Türk lirası bu haftayı da dolar karşısında sert kayıplarla tamamladı. Haftaya dolar karşısında 2.68 seviyelerinde başlayan TL, yoğun geçen haftada yüzde 1.5'in üzerinde değer kaybederek 2.72'lere geldi. Merkez Bankası'nın faiz oranlarını sabit bırakma kararı aldığı haftada rekoru da yukarı taşıdı. Bu yıl TL'nin ardından en çok kayıp yaşayan para birimi Brezilya reali ise toparlanıyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) döviz kurlarındaki yükselişe karşı TL cinsinden zorunlu karşılıklara ödenen faiz oranlarını artırdığı ve döviz depo faiz oranlarını düşürdüğü haftada dolar, TL karşısındaki rekorunu 2.7436'ya kadar çıkardı.
Garanti Yatırım Stratejisti Tufan Cömert, “Dolar/TL’deki yükselişin nedenine dair net bir cevap vermek zor. Fakat genel algılama, Merkez Bankası’nın Türk Lirası seviyesi ile ilgili bir rahatsızlık içerisinde olmadığı yönünde. Zaten bunu şuradan da biliyoruz, Merkez Bankası ek parasal sıkılaştırma uygulamasına gitmiyor, döviz satım ihalelerinde rakam artırılıyor. Dolayısıyla bir süredir henüz ciddi bir müdahaleye gerek olmadığı düşünülüyor gibi görünüyor. Bugün için baktığımızda neredeyse tüm gelişmekte olan para birimleri dolara karşı değer kazanırken, Türk Lirası ciddi şekilde ayrıştı. Dolar/TL’de ciddi bir talep söz konusu. İki neden olabilir. Spekülatif bir saldırı olabilir ya da yabancı yatırımcıların kendilerini dolar alarak hedge ediyor olmaları söz konusu olabilir. Ama görüdğümüz bu ayrışma çok sürdürülebilir mi bu Merkez Bankası’nın ne yapacağına bağlı olacak” değerlendirmesini yaptı.
ABD dolarının euro karşısında bu hafta yüzde 0.6 değer kaybederek 1.0873 seviyesine gelmesi de Türk lirasının kayıplarını azaltmaya yetmedi. Son dönemde Amerika'dan gelen zayıf veriler ve Merkez Bankası Fed'in de ekonominin ilk çeyrekteki yavaşlamasını kabullenmesi, 10 yıla yakın sürenin ilk faiz artışının Eylül veya daha sonraki bir toplantıya erteleneceği görüşünü kuvvetlendirdi. Bunun üzerine dolar endeksindeki ve doların önemli para birimleri karşısındaki rallileri yavaşladı.
Bu durumdan en fazla faydalanan da gelişen ülke para birimlerinin bir kısmı oldu. Rus rublesi Nisan'da son aylardaki yükselişini sürdürerek dolar karşısında yüzde 13 değer kazandı. Bu yıl yüzde 10 ile liranın ardından en çok değer kaybeden gelişen ülke parası olan Brezilya reali ise Nisan'ın başından bu yana yüzde 7.70 değer kazanarak yıllık kaybını yüzde 10'a indirdi. TL ile birlikte hareket eden diğer para birimlerinden Polonya zlotisi de bu ayın kazananlarından. Zloti dolar karşısında bu haftayı yüzde 2.48 yukarıda tamamladı. Polonya para biriminin yıllık kaybı da böylece yüzde 4.36'ya indi. Meksika pesosu bu ay yalnızca yüzde 0.74 kayıp yaşarken, 2015'teki kaybı yüzde 4 seviyelerinde kaldı.
Bu para birimlerinin arasında Nisan'daki en dikkat çekici yükseliş ise yüzde 8'e yakın değerlenen Brezilya realinin oldu. Dün dolar karşısında yüzde 0.7 yükselişle 2.9513 seviyesine gelen real, Perşembe günü 7 haftadır ilk kez dolara karşı 3'ün altında kapanış yapmıştı.
Realdeki bu toparlanmanın devlet kontrolündeki petrol şirketi Petroleo Brasiliero ile ilgili yolsuzluk suçlamalarına ilişkin endişenin azalması sayesinde yaşandığı belirtiliyor. Şirket, Çarşamba günü Ağustos'tan bu yana ilk kez denetlenmiş finansal rakamlarını açıklayarak, borç ödemelerindeki hızlanmayı önledi ve finans piyasalarına erişim için önemli bir adım atmış oldu. Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's de bir gün önce bu durumun olumlu olacağı yönünde bir açıklama yapmıştı.
Londra Capital Group Analisti İpek Özkardeşkaya ''Realin haftalık yükseliş trendi, artan doğrudan yabancı yatırım ve Petrobras konusundaki rahatlama ile açıklanabilir'' diye konuştu.
Seçimlere 6 hafta süre kala küresel konjonktür gelişen piyasa para birimleri için bir nebze rahatlasa da, TL'deki kayıplar sürüyor ve analistler önümüzdeki 43 günlük sürede kurun nasıl bir yön izleyeceği konusunda kesin konuşamıyor.
BloombergHT.com Editörü
Enes Tunagür
etunagur@bloomberght.com