Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Uzmanı Prof. Dr. Erdal Tanas Karagöl, Türkiye'nin Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) üretilen sıvılaştırılmış doğalgazı (LNG) ilk defa ithal etmesinin, piyasada rekabeti artırıp fiyatlara düşüş olarak yansıyacağını söyledi.
Karagöl, hafta başında ABD üretimi ilk LNG sevkiyatının Türkiye'ye ulaşmasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Son yıllarda, LNG ihracatında ABD'nin önemli bir aktör olmaya başladığını ifade eden Karagöl, ABD'nin 1970'li yıllarda LNG ithalatı yapan bir ülke durumundayken, kaya gazına yönelerek enerji piyasasında ihracatçı bir aktör olduğuna dikkati çekti.
Karagöl, ABD'nin coğrafi konumu nedeniyle LNG pazarına yöneldiğinin altını çizerek, "Şubat ayında LNG satmaya başlayan ABD’nin ihracat gerçekleştirdiği ülkeler arasına Türkiye’nin katılması, hem enerji piyasasında hem de bölgede dengeleri değiştireceğe benziyor." ifadesini kullandı.
ABD’nin Türkiye’ye LNG ihraç etmesinin hem dünya hem de ülke açısından önemli etkileri olacağını vurgulayan Karagöl, şunları kaydetti:
"Öncelikle bu durum LNG ihraç eden ülkeler arasındaki rekabetin daha da artmasına ve fiyatlardaki düşüşün devam etmesine neden olacaktır. Türkiye açısından etkilerine bakıldığında ise; mevcut durumda düşük seyreden LNG fiyatlarının ABD ile birlikte daha da düşecek olması enerji maliyetleri açısından önemli fırsatlar sunacaktır. Ayrıca kaynak ve pazar çeşitliliğini sağlamada önemli bir aktör olmaya başlayan ABD, Türkiye’nin doğalgaz ticaretinde merkez ülke olma hedefine ivme kazandıracaktır. Bununla birlikte her fırsatta eksikliği ifade edilen mevcut gazlaştırma terminallerine yenilerinin eklenmesinde ve doğalgaz depolama tesis yapımının hızlanmasında, artan kaynak ve pazar çeşitliliği önemli bir fırsat oluşturmuştur. Bu fırsatın iyi değerlendirilmesi yolunda atılacak adımlar, Türkiye’nin enerji politikalarında öncelikli hedef alınmalıdır."
ÖNEMLİ BİR ALTERNATİF KAYNAK
Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü (EPPEN) Başkanı Volkan Özdemir de Türkiye'nin ciddi bir LNG ithalatçısı olduğunun altını çizerek, "ABD çeşitli ülkelere yılbaşından bu yana LNG gönderdi ve Türkiye de bu kervana katıldı. Zaten bunun bize yansıması bekleniyordu. Türkiye ithalatçı bir ülke olduğu için yeni bir kaynağın piyasalara çıkması fiyatların düşürülmesine yol açıyor. Bu da Türkiye için olumlu bir haber." değerlendirmesinde bulundu.
Özdemir, ABD LNG'sinin uzun mesafede taşımacılık bedelleri, sıvılaştırma bedeli gibi ekonomik etkenler göz önüne alındığında Rus gazı ile rekabetinin zor olduğuna da değinerek, şöyle devam etti:
"ABD'den Avrupalı tüketiciler Türkiye dahil gaz aldıkları zaman bu Rus gazından ucuz olduğu için almıyorlar. Bunu kaynak çeşitliliği için alıyorlar ama bunu dönem dönem yapıyorlar. Örneğin yaz aylarında spot LNG en düşük seviyesinde oluyor ve bu nedenle de dönem dönem kaynak çeşitliliğine gidiliyor. ABD'nin Rusya'yla rekabeti ekonomik nedenlerle mümkün değil fakat Türkiye dahil özellikle Doğu Avrupa'daki tüketiciler için bir alternatif kaynak olarak belirdiğini söyleyebiliriz."
Knutsen adlı gemiyle 135 bin metreküplük ABD üretimi ilk LNG kargosu, 26 Eylül'de İzmir'de özel sektöre teslim edildi.
Türkiye'de BOTAŞ'a ait Marmara Ereğlisi'nde ve EgeGaz'a ait Aliağa'da olmak üzere iki LNG terminali bulunuyor.
HT