Standard Bank Group Ltd. ve Societe Generale SA'ya göre, İran ile altın ticaretine getirilien yaptırımların gevşetilmesinin altın fiyatları üzerinde muhtemelen fazla etkisi olmayacak.

Johannesburg'da Standard Bank analisti Walter de Wet, dün İran ile küresel güçler arasında nükleer program konusunda anlaşma sağlandığı duyurulmadan önce yaptığı değerlendirmede, "altında şimdilerde, genel anlamda, çok daha büyük güçler baskın konumda," dedi. Altın, bazı yatırımcıların metalin değer koruma özelliğine olan güvenlerini yitirmelerinde dolayı, bu yıl yüzde 27 düştü ve son 30 yılın en büyük çaplı yıllık kaybına hazırlanıyor.

İran altın rezervlerini açıklamıyor, ancak Thomson Reuters GFMS'nin verilerine göre, mücevher ve diğer fabrikasyon ürünlerinde kullanılan altın talebi geçen yıl 36.9 ton oldu. Bu, küresel toplamın yüzde 1.4'üne denk geliyor. İran, Roubini Global Economics LLC'nin mayıs ayındaki raporuna göre, altın varlıklarını 2012 yılında, enerji ihracatının ödemesi olarak altın kabul edilmesinden dolayı muhtemelen genişletti.

Cenevre'deki anlaşma, İran'ın nükleer programının ilk kez dikkatle incelendiği 2003 yılından bu yana bir ilki oluşturuyor. ABD hükümetinden yapılan açıklamaya göre, İran, önümüzdeki altı aylık dönemde, altın ve değerli metaller üzerindeki bazı yaptırımların askıya alınması dahil, ekonomik yaptırımların gevşetilmesinden dolayı yaklaşık 7 milyar dolar elde edecek. Diplomatik protokol nedeniyle ismini vermeyen diplomatlara göre, İran'ın petrol ödemesinde ya da diğer yaptırıma tabi işlemlerde değerli metalleri ödeme olarak kabul etmesine izin verilmeyecek.

Nükleer program

İran'ın otomotiv endüstrisine ve petrokimya ihracatına yönelik yaptırımlar da askıya alınıyor ve ülkenin sivil havacılıkta kullanılan yedek parçalara girişine ve dondurulan varlıkları dahilinde 4.2 milyar doları ülkesine getirmesine izin verilecek. Her iki taraf da, daha kapsayıcı bir anlaşmayı altı ay içinde sonuçlandırmayı amaçlıyor.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, İran'ın anlaşma karşılığında, Birleşmiş Milletler gözlemcileri ile işbirliğimi iyileştirmesi, yüzde 20 seviyesine zenginleştirilen uranyum stokunu ortadan kaldırmayı taahhüt etmesi ve ileri sentrifüj yapmayı durdurması gerektiği vurguladı. İran ayırca, Arak ağır su reaktörün de faaliyete geçirmeyecek.

Spot altın yüzde 1.5 düşüşle ons başına 1,225.55 dolara kadar inerek 8 Temmuz'dan bu yana en düşük seviyesini gördü. Fiyatlar Londra saati ile 11:21'de ons başına 1,231.17 dolar seviyesindeydi. Altın 200 yılından bu yana ilk kez yıllık bazda kayba yöneldi. Altın Eylül 2011'de gördüğü tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 1,921.25 doların yüzde 36 altında.

İran'a uygulanan yaptırımlar, finans işlemlerine ve ülkenin temel gelir kaynağı olan petrol ihracına yönelik sınırlamaları içeriyor. Bloomberg'in derlediği verilere göre, İran'ın petrol üretimi, 2012 yılının başından bu yana, günlük 1 milyon varil düşerek 2.6 milyon varile indi.

Altın İthalatı

Yaptırımların İran'ın ödemeleri almasını güçleştirmesi ile birlikte, ülkenin altın kullanımı arttı. Birleşmiş Millerler (BM) ve Dünya Ticaret Örgütü'nün bir kuruluşu olan Uluslararası Ticaret Merkezi verilerine göre, İran'dan doğalgaz satın alan komşu ülke Türkiye'den gerçekleştirilen altın
ithalatı, 2011'deki seviyesi olan 1 tondan 126 tona sıçradı.

İran altın rezerv verilerini Uluslarararası Para Fonu'na (IMF) en son Mart 1996'da bildirdi. IMF verilerine göre, İran'ın altın rezervi o dönemde 168.6 tondu. Bu seviye, İran'ı şimdiki en büyük altın rezervine sahip 20 ülkenin dışında tutuyor.

Londra'da VTB Capital emtia stratejisti Andrey Kryuchenkov, 19 Kasım'daki değerlendirmesinde, "İran'ın altın alabilmesi için, gelirinin olması gerek. Bu gelir de normalde petrolden sağlanıyor. Şu an için ise oldukça dar boğazdalar," dedi ve "Bu nedenle, yaptırımların gevşetilmesinin altın üzerinde fazla etkili olacağını düşünmüyorum" şeklinde yorumda bulundu.

IMF, 2012 yılında yüzde 1.9 küçülen İran ekonomisinin bu yıl yüzde 1.5 daralalacağı ve 2014 yılında yüzde 1.3 genişleyeceği tahmininde bulundu.

Londra'da Societe Generale SA analisti Robin Bhar, 19 Kasım'da yaptığı değerlendirmede, "Yaptırımların gevşetilmesinin fiyatlar üzerinde etkili olacağını düşünmüyorum. Zira İranlı bireylerin ve resmi kişilerin burada ya da orada altına yatırım yapmalarını engelleyecek etkili yaptırımlar yok" dedi ve "Yaptırımların kaldırılması durumunda, kayda değer bir yatırım ya da yatırımın geri çekilmesi görülmeyecek" şeklinde görüş bildirdi.

Bloomberg, Thomson Reuters Corp. ile, finansal ve legal enformasyon ve işlem sistemleri satışında rakip kuruluş durumunda.