Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) aldığı, petrol üretim seviyesini günlük 1,2 milyon varil düşürme yönündeki kararın, Suudi Arabistan ve ABD'li petrol üreticilerine avantaj sağlayabileceği belirtiliyor.
Uzmanlar, küresel piyasadaki arz fazlası ve dünyadaki düşük talep nedeniyle gerileyen petrol fiyatlarına OPEC'in sekiz yıl aradan sonra ilk kez müdahalede bulunması ve üretimi kısma kararı almasının son derece önemli olduğunu ifade ediyor.
Londra'daki bağımsız araştırma kuruluşu Capital Economics'in Ortadoğu Uzmanı Jason Tuvey, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kartelin en büyük ham petrol ihracatçısı Suudi Arabistan'ın dün Viyana'da gerçekleştirilen toplantıdan kazançlı çıktığını söyledi.
Suudi Arabistan'ın ham petrol üretimini günlük ortalama 486 bin varil düşürmeyi kabul ederek, kartel üyeleri içinde en büyük kesintiyi yapan ülke olacağına işaret eden Tuvey, bu durumun Suudileri ekonomik olarak olumsuz etkilemeyeceğini belirtti.
Tuvey, Suudi Arabistan'ın OPEC kararını destekleyerek, Haziran 2014'ten bu yana düzenlenen toplantılarda olduğu gibi kartel ve küresel petrol piyasasında tartışmaya yol açmadığını dile getirdi.
Suudilerin ekimde günlük ortalama 10,5 milyon varil ham petrol ürettiğini ifade eden Tuvey, bu miktarın ülkede yazın artan elektrik tüketimini karşılamak için zirveye çıkan 10,6 milyon varillik üretime çok yakın olduğuna dikkati çekti.
Tuvey, Suudi Arabistan'ın petrol üretimini 486 bin varil düşürmesiyle günlük ortalama üretiminin 10 milyon varile ineceğini ve bu seviyenin 2015'e göre 100 bin varil düşük, 2014'e göre de 300 bin varil yüksek olacağını söyledi. Tuvey, şöyle devam etti:
"Suudi Arabistan'ın yeni petrol üretim seviyesi, gayri safi yurt içi hasılasında yüzde 0,75-1 arasında bir daralmaya yol açabilir, ancak OPEC kararı sayesinde petrol fiyatlarındaki yükseliş Suudilerin üretim kesintisinden daha büyük bir etki ortaya çıkarırsa, ülkenin petrolden elde ettiği gelir artar. Bu da Suudi Arabistan'ın petrol üretim kesintisinden doğan kaybını telafi edebilir. Suudi Arabistan'ın petrol ihracatından elde ettiği gelirde artış görülürse ülkede mali kemer sıkma politikalarında gevşeme görülebilir ve petrol dışındaki sektörlerde daha güçlü büyümeye olanak sağlanır."
- OPEC'in kararı Aramco'nun halka arzını kolaylaştıracak"
Houston Üniversitesi Enerji Ekonomisti Prof. Dr. Ed Hirs de Haziran 2014'ten beri düşüşte olan petrol fiyatlarına karşı Suudi Arabistan'ın ekonomisini başarılı bir şekilde yönettiğini belirterek, OPEC kararının da Suudi Arabistan'ın milli petrol şirketi Aramco'nun halka arzını kolaylaştıracağını söyledi.
Gelecek yıl Aramco hisselerinin yüzde 5'ten azının halka arz edilmesiyle Suudi Arabistan'ın oluşturmaya çalıştığı 2 trilyon dolarlık devlet fonuna kaynak sağlamayı planladığını anlatan Hirs, Suudi Borsası "Tedavul"e de yabancı yatırımcı çekmek için çalışmaların devam edeceğini belirtti.
Suudilerin petrol üretimini kısacak olmasının ülke ekonomisini olumsuz etkilemeyeceğine inandığını ifade eden Hirs, "OPEC'in kararı kapsamında Suudiler'in kendi petrol üretimini kısmak ve bunu uygulamak için farklı motivasyonları var. Petrol fiyatlarının dengelenmesi, milli petrol şirketi Aramco'nun halka arzına yardımcı olacak." dedi.
Hirs, OPEC'in üretimini düşürmesiyle küresel piyasadaki arz fazlasının azalacağını ve zamanla petrol fiyatlarının yükseleceğini aktardı.
- "Fiyatların yükselmesi ABD'li üreticilere cesaret verir"
Petrol fiyatlarının yeniden yükselişe geçmesinin, üretim maliyetleri diğer ülkelerden yüksek olan ABD'li kaya petrolü üreticilerine de cesaret vereceğini belirten Hirs, ABD'nin petrol üretimini artırmasının ise küresel piyasada yeniden arz fazlası oluşturabileceğine işaret etti.
Hirs, düşük petrol fiyatları nedeniyle ABD'de sondaj işlemleri ve proje yatırımlarının sekteye uğradığını ve petrol üretiminde son 40 yılın en düşük seviyesinin aşıldığını söyledi.
ABD'de şu an günlük üretimin 8,7 milyon varile gerilediğini ifade eden Hirs, "OPEC'in üretim seviyesini düşürme kararının başarılı bir şekilde uygulanması ABD'li petrol üreticilerine hayat verir. Amerikalı kaya petrolü üreticileri için petrol fiyatlarının varil başına 50 doların üzerinde olması gerekiyor." dedi.
Hirs, petrol fiyatlarının yükselmesi durumunda Amerikan petrol sektörünün hemen toparlanmasının beklenmemesi gerektiğini kaydederek, "Düşük fiyatlar nedeniyle, ABD'nin petrol endüstrisinde önemli miktarda sermaye kayboldu ve istihdam azaldı. Bunları altı ay gibi bir sürede geriye getirmek mümkün değil." diye konuştu.
Petrol fiyatlarının sürdürülebilir şekilde artış kaydetmesi durumunda ABD petrol sektöründe düzelmenin görülebileceğini dile getiren Hirs, gelecek yılın ikinci yarısından itibaren de ülkede petrol üretiminin yükselişe geçmesinin olası olduğunu belirtti.
Hirs, petrol fiyatlarının 50 doların üzerine çıkması durumunda, ABD'de şu anda askıya alınan bir çok sondaj kuyusunun yeniden üretim faaliyetlerine başlayabileceğini de sözlerine ekledi.
AA