Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Karadeniz'e yapılması planlanan nükleer santrale ilişkin "Bu hafta sonunda inşallah, ikinci nükleer güç santrali, yani 2 tane dörder ünitelik nükleer santral anlaşmasını nihayetlendirmek üzereyiz. İlk 4 reaktörün Akdeniz'de Rusya Federasyonu ile anlaşmasını yapmıştık. İkinci 4 ünitelik kısmı da Karadeniz'de gerçekleştireceğiz" dedi.
Bakan Yıldız, ABD Temsilciler Meclisi ve Senato üyeleri heyetini Bakanlıkta kabul etti.
Heyet adına konuşan ABD Temsilciler Meclisi Türkiye Grubu Eş Başkanı Ed Whitfield, heyette ABD'nin farklı eyaletlerinden temsilciler bulunduğunu belirterek, Türkiye'ye geleceklerini öğrendiklerinde özelikle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ile görüşmek istediklerini ilettiklerini söyledi.
Kabulde, Whitfield'in, "ABD'de heyecanlı bir dönem yaşıyoruz, doğal gaz ve ham petrol alanındaki keşiflerden dolayı. Türkiye'deki elektrik üretimine ilişkin bilgi verir misiniz?" sorusu üzerine Bakan Yıldız, şöyle konuştu:
"Türkiye, coğrafyasından kaynaklanan avantajları kullanıyor, boru hatları açısından. Türkiye son 10 yılda, AK Parti hükümetleriyle beraber çok ciddi büyüme rakamları, ivme yakaladı. GSYİH'de 3 kat, enerji sektöründe ise tamı tamına 2 katına büyüdü. Toplam enerji ihtiyacı yaklaşık 119 milyon ton eşdeğer petrol civarında. Bunun yüzde 72'sini ithal ediyor. Elektrik üretiminde AB ülkelerinin ortalamalarının üzerinde yüzde 25-26'sını yenilenebilir enerji kaynaklarıyla karşılıyor."
Elektrik üretiminde doğal gazın payının yüzde 44'e düştüğünü anlatan Yıldız, elektrik üretiminde doğal gazın bu kadar yüksek paya sahip olmasının hoşlarına gitmediğini kaydetti. Yıldız, 2023'te elektrik üretiminde yenilebilir enerji kaynaklarının yüzde 30, doğal gazın yüzde 30, kömür kaynaklarının yüzde 30, nükleer enerjinin yüzde 10 oranında da paya sahip olmasını hedeflediklerini bildirdi.
Türkiye'nin krize rağmen 2012'de kurulu güçte yüzde 8,1 büyüdüğünü, elektrik tüketiminin ise yüzde 5,1 civarında arttığını kaydeden Yıldız, Türkiye'nin uluslararası sermayeyle beraber uluslararası yatırımcılara ihtiyacının devam ettiğini söyledi.
Türkiye'nin 2023 hedeflerine ulaşması için 130 milyar dolarlık yatırım gerektiğini vurgulayan Yıldız, ABD'li yatırımcıları Türkiye'de yatırım yapmaya davet etti.
-"Resmi sipariş veriyorum"-
Bakan Yıldız, heyet üyelerinden birinin "Türkiye hala İran'dan kısıtlamaların dışında ham petrol ve doğal gaz alıyor mu? Türkiye ve ABD olarak işbirliğimizi geliştirmek istiyoruz. Neredeyse 100 yıl yetecek kaya gazı tedariğimiz söz konusu. Bu tedarik konusunda da Türkiye ile işbirliği yapmak istiyoruz" sözleri üzerine şunları kaydetti:
"İran ile bizim ham petrol ve doğal gaz ticaretimiz devam ediyor. Tabii bu süreç içerisinde BM kararları haricinde bir kısım kararlar da alındı. Sorumlulukları gereği BM kararları Türkiye'yi bağlar ama Türkiye'nin tedarik ettiği özelikle tabii kaynaklarını tedarik ettiği bir kısım ülkeler var. Bundan 2 yıl öncesine kadar Türkiye, ham petrol tedarikinin yarısını İran'dan karşılıyordu. Bir miktar azaltıma gitti. Şimdi Libya, Suudi Arabistan ve Rusya'dan tedarik ediyor.
Doğal gazda herhangi bir azaltıma gitmeyi düşünmüyoruz. Herhangi bir problem önümüze konduğunda birazcık çözümleriyle beraber konulması gerektiğine inanıyoruz. Bu konuda çözüm üreten çok fazla bir alternatif oluşmadı. Aslında bu ziyaret vesilesiyle biz sipariş verebiliriz. Bu söylediğim somut ve gerçek bir konudur. Kaya gazıyla alakalı şu anki siparişi not alabilirsiniz. Ben 6 milyar metreküp doğal gazı LNG olarak İzmir Aliağa'da hangi fiyatla ve ne zaman alabilirim? Bu bir sipariştir."
Bakan Yıldız, heyet üyelerinin birkaç ay içerisinde ihracatla ilgili bir düzenleme yapılacağını belirtmesi üzerine, "Resmi sipariş veriyorum, basın mensuplarının önünde. Çünkü ülkenin doğal gaz ihtiyacı her geçen gün artıyor. Biz gerek elektrikte gerekse doğal gaz tüketiminde çevremizdeki bir kısım ülkeler kadar büyüyoruz her yıl" diye konuştu.
-"Japonya ve Çin ön planda"-
Yıldız, daha sonra basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Bu ziyaretin ardından nükleer santrale yönelik herhangi bir işbirliği oluşup oluşmayacağı sorusu üzerine Yıldız, şunları söyledi:
"Siparişimizin geçerli olduğunu bir kez daha söylemek isterim. 6 milyar metreküp doğal gazı kaç paraya ve ne zaman alırız?
Yenilenebilir enerji kaynaklarıyla alakalı işbirliğine açığız. ABD'de 107 nükleer reaktör var, 4 tane daha yapılması kararı alındı. 2 adet Güney Karolayna ve Tennessee 2 tane olmak üzere. Nükleer atıklar önemli bir konudur ve dünyadaki bütün ülkeler Rusya ile işbirliği yapmaktadır. Aynı ABD'nin Ural Dağları'nda Rusya ile işbirliği yaptığı gibi. Biz nükleer santrallerle alakalı teklifleri kendilerine birçok kere iletmiştik, varsa teklifleri yine bunu da bekleriz."
Yıldız, Karadeniz'e yapılması planlanan nükleer santral konusunda ise "Bu hafta sonunda inşallah, ikinci nükleer güç santrali, yani 2 tane dörder ünitelik nükleer santral anlaşmasını nihayetlendirmek üzereyiz. İlk 4 reaktörün Akdeniz'de Rusya Federasyonu ile anlaşmasını yapmıştık. İkinci 4 ünitelik kısmı da Karadeniz'de gerçekleştireceğiz. Japonya ve Çin'in bu konuda ön planda olduğunu kamuoyuyla paylaşmıştım. İnşallah bütün şeffaflığıyla yine bunları hafta sonunda kamuoyuyla paylaşmış olacağız" dedi.
-"Doğal gaza zam yok"-
Doğal gaza zam yapılıp yapılmayacağı sorusuna Yıldız, "Doğal gaz fiyatlarıyla alakalı nisan ayındaki fiyatlar mayıs ayında da devam edecek. Herhangi bir fiyat değişikliği söz konusu değil" dedi.
-Nüfusu 10 bini aşan ilçelere yeni düzenleme-
Bakan Yıldız, "İran'dan alınan doğal gaz karşılığında Halkbank'a yatırılan para nereye gidiyor?" sorusuna şu yanıtı verdi:
"Üç ana bölümde bu soruyu cevaplayabiliriz. İran'ın Türkiye'de faaliyet gösteren firmaları var. İran'ın Türkiye ile olan ticaretinden kaynaklanan ödemeler var. Bir de İran'ın uluslararası ticaretinden kaynaklanan ödemeler var. Uluslararası ilişkilerinden kaynaklanan ticarete Türkiye'nin yaptığı bir milyar dolarlık bir ödeme var. Türkiye'deki ticaretinden kaynaklanan firmalara yapılan ödemeler var. Türkiye'nin İran ile yaptığı gıda alışverişlerine yaptığı ödemeler var. O yüzden bu üç temel konuyu burada vurgulamak istedim."
Bir başka soru üzerine Yıldız, BOTAŞ'ın meskenlerin doğal gazla tanışması için ilçe nüfusunun yüzde 83'ünün yaşadığı yerlere doğal gaz ilettiğini, dağıtımının da ilgili firmalarca lisans kapsamında yapılmaya başlandığını anlattı.
Yıldız, nüfusu 10 bini aşan ilçelerde yeni bir uygulama başlatacaklarını, lisans kapsamı dışında olan yerler için öncelikle yaklaşık 70 ilçeye doğal gaz ileteceklerini bildirdi. İlçedekilerin yüzde 60'ının doğal gaz gelmesini istemeleri halinde programa alınacağını kaydeden Yıldız, belli bir program çerçevesinde hangi ilçeye ne zaman doğal gaz iletileceğini kamuoyuyla paylaşacaklarını, bunun için vatandaş taleplerinin öncelikli olarak belirlenmesi gerektiğini söyledi.
-"ABD bunları kullanmayı hiçbir zaman düşünmedi"-
ABD Temsilciler Meclisi Türkiye Grubu Eş Başkanı Whitfield, bir soru üzerine Türkiye gibi ABD'nin de nükleer güç santraline yönelik çalışmaları bulunduğunu, nükleer enerjinin elektrik üretimindeki payının yüzde 22 olduğunu anlattı. Nükleer enerji konusundaki en büyük zorluğun atık malzemelerin kullanımı olduğuna işaret eden Whitfield, Fransa'da atık malzemelerin işlenip kullanıldığını, ancak ABD'nin bu işlemi gerçekleştiremediği için nükleer enerji konusunda ilerleme sağlayamadığını belirtti.
Başka bir gazetecinin, ABD ve İran'ın nükleer silahlarına yönelik sorusuna ise Whitfield, "İran'ın yaptırımlara uymasını umuyoruz. ABD'nin elinde de nükleer silah var. Ancak ABD bunları kullanmayı hiçbir zaman düşünmedi. Bir ülke diğerlerini tehdit ederse, mesela Kuzey Kore, o zaman kullanabilir. Ayrıca İran'daki durum sadece ABD'nin değil, uluslararası toplumun da endişesidir" yanıtını verdi.
Heyet üyelerinden Sheila Jackson-Lee ise Türkiye ABD'den doğal gaz ithal etmek isterse ilk kontratın Teksas ile imzalanabileceğini söyledi.
AA