Eylül ayı istihdam raporu her zamankinden daha dikkatle izlenecek. Finans piyasalarındaki satış dalgası ve küresel yavaşlamaya ilişkin endişelerin arttığı bir döneme denk gelen bu veri, ABD'de ekonominin motoru niteliğindeki işgücü piyasasının ne durumda olduğuna ilişkin işaretler verecek.
Bu yıl istikrarlı istihdam artışlarına karşın, Fed politika yapıcılarının Eylül ayındaki toplantıda faiz artırımını ertelemelerine neden olarak işaret ettikleri üzere, uluslararası riskler büyümeyi olumsuz etkileme ve enflasyon üzerinde aşağı baskı oluşturma riski taşıyor. Merkez bankacıların bu ay yeniden bir aaraya gelecek olmalaarı ile birlikte, tüm gözler, işgücü piyasasının Fed'in faiz artırımı kararını nasıl etkileyebileceğine çevrilmiş durumda. Bu gelişmelerle birlikte, ABD Çalışma Bakanlığı'nın TSİ 15:30'da açıklayacağı istihdam verilerinde bazı noktalar dikkatleri daha fazla çekecek. İşte bu noktalardan bazıları;
İstihdam
ABD'de işverenler, Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminlerinin medyanına göre, Eylül ayında istihdama 200,000 civarında ekleme yapacak. Ağustos ayında tarım dışı istihdam 173,000 artmıştı. Bu yıl aylık ortalama artış 212,000 oldu ve ancak bu, 260,000'lik 1999'dan bu yana en yüksek seviye olan geçen yılın ortalamasının altında.
Stone & McCarthy Research Associates analistlerine göre, ilk açıklanan (revize edilmemiş rakam) Eylül rakamı, önceki ayda olduğu gibi, aynı "aşağı yönelimden" sıkıntı çekebilir. Zira Aynı analistler, Ağustos ve Eylül rakamlarının her birinin Çalışma Bakanlığı'nca son 14 yılın 12'sinde yukarı yönde revize edildiğini ve bu nedenle, ekonomistlerin, özellikle Ağustos ayı verisi yukarı yönde revize edilirse, beklenenden daha düşük çıkan veriyi göz ardı edebileceklerini kaydetti.
Tarım dışı istihdamda beklenen toplam artışın 4,000 kişi dışındaki tümünün özel sektör istihdamından gelmesi öngörülüyor. Eylül ayında, son dönemde eyalet ve lokal eğitim işlerinden kaynaklanan kamu kesimi işe almalarının sağladığı geçici desteğinin azaldığı görülebilir. Morgan Stanley ekonomisti Ted Wieseman'a göre lokal okullarda işe alınanların sayısı Ağustos dahil üç aylık dönemde ortalama 21,000 arttı ve bu son sekiz yılın aynı dönemi dikkate alındığında en yüksek artışı işaret ediyor.
Wieseman, bilgilendirme notunda, , "Geçmişte, böyle bir güçlü seyrin ardından, okullar açıldığında bir miktar düşüş olma eğilimi var" dedi ve Haziran-Ağustos dönemindeki ortalama 27,000 artışın ardından Eylül ayında kamu istihdamında artış olmayacağı tahmininde bulundu.
Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminlerinin medyanına göre, imalat sanayi istihdamının Ağustos ayındaki 17,000 artışın ardından değişmemesi ve böylelikle Temmuz 2013'ten bu yana en kötü performansını göstermesi bekleniyor. İmalat sanayi istihdamındaki bu olumsuz seyir, zayıf ihracat ve enerji ile ilgili sektörlerde süren sorunlardan kaynaklanabilir.
İşsizlik Oranı
İşsizlik oranının, Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminlerinin medyanına göre, yüzde 5.1'de kalması ve Ağustos ayında ulaştığı Nisan 2008'den bu yana en düşük seviyesini koruması bekleniyor. Oran, Fed yetkililerinin şimdi artık azami istihdam olarak değerlendirdigevşeklik kleri seviye oılan yüzde 4.9'a yaklaşıyor.
Fed Başkanı Janet Yellen, geçen hafta yaptığı konuşmada, "Diğer göstergelerin işsizlik oranının şimdilerde işgücü piyasasında kalan sıkıntıları olduğundan az gösterdiğini işaret etmesine rağmen, dengede, ekonomi artık tam istihdamdan uzak değil" dedi.
Bugün açıklanan veriler ayrıca, işgücü havuzunun ne kadar kapasitesinin altında kullanıldığının boyutu hakkında da fikir verecek. Yellen, konuşmasında, tam zamanlı çalışmak isteyen yarı zamanlı çalışanların sayısı ve çalışma yaşına gelmiş kişilerin işgücünde azalan payını gösteren katılım oranı gibi göstergelerden bahsetti. Katılım oranının Eylül ayında yüzde 62.6 ile 30 yılı aşkın sürenin en düşük seviyesinde kalması bekleniyor.
Ücretler
Ekonomistler ayrıca, ücretlerde uzun zamandır beklenen artışların olup olmadığına da bakacak. Ortalama saatlik kazançlardaki artış, ekonomik genişlemenin başladığı Haziran 2009'dan bu yana, işsizlik oranının düşmesine ve istihdamın güçlü bir şekilde artmasına karşın yüzde 2 civarında sıkıştı.
Jefferies LLC şef finans ekonomisti Ward McCarthy, bilgilendirme notunda, "İşgücü piyasası, ortalama saatlik ücretlerin hızlanacağı eşiğe gelmiş durumda, ancak bu konuda ikna edici bir işaret yok" dedi.
Ücretlerin Ağustos ve Eylül ayları arasında kıpırdamadığı bir dönem olan, bir yıl öncesi ile daha kolay bir karşılaştırma, geçen ayki durumu daha açık gösterebilirdi. Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminlerinin medyanına göre, ücretlerin Eylül ayında biten 12 aylık dönemde yüzde 2.4 ile Ağustos 2009'dan bu yana en hızlı artışı göstermesi bekleniyor.
Tüketiciler de, son güven endekslerinin gösterdiği üzere, istihdam görünümünün güçlenmesi ile birlikte, bazı ilerlemeler bekliyor