Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, "İhracatta 2017 yılından itibaren hedef ülkeleri çok daha daraltarak, 15 ülke değil, 3-4 ülke üzerinde çok yoğunlaşacağız. Öncelikli ülkeleri de daraltarak farklı bir konsepte geçeceğiz." dedi.
Zeybekci, Bakanlığının 2017 yılı bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda sunum yaptı.
Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) darbe girişiminin gerçekleştiği 15 Temmuz'dan sonra Borsa İstanbul'a yabancı net girişinin 1 milyar doların üzerinde olduğunu bilidiren Zeybekci, ekonomideki makro göstergelerde iyileşmenin devam edeceğini söyledi.
Küresel ticaretin küresel büyümeden düşük performans ortaya koyduğunu belirten Zeybekci, küresel ekonominin önemli oyuncularından Türkiye'nin de bu gelişmelerden etkilendiğini ifade etti. Türkiye'nin bu yıl sonunda yüzde 3,2 büyümeyi hedeflediğini anımsatan Zeybekci, yıl sonunda ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 89 düzeyinde olduğunu kaydetti.
Zeybekci, Türkiye'nin dış ticarette otomotiv, tarım, tekstil ve hazır giyimde fazla verdiğini, fiyat seviyelerindeki gerilemenin etkisiyle demir çelik, kimya ve enerji sektörlerinde açığın gerilediğini anlattı.
2016 yılında en fazla ihracatın AB'ye gerçekleştirildiğini hatırlatan Zeybekci, Avrupa'nın toplam tüketimde daralmaya giderken Türkiye'den ithalatını artırdığını söyledi.
Zeybekçi, hizmet ticaretinde Türkiye'nin yüzde 50 net fazla verdiğine işaret ederek, bakanlık olarak yatırım, üretim, istihdam zincirini kuvvetlendirmeyi hedeflediklerini aktardı. "e-ihracat"ı firmalar için daha kolay ve ulaşılabilir kılarak Türk mal ve hizmetlerinin uluslararası piyasalarda "e-ihracat" yoluyla yer almasını sağlamayı, Türkiye’yi dünya geneline hizmet sunan bir "e-ticaret" merkezi haline getirmeyi amaçladıklarını vurgulayan Zeybekci, Türk Lirası ile ticaretin artırılmasının da hedeflendiğini dile getirdi.
- 2017 sonunda 20 ticaret merkezi hedefi
İhracat tutarlarına göre ihracatçılara hususi pasaport verilmesine yönelik düzenleme hakkında bilgi veren Zeybekci, "İhracat tutarı Bakanlar Kurulunun belirleyeceği değerin üzerinde olan firma ve yetkililerine yeşil pasaport verme çalışmalarımızda son aşamaya geldik. Bununla ilgili kriterleri belirledik. Çok kısa bir süre içerisinde ihracatçılarımıza yeşil pasaport vermeye başlayacağız." ifadelerini kullandı.
Zeybekci, Ticaret Merkezi Projesi kapsamında ilk merkezin Tahran'da açılacağını, daha sonra New York ve Dubai'de hizmete geçeceğini, gelecek yıl sonunda toplam 20 yerde merkez açılmasının hedeflendiğini kaydetti.
Turquality kapsamında Türkiye'nin ortalama ihraç fiyatının üç katı tutarla ürün satan firmaların uluslararası arenada daha görünür olduklarına işaret eden Zeybekci, yeni ihracat destekleri çalışmaları kapsamında orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerin üretimi ve ihracatının arttırılmasını teminen yeni mekanizmaların oluşturulmasına yönelik çalışmaların sürdüğünü anlattı.
"e-ticaret''in önemine işaret eden Zeybekci, "Firmalarımızın küresel pazarlara daha kolay entegre olabilmesi için ihracatçılarımızın global e-ticaret sitelerine toplu üyeliklerini de teşvik edeceğiz. e-Ticaret sitelerine işbirliği kuruluşlarımız vasıtasıyla hemen hemen tüm ihracatçılarımızın üye olmasını sağlayacağız." diye konuştu.
Zeybekçi, proje bazlı olarak firmaların ihtiyacı olan donanım, patent/tescil gibi giderlerinin desteklenmesini planladıklarını da belirterek, "2017 yılında mevcut ve yeni desteklerimizle birlikte ihracatçılarımıza sunduğumuz destek ödemelerinde büyük bir artış gerçekleştireceğiz ve ihracatımıza verdiğimiz destekleri 3 milyar TL seviyesine çıkaracağız." dedi.
- "Serbest bölgeler konusunda güçlü ve avantajlı bir ülke olacak"
Bakan Zeybekci, Eximbank’ın daha çok elini taşın altına sokacağı tedbirleri yürürlüğe koyacaklarını da belirterek, "İhracatta 2017 yılından itibaren hedef ülkeleri çok daha daraltarak, 15 ülke değil, 3-4 ülke üzerinde çok yoğunlaşacağız. Öncelikli ülkeleri de daraltarak farklı bir konsepte geçeceğiz." açıklamasında bulundu.
Türkiye'nin dünya ihracatından aldığı payın bugün itibarıyla yüzde 0,9'a yükseldiğini bildiren Zeybekci, 2023'te 150 milyar dolarlık hizmet ihracatına ulaşmayı hedeflediklerini anımsattı. Zeybekci, sağlık turizminden ulaştırmaya, yazılımdan gastronomi, dizi ve eğitim sektörlerine kadar öncü hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren markalaşma ve ihracat potansiyeline sahip tüm kuruluşların Bakanlığın destek programlarından yararlanabildiklerini kaydetti.
Serbest bölgelerle ilgili dünyanın birçok noktasında çok başarılı örnekler bulunduğunu anlatan Zeybekci, serbest bölgelerin ihmal edildiğini, ancak yapılacak düzenlemelerle Türkiye'nin bu alanda güçlü ve avantajlı bir ülke olabilmesinin sağlanacağını da vurguladı.
Zeybekci, radikal düzenleme ile yatırım projesinin niteliklerini ve ihtiyaçlarını temel alan ve destekler açısından çeşitlilik arz eden, tam anlamıyla vizyoner ve esnek bir sistem olan Proje Bazlı Teşvik Sistemi'ni uygulamaya koyacaklarını da söyledi.
- "Ocak-Ağustos döneminde doğrudan yatırımlar 5,9 milyar dolar"
Bakan Zeybekci, bu yılın Ocak-ekim döneminde sabit yatırım tutarı 72,1 milyar lira olan 4 bin 192 adet yatırım teşvik belgesi düzenlediklerini bildirerek, söz konusu yatırımların gerçekleşmesiyle 113 bin 237 kişilik ilave istihdam imkanı sağlanacağının altını çizdi.
Zeybekci, bu dönem düzenlenen teşvik belgelerinde bir önceki yılın aynı dönemine göre adet bazında yüzde 16'lık, istihdamda yüzde 4'lük artış, sabit yatırım tutarında ise yüzde 12'lik azalış olduğunu dile getirdi. Türkiye'ye 2003 yılından bu yana 171,5 milyar dolar seviyesinde doğrudan yabancı yatırım geldiğini belirten Zeybekci, "Bu yılın ocak-ağustos döneminde, doğrudan yatırımlar 5,9 milyar dolar seviyesindedir." dedi.
Nihat Zeybekci, Türkiye'nin son yıllarda birçok ülke ile karşılıklı ilişkilerini geliştirdiğini kaydederek, bu çerçevede Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması imzalanan ülke sayısının 98'e ulaştığını ifade etti.
Gümrük Birliğinin güncellenmesine yönelik resmi müzakereler öncesinde gerekli hazırlık çalışmalarını sürdürdüklerini de belirten Zeybekci, "Resmi müzakerelerin 2017 yılının başı itibarıya başlatılmasını öngörüyoruz." diye konuştu.
Zeybekci, İngiltere ile yaptıkları görüşmelerde bu ülkenin AB'den ayrılması (Brexit) ile ilgili kararlar aldıklarını anlatarak, "Şu anda resmi teknik görüşmelerimizi başlattık. İngiltere AB'den ayrıldığı anda, Türkiye ile İngiltere arasında, AB ile olan minimum Gümrük Birliği kapsamı olmak üzere çok geniş kapsamlı Serbest Ticaret Anlaşmasının (STA) devreye girmesi üzerinde anlaştık." bilgisini paylaştı.
2009'da görüşmeleri durdurulmuş olan Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi STA görüşmelerine çok hızlı bir şekilde başladıklarına değinen Zeybekçi, "Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi ile 2017 yılı içinde STA'yı tamamlamak istiyoruz." dedi.
- İthalat politikası önlemleri
Bakan Zeybekci, ithalat politikaları anlamında ayakkabıdan mobilyaya, beyaz eşyadan demir çeliğe kadar birçok alanda ülke sanayisine yeni üretim alanları ve kapasiteler kazandırdıklarını vurgulayarak, alınan tedbirlerle bu sektörlerdeki ithalat rakamlarının gerilediğine işaret etti.
Türk ekonomisinin 15 Temmuz testinden başarıyla çıktığının altını çizen Zeybekci, dünyanın hiçbir ekonomisinin böyle bir stres testinden geçmediğini, bundan ötürü 2017 yılı için daha pozitif olduklarını söyledi.
Zeybekci, Ekonomi Bakanlığının 2017 yılı bütçesinin 3 milyar 948 milyon 832 bin lira olduğunu bildirerek, bütçelerinin yüzde 90'ını cari transferlere ayırdıklarını dile getirdi.
- İhracatçıya hususi pasaport düzenlemesi
Öte yandan, Bakan Zeybekci'nin Komisyon üyelerine dağıttığı "2017 Yılı Bütçe Sunuşu" kitapçığında ihracatçılara yeşil pasaport dağıtılmasına yönelik düzenlemeye ilişkin şu ifadeler yer aldı:
"Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile son üç yılda ortalama ihracat tutarı Bakanlar Kurulunun belirleyeceği değerin üzerinde olan firma yetkililerine belirli suçlardan mahkum olmamaları kaydıyla Bakanlar Kurulunca belirlenen esaslara göre iki yıl süreyle hususi damgalı pasaport verilebileceğini hükme bağladık. Bu kapsamda, halihazırda konuya ilişkin esasların belirleneceği Bakanlar Kurulu Kararının ihdas edilmesine yönelik gerekli çalışmaları tamamlayarak, İçişleri Bakanlığına gönderdik."
AA