bu olduğunu söyledi.
-Eğitime 50 milyon dolar
Mustafa Koç, işsizlik açısından karşılaştıkları en büyük sorunun talep ile arzın aynı noktada buluşmaması olduğunu ve Türkiye'de yüzde 8-9 işsizlikten bahsedildiğini ama vasıflı çalışanı hem üretimde hem fabrikalarda istihdam edebilmenin zor olduğunu vurguladı.
Yapılan istatistiki çalışmalarda mesleki eğitim almış öğrencinin her zaman ortalama bir üniversite mezununa göre iş bulma şansının daha yüksek olduğunu, kendilerinin Milli Eğitim Bakanlığı ile birlikte çalışma kararı aldıklarını, mesleki eğitim çalışmalarını lanse ettiklerini anlatan Koç, 50 milyon dolarlık bir bütçe bulunduğunu, 264 okulda 8 bin öğrenciyi kapsadığını kapsadığını söyledi.
Koç, bu okullarda Koç Grubu bünyesindeki 20 şirketten 250 kişinin de akıl hocalığı görevini üstlendiğini belirterek, ''Buradaki temel hedef cinsiyet eşitliği. Bu proje belki okyanusta bir damla ama belki diğer şirketlere önderlik etmiş olacak'' dedi.
-Yapısal reformlar önemli
Panelde soruları da yanıtlayan Koç, yapısal reformların rolünün çok büyük olduğunu belirterek, şunları söyledi:
''Yapısal reformlar çerçevesinde hükümet gerekli olan yatırım ortamını yaratmalı ki doğrudan dış yatırım çekilebilsin. Sıfırdan başlayan projeler hem istihdam yaratsın, hem de büyümeyi tetiklesin. Bunu nasıl yaparsınız? Bazı vergi kolaylıkları sağlayabilirsiniz. Daha büyümeye elverişli bir vergi yapısı oluşturmak bunun başlangıç noktası olacaktır. Tabii bürokrasiyi de azaltmak gerekiyor.''
Mustafa Koç, işsizlik konusunun da sadece Türkiye'de değil, bölgedeki bütün ülkelerde ele alınması gerektiğini söyledi.
Özel sektör ve devletin bir arada çalışması gerektiğine işaret eden Koç, ''Devlet özel sektöre gereli teşvikleri sağlayarak yatırım ortamını iyileştirebilir. Yurt içindeki ve yurt dışındaki yatırımcıların bu ülkeye gelip yeni işler yaratmasını sağlayabilir'' dedi.
-Kuveyt Merkez Bankası CEO'su
Kuveyt Merkez Bankası Üst Yöneticisi (CEO) İbrahim Dabdoub, Arapların zengin, yoksul ve ortadakiler olmak üzere üçe ayrıldığını, Arap ülkelerinin çoğunun ekonomik açıdan zor durumda olduğunu ve özelleştirmelerin maliyetini üstlenemediklerini söyledi.
Marshall planını hatırlatan Dabdoub, şu öneride bulundu:
''Petrol rezervi olan zengin bir grup Arap ülkesinin imkanı var. Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Arabistan'ın petrol rezervleri 1,2-1,3 trilyona ulaşıyor. Marshall planı olsa ve iyi şekilde uygulansa, yoksul Arap ülkelerine yardım edebilecek en iyi çözüm bu olur. Ama yardım belli şartlara bağlı olacak. Sadece para vermekle olmaz. Sorumlu bir şekilde hareket etmesini, o ülkelerin yapısal reformları devreye sokabilmelerini sağlamak lazım. IMF VE Dünya Bankası'nın bir kombinasyonu gibi düşünebilirsiniz bu yaklaşımı. Bu yaklaşık Arap dünyasında pek çok reformu hayata geçirecektir.''
Dabdoub, mevcut eğitim sisteminin demode ve beceri geliştirmeye yeterli olmadığını, bir yüzyıl öncesinden kalma eğitim sistemi bulunduğunu, kaliteden çok kantiteye önem verildiğini, önceLikle eğitim reformunun yapılması gerektiğini söyledi.
Yapısal değişiklikleri ve doğru ortamı hükümetlerin gerçekleştirmesi gerektiğini, bunun iş ve istihdam yaratılması için önemli olduğunu ifade eden Dabdoub, kamu şirketlerinin etkin olmadığını, iyi yönetilmediğini, özelleştirilerek bu şirketlerin daha iyi yönetime sahip olması halinde istidam sağlanacağını ve özelleştirmenin nihai hedefinin de bu olması gerektiğini kaydetti.
-Fas Ekonomi ve Finans Bakanı
Fas Ekonomi ve Finans Bakanı Nizar Baraka da Fas'ın yüzde 5 mertebesinde büyüme gerçekleştirdiğini, işsizliği azalttıklarını ve bunun en önemli nedeninin de istikrar olduğunu söyledi.
Fas'ın bir evrim yaşadığını, yeni anayasanın kabul edildiğini., hem siyasi, hem de makro ekonomik istikrar bulunduğunu dile getiren Baraka, özel sektörle birlikte çalıştıklarını, yatırım ortamını iyileştirmenin önemli olduğunu, KOBİ'leri geliştirmeye yönelik strateji saptadıklarını anlattı.
Baraka, ''Bir yol haritasına sahip olmak önemli. Ülkelerimiz için zihniyet ve kültürel değişim lazım ki girişimcilik kültürü de gelişebilsin'' dedi.
Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da ekonomik entegrasyonu sağlamaları gerektiğine işaret eden Baraka,5 yılda kendi ülkelerinde 1 milyonluk yeni iş alanları yaratmalarının mümkün olduğunu söyledi.