Merkezi Yönetim Bütçesi, eylülde 9,2 milyar lira, ocak eylül döneminde ise 11,9 milyar lira açık verdi.

Maliye Bakanlığı, bu yılın eylül ayı ile ocak-eylül dönemine ilişkin bütçe gerçekleşmelerini açıkladı.

Buna göre, eylülde merkezi yönetim bütçesinin gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre binde 7 artarak 30,3 milyar lira olurken, bütçe giderleri ise yüzde 13,5 artışla 39,6 milyar liraya yükseldi.

Geçen yıl eylülde 4,7 milyar lira açık veren bütçe, geçen ay 9,2 milyar lira açık verdi. 2013'ün eylül ayında 1,4 milyar lira faiz dışı fazla verilirken, geçen ay 4,6 milyar lira faiz dışı açık oluştu.

Eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,3 artışla 26,2 milyar lira vergi geliri elde edildi. Faiz hariç bütçe giderleri ise yüzde 21,5 artarak 34,9 milyar lira oldu.

- Ocak-eylül dönemi

Bu yılın ocak-eylül döneminde ise bütçe 11,9 milyar lira açık verdi. Faiz dışı fazla ise 26,3 milyar lira oldu. Yılın 9 ayında bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemin göre yüzde 8,1 artarak 313,5 milyar liraya yükselirken, bütçe giderleri ise aynı dönemde yüzde 10,5 artarak 325,4 milyar lira oldu.

Yılın 9 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,7 artışla 258,7 milyar lira vergi geliri elde edildi. Faiz hariç bütçe giderleri ise yüzde 14,5 artışla 287,2 milyar lira olarak gerçekleşti.

Merkezi Yönetim Bütçesi'nden bu yılın 9 ayında 325,4 lira harcama yapıldı, bütçe gelirleri ise 313,5 milyar lira oldu.

Buna göre, bütçe geçen yıl eylülde 4 milyar 725 milyon lira açık verirken, bu yılın aynı ayında bütçe açığı 9 milyar 211 milyon lira olarak gerçekleşti. 2013'ün eylül ayında 1 milyar 375 milyon lira faiz dışı fazla verilirken, bu yılın aynı ayında 4 milyar 578 milyon lira faiz dışı açık oluştu.

Geçen yılın eylül ayında 34 milyar 847 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı ayında yüzde 13,5 artarak 39 milyar 550 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç bütçe giderleri de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21,5 artarak 34 milyar 917 milyon lira oldu.

Buna karşılık, eylülde bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre binde 7 artarak 30 milyar 339 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri ise yüzde 8,3 artarak 26 milyar 237 milyon lira oldu.

- Bütçe giderleri

Bu yıl merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 436 milyar 433 milyon lira ödenekten eylülde 39 milyar 550 milyon lira gider gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayında ise 34 milyar 847 milyon lira harcama yapılmıştı. Eylülde faiz hariç giderler için öngörülen 384 milyar 433 milyon lira ödeneğin ise yüzde 9,1'i kullanılarak 34 milyar 917 milyon lira harcama yapıldı.

Personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13 artarak 9 milyar 516 milyon lira olurken, eylülde personel giderleri için bütçede öngörülen 109 milyar 969 milyon lira ödeneğin yüzde 8,7'si kullanıldı.

Eylülde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,2 artarak 1 milyar 540 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 18 milyar 875 milyon lira ödeneğin yüzde 8,2'si bu ayda kullanılmış oldu.

Bu yılın eylül ayında mal ve hizmet alım giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,7 artarak 2 milyar 970 milyon lira olarak gerçekleşirken, bütçede öngörülen 37 milyar 590 milyon lira ödeneğin yüzde 7,9'u bu ayda harcandı. Eylülde cari transferler geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33,8 artarak 15 milyar 300 milyon lira oldu ve bütçede öngörülen 163 milyar 554 milyon lira ödeneğin yüzde 9,4'ü bu ayda kullanıldı.

Bu yılın eylül ayında sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 8 milyar 292 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı 769 milyon lirayı buldu. Eylülde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 284 milyon lira, mahalli idare payları 3 milyar 851 milyon lira olarak gerçekleşti.

Eylülde 4 milyar 462 milyon lira sermaye giderine karşılık, 522 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri 606 milyon lira oldu. Faiz giderleri, eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 24 azalarak 4 milyar 633 milyon liraya geriledi.

- Vergi tahsilatı arttı

Bu yılın eylül ayı vergi gelirleri tahsilatı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,3 artarak 26 milyar 237 milyon lira oldu. Aynı ayda genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33,8 azalarak 3 milyar 153 milyon lira olarak gerçekleşti. Eylülde özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 808 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 141 milyon lira oldu.

Vergi türleri itibarıyla 2014 yılı eylül ayı gerçekleşmelerine bakıldığında, geçen yılın aynı ayına göre harçlar yüzde 22,8, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 22,6, gelir vergisi yüzde 11,9, damga vergisi yüzde 11, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 7,4, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 6, özel tüketim vergisi yüzde 5,9, diğer vergiler tahsilatı yüzde 9,7 artarken, kurumlar vergisi ise yüzde 17 azaldı.

- Ocak-eylül dönemi gerçekleşmeleri

Geçen yılın ocak-eylül döneminde 4,5 milyar lira fazla veren merkezi yönetim bütçesi, bu yılın aynı döneminde 11,9 milyar lira açık verdi. Aynı dönemde faiz dışı fazla da 26,3 milyar lira olarak gerçekleşti.

2013'ün ocak-eylül döneminde 294 milyar 541 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 10,5 artarak 325 milyar 435 milyon lira oldu. Aynı dönemde faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 14,5 arttı ve 287 milyar 166 milyon lira olarak gerçekleşti.

Diğer taraftan, ocak-eylül döneminde faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12,7 azalarak 38 milyar 269 milyon lira oldu. 2013 yılı ocak-eylül döneminde 290 milyar 46 milyon lira olan bütçe gelirleri de bu yılın aynı döneminde yüzde 8,1 artarak 313 milyar 504 milyon lira olarak gerçekleşti.

- Personel giderleri 84,4 milyar lira

Personel giderleri, yılın 9 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 artarak 84 milyar 371 milyon lira oldu. Bu yılın ocak-eylül döneminde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17,3 artarak 14 milyar 116 milyon liraya yükseldi.

Mal ve hizmet alım giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,7 artarak 24 milyar 614 milyon lira oldu. Bu dönemde cari transferler de yüzde 12,7 arttı ve 124 milyar 959 milyon liraya yükseldi.

Ocak-eylül döneminde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,5 artışla 62 milyar 278 milyon lira transfer yapıldı. Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 6 milyar 439 milyon lira oldu.

Söz konusu dönemde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 7 milyar 790 milyon lira olarak gerçekleşti.

Mahalli idare payları ise yılın 9 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19,3 artarak 28 milyar 670 milyon lira oldu. Bu dönemde 27 milyar 8 milyon lira sermaye gideri, 4 milyar 268 milyon lira sermaye transferi yapıldı.

Borç verme giderleri 2014 yılı ocak-eylül döneminde 7 milyar 828 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz giderleri de aynı dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12,7 azalarak 38 milyar 269 milyon lira oldu.

- Bütçe gelirleri

Yılın 9 ayında vergi gelirleri tahsilatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,7 artarak 258 milyar 651 milyon lira oldu.

Söz konusu dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6 arttı ve 42 milyar 846 milyon lira olarak gerçekleşti.

Bu dönemde, özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 9 milyar 398 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 2 milyar 610 milyon lira oldu.

Vergi türleri itibarıyla 2014 yılı ocak-eylül dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında, geçen yılın aynı dönemine göre banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 21,4, gelir vergisi yüzde 16,3, kurumlar vergisi yüzde 14,4, damga vergisi yüzde 9,3, harçlar yüzde 8,2, özel tüketim vergisi yüzde 4,4, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 3,1, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 1 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 7 arttı.

AA