Enerji ve Tabbi Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı'na (TANAP) ortaklık için başvuran bir, iki firma ile görüşeceklerini bildirdi.

Yıldız, "STEAM Geopolitical Energy Arena" konferansında yaptığı konuşma sonrası basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

TANAP gibi büyük projelerin gerçekleşeceğine olan inanç arttıkça taleplerin de arttığını belirten Yıldız, "Somut manada görüşeceğimiz bir iki firma olacak. Bu firmaların da halka açık olmaları ve dünya piyasalarında yer almaları sebebiyle ancak bu açıklamaları kendileri yaptığında değer kazanacaktır" dedi.

- "Böyle bir talebi Türkiye sağlayacak değil"

Türk Akımı projesinin ne kadarlık kısmının Türkiye'nin iç ihtiyacına yönelik olduğuna ilişkin soru üzerine Bakan Yıldız, dört boru hattından gelecek olan toplam 63 milyar metreküplük doğalgazın 15 milyar 750 milyon metreküpünün Türkiye'nin iç ihtiyacı ile ilgili olduğunu söyledi.

Yıldız, diğer üç boruyla transfer edilecek geri kalan 46-47 milyar metreküplük kısmı için talebin Avrupa Birliği ülkelerinden geleceğini vurgulayarak, "O siparişi AB üyesi ülkeler veriyorlarsa, arz ve talep bir noktada buluşacaktır. Vermiyorlarsa, böyle bir talebin oluşmasını Türkiye sağlayacak değildir" diye konuştu.

- "Tahkim heyetinin sonucunu bekleyeceğiz"

Tahkim sürecindeki İran doğalgazıyla ilgili anlaşmazlığın hatırlatılması üzerine Bakan Yıldız, mahkemenin müzakere ve duruşmaları bitirdiğini ve karar aşamasında olduğunu belirterek, bu ay veya gelecek ay içerisinde kararın çıkabileceğini kaydetti.

Tekrar anlaşma ihtimalinin söz konusu olmadığını ifade eden Yıldız, "Biz artık tahkim heyetinin kararına bu işi bıraktık. İranlı kardeşlerimizden bu manada yeni bir teklif olmadığı için, yeni bir görüşme arzusu da olmadığı için biz tahkim heyetinin sonucunu bekleyeceğiz ve ne tür karar gelirse de ona tabi olduğumuzu söyleyeceğiz" ifadelerini kullandı.

Taner Yıldız, Doğu Akdeniz doğalgazının, Mısır üzerindeki LNG tesisleri aracılığıyla dünya piyasalarına çok ciddi bir şekilde sunulabileceğini düşünmediğini söyledi

Yıldız, İstanbul Conrad Hotel'deki Steam Enerji Arenası Değişen Dinamikler konferansında, siyasetin enerji sektörü üzerindeki yükünün en fazla olduğu bölgenin Doğu Akdeniz olduğunu belirtti. Türkiye İsrail ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ve Türkiye'nin bulunduğu politik durumun, bu bölgedeki projelerle ilgili belli açmazları ortaya koyduğunu dile getiren Yıldız, Doğu Akdeniz doğalgazının Mısır üzerindeki LNG tesisleri aracılığıyla dünya piyasalarına çok ciddi bir şekilde sunulabileceğini düşünmediğini söyledi. Yıldız "Düşen ham petrol fiyatları ve buna bağlı gelişen doğalgaz fiyatları ile beraber daha az rekabet imkanı olan LNG'nin bu manada çok zorlanmış bir proje olacağı kanaatindeyim" ifadelerini kullandı.

Yıldız, uluslararası hukukça tam olarak tanımlanmamış ve münhasır ekonomik sahaları netleşmemiş alanlardaki yapılacak herhangi bir işlemin yalnızca bölgenin hukukuna değil, aynı zamanda dünyadaki denizlerle ilgili hukuka da aykırı olduğunu kaydetti.

Irak'taki enerji kaynaklarının paylaşımına yönelik, herhangi bir doğal kaynak çıkıyorsa bu kaynağın o ülke halkının tamamına ait olduğunu dile getirdiklerini hatırlatan Yıldız, aynı şeyleri Kıbrıs için de söylediklerini belirtti.

Yıldız, Asya ve OPEC ülkeleri merkezli olmak üzere Orta Doğu, Rusya, Kafkasya orijininde gelişecek bütün projelerin takipçisi olacaklarını ve arz güvenliğini geliştirmek ve kaynak çeşitliliğini sağlamak için yeni hidrokarbon merkezleri ile ilgili bu projeleri yakından takip edeceklerini söyledi.

- TANAP ve Türk Akımı projeleri

Türkiye'nin yalnızca bir transit ülkesi olmaktan ziyade özellikle 50 milyar metreküplük doğalgaz tüketimi ve artan büyüme rakamları ile her geçen gün bir doğalgaz merkezi olma adaylığını daha da güçlendirdiğini belirten Yıldız, "Bize dendi ki 'siz Türk Akımı'nı yaptığınız takdirde özellikle TANAP etkilenecek mi veya dengeleri Rusya lehine mi geliştireceksiniz?' Türkiye'nin özellikle bu proje ile alakalandığı konum ve tavır, yalnızca tek başına bu projenin velisi olan bir konum değildir. Herkes kendi omuzundaki soruna çok iyi dikkat etmek durumundadır. Biz özellikle Türkiye'nin doğalgazdaki arz güvenliği ile alakalı bütün konularında aracısız kaynak çeşitliliği ve yeni projelerle beraber almaktan yanayız" diye konuştu.


Yıldız, Türkiye'nin yaklaşık 14-15 milyar metreküplük güzergahını yenileme ile ilgili önemli bir karar aldığını ama projenin 63 milyar metreküpe çıkmasına karar verecek olanın arz ve talebin buluştuğu nokta olduğunu belirterek, şunları söyledi:

"Biz Türk Akımı'ndan yeni bir sipariş vermeyeceğimizi belirttik. Türkiye'nin doğalgaz ile alakalı büyümesinde çok ama çok cazip bir teklif olmazsa kaynaklarımızı güzergahlarımızı ve başka bir şekilde tedarik edeceğimizi belirttik. Geriye kalıyor 63 milyar metreküpün 46-47 milyar metreküplük kısmı, eğer Avrupa Birliği üyesi 28 ülke bununla alakalı bir talepte bulunuyorsa bu ticari bir konuya dönüşmüştür. Avrupa Birliği'nin mani olmadığı bir talebi oluşturmak Türkiye'nin işi değildir. Böyle bir sorumluluğu kendi omuzlarımızda da görmüyoruz. Şimdi siz hem bir sipariş verir hem de 'böyle bir projenin önü nasıl açılır' derseniz bunda çok ciddi bir çelişki vardır."

Türkiye'nin, tarafı olduğu konularda son derece net, anlaşılabilir ve kararlılığını hissettiren politikalarını kamuoyu ile paylaştığını belirten Yıldız "Bu konu, o konulardan bir tanesi değildir, tarafı olduğumuz yanı vardır, tarafı olmadığımız yanı vardır, yani siz sipariş vererek o projenin nasıl olduğunu nasıl gerçekleşeceğini sorarsanız bunun doğru olmadığını bir kez daha buradan belirtmek isterim" dedi.

Türkiye'nin her zaman icraatın önünü açtığını da belirten Yıldız sözlerini şöyle sürdürdü:

"Şimdi zaman zaman soruluyor 'Nabucco neden öldü' diye. Türkiye adının Nabucco olması TANAP olması veya MANAP olması ile alakalı kendi fonksiyonunu icra etmiştir. 1800 kilometrelik boru hattı buradan geçecekti şimdi yine geçiyor ama Nabucco olmadığında ne değişmiştir, boru hattı Bulgaristan üzerinden Romanya ve Avusturya'ya gidecekken, Yunanistan üzerinden İtalya'ya gitme kararı almıştır. Yani değişen kesim Avrupa'nın kuzeyiyle güneyidir. O yüzden Türkiye burada kaybeden değil, tam tersine konumunu koruyan ve kazanan ülke olmuştur. Boru hatlarının, boruların, işçiliğin ihalesi yapılmış ve 7 tane büyük merkezde şantiyeler çalışmaya başlamış ve 800 kilometreyi geçen kamulaştırma bedelleri ödenmiş, miktarları tamamlanmış ve bunlar 1800 kilometre gidecek şekilde de planlamaları ve programlamaları yapılmıştır."

- "TANAP kendisine çizilen programın 3 ay önündedir"

TANAP projesinin kendisine çizilen programın 3 ay önünde olduğunu, 45 milyar dolarlık harcamanın 2018 yılına kadar tamamlanmasının planladığını belirten Bakan Yıldız, Türkiye'nin 2018 yılının sonuna kadar kendi payına düşen görevlerini tamamlayacağını dile getirdi.

Yunanistan'daki politik bir takım değişikliklerin, ülkenin bu kadar büyük bir projenin karşısında tutumunu ve tavrını değiştirmeye neden olmaması gerektiğine inandığını ifade eden Yıldız, İtalya'nın 8 milyar metreküplük siparişiyle aynı kararlılıkta durduğunu kaydetti.

AA