Advertisement
TÜRKİYE EKONOMİSİ ABONE OL

Türkiye'de reel sektördeki gelişme ve düzenlemelerin ekonomi hayatına yansımalarını detaylı bir şekilde masaya yatıran İş Dünyası programında bu hafta, alışveriş merkezi sektörünün büyümesine katkı sağlayan temalı parklar tartışıldı. Bu kapsamda İş Dünyası'nın bu hafta konukları Vialand Genel Müdürü Tolga Alişoğlu ve Carousel Genel Müdürü Özkan Şenyüz oldu.

Peki temalı park nedir?

Vialand Genel Müdürü Tolga Alişoğlu bu soruyu, ''Bizim İngilizce'den Türkçeleştirdiğimiz team park ya da amusement park olarak geçen kavram. Aslında içerisinde berlirli bir temayı barındıran parklar temalı parklar oluyor. Bu uzay teması da olabilir, eğlence teması veya botanik bahçesi temalı olabilir'' şeklinde yanıtladı.

Türkiye'de AVM sektörünün gelişimini, Carousel Genel Müdürü Özkan Şenyüz, "Türkiye'ye alışveriş merkezleri furyası 1995 ile 1996 yıllarında tamamıyla hızlı bir şekilde giriş yaptı. Alışveriş merkezi o zamanlar tam anlamı ile insanların parakende alışveriş ihtiyaçlarını karşılayabileceği yerler olarak düşünülmüştü. Temalı parka sahip AVM'nin yatırım bütçesi klasik AVM'lerinkine göre çok farklı. Kullanacağınız tema çok önemli. Bir AVM yatırımının geri dönüşü yerine, lokasyonuna, kiralamasına göre yaklaşık 10 sene olabiliyor" şeklinde anlattı. Sektöre ilişkin Tolga Alişoğlu, "1990'lı yıllar alışveriş merkezlerinin, alışveriş merkezi ve ufak eğlence merkezi, köşelerinde de eğlence ünitelerinin olduğu yerler olarak başladı. Fakat günümüzde hem nüfus yoğunluğu, hem insanların günlük hayatlarının çok yoğun geçmesi büyük şehirlerde, buraların daha yaşam merkezleri haline çevrilmesi talebini doğurdu. Baktığınız zaman biz Vialand grubu olarak içmizde 360 derece perakendecilik konseptini oluşturuyoruz. Burada da insanlar alışveriş merkezlerine artık alışveriş merkezi değil de yaşam merkezi olarak girdikleri için günlerini, boş zamanlarını değerlendirecek alanlar arıyorlar. Bu yüzden de alışveriş merkezlerinin içinde kreşlerin olması, çocuk aktivite alanlarının olması, farklı farklı temaların olması çok önemli" dedi.

-Uzakdoğulu yatırımcıların Türk AVM sektörüne ilgisi artıyor

Türkiye'de gerçekleştirilen tema parkların ve AVM konseptinin başarısının Uzakdoğulu yatırımcıların ilgisini çektiğini söyleyen Alişoğlu, "Biz iki ülkenin resmi temsilcilerinden burada da gelin yatırım yapın şeklinde teklif aldık. Birisi daha kuzeyde birisi de körfez bölgesinde olan iki ülke. İşin ilginci sadece resmi teklif olarak Avrupa'dan da özellikle son yıllarda ekonomik kriz yaşayan ama ekonomik krizden çıkma aşamasında olan ülkelerden ekonomiye yeni bir soluk getirme açısından bu tarz teklifler alıyoruz" şeklinde ifadelerini kullandı.

-Temalı parklarda yıllık 30 milyon ziyaretçi hedefleniyor

Bir alışveriş merkezinde ortalama 800 ile 1.000 personelin çalıştığını söyleyen Şenyüz, ''İstihdam metrekare büyüklüğüne göre de değişiyor. Temalı eğlence alışveriş merkezi dediğimiz zaman bu sayı 1.500'ün üzerine de çıkabilir. Ziyaretçi olarak ise tema parklarında yıllık ortalama 1.5 milyon ziyaretçiye ulaşabiliyoruz. Bunun yaklaşık 450 ile 500 bin kişisini turist olarak bekliyoruz. AVM ile birlikte toplam kompleks düşündüğümüz zaman da bizim önümüze koyduğumuz hedef 30 milyon ziyaretçi sayısına ulaşmak" dedi.

Yutdışında AVM sektörününün yapılanmasından bahseden Şenyüz, "Yurtdışında Türkiye'nin tam tezatında, yani şehrin dışında oluşan bir alışveriş merkezi kültürü var. Türkiye'de balon oluştu mu derseniz tabii ki belli bölgelerde, belli yoğunlukta inanılmaz bir balon var. Yurtdışında aslında alışveriş merkezleri sektörü bizden çok çok ileride olmasına rağmen orada pek şehir içinde alışveriş merkezleri göremiyorsunuz. Tamamiyle aslında bu Türkiye'ye özgü bir gelişme oldu. Bunu da dışarıya taşımak zorunda mıyız, doğrudur dışarıya taşınması lazım ama daha öncesinde de yerel yönetimlerle beraber çalışılarak bir etüt yapılması gerekir. Belirli kararlar alınarak şehir dışına taşınması gerektiğine inanıyorum" dedi.

-"Dövizdeki dalgalanma gelirlerimize yansıyor"

Dövizdeki dalgalanmanın etkilerini sektör temsilcileri, "Temalı parkların zaten üreticileri dünyada sayılı üreticiler. Tabii bu yatırım maliyetlerine etki ediyor, diğer taraftan baktığımızda biz temalı parktan bir gelir elde ediyoruz ama bizim esas ticari hacmi yarattığımız yer. AVM'miz. Kurdaki oynaklık bizim kendi gelirlerimize baktığımız zaman AVM'yi çok ciddi derecede etkileme potansiyeline sahip. Temalı parkımız günlük geliri olan yatırımını finanse ettikten sonra çok sıkıntısı olan bir yatırım değil ama kurdaki oynama, kiracıların talepleri, çeşitli riskleri beraberinde getiriyor" şeklinde anlattı.

Hande Berktan
hberktan@bloomberght.com