Türkiye ekonomisi, geçtiğimiz çeyrekte beklentilerin üzerinde büyüme kaydetti; fakat yüzeyin altına bakanların bu göz kamaştırıcı büyümeyle ilgili şüpheci olması için nedenler de yok değil.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından Perşembe günü açıklanan verilere göre GSYİH, 2017 yılının son çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7.3 ile yüzde 6.7'lik beklentinin üzerinde artış kaydetti.
Türk Ekonomi Bankası'na göre son çeyrekte benzerlerini geride bırakan yüzde 7.3'lük büyümenin arkasında stok artışının (Üretilen ve satılan mal ve hizmetler arasındaki fark) payı büyük olabilir. Bankaya göre stokların büyümeye olan katkısı yüzde 3.4 ile 2010 yılından bu yana zirvede.
Bu durum, şirketlerin ileri dönemlerdeki faaliyetlerinin yavaşlaması için bir neden olabilir.
Bununla birlikte, yukarıda da görüldüğü gibi geçtiğimiz çeyreklerde düşük stokla çalışılmasının ardından birden yükselmesi, alınan siparişlerin arttığı ve şirketlerin ekonomiye ilişkin güven algısının yükseldiği şeklinde de yorumlanabilir.
TEB stratejisti Erkin Işık, şirketlerin muhtemelen gelecek için pozitif beklentilerinin stok artışında etkili olduğunu ve daha sonra kullanmak üzere artırdığını belirtiyor.
Bununla birlikte 2018 büyüme tahminini yüzde 4 seviyesinde sabit bırakan Erkin, stok artışının gelecek dönemdeki büyüme görünümü üzerinde olumsuz etkisi olabileceğine dikkat çekiyor.
Türkiye 2017'de nasıl büyüdü?
Büyüme 2017 yılının tamamı için yüzde 7.4 seviyesinde gerçekleşti. Üçüncü çeyrek verisi ise yüzde 11.1'den yüzde 11.3'e revize edildi. Geçtiğimiz yılın tamamında kişi başı gelir, TÜİK verilerine göre cari fiyatlarla 38,660 TL (10,597 dolar) oldu; Dolar bazında bir önceki yıla (10,807 dolar) göre bir miktar düşüş gösterdi.
GSYİH'nin yüzde 59.1'ini oluşturan kişisel tüketim harcamları 2017'de yüzde 6.1 artış kaydetti.
Ekonomik faaliyetler bazında bakıldığında tarım sektörünün katma değeri yüzde 4.7, sanayi sektörünün yüzde 9.2, inşaat sektörünün ise yüzde 8.9 arttı. Hizmet sektörü ise yüzde 10.7 artış kaydetti.
Dördüncü çeyrekte ise bir önceki yıla göre; tarımın toplam katma değeri yüzde 6, sanayi sektörü yüzde 8.8, inşaat yüzde 5.8 ve hizmetler sektörü yüzde 9 artış gösterdi.
Uzmanlar ne dedi?
Türkiye ekonomisi 2011 yılından bu yana en güçlü büyüme oranını yakaladı ve G – 20 ekonomileri arasında hızlı büyüyen ülke oldu.
Son çeyrekteki güçlü büyümede stok artışı katkısının belirgin olduğuna dikkat çeken ekonomist Haluk Bürümcekçi, gelecek dönemdeki ekonomik görünüme ilişkin değerlendirmede bulundu. Bürümcekçi, ilk sinyallerin büyümenin gücünü 2018 ilk çeyreğinde de koruduğunu işaret ettiğinin altını çizdi.
Makro View Consulting'den İnanç Sözer, Türkiye'nin hem son çeyrekte hem de yılın tamamında G – 20 ülkeleri arasında en güçlü büyüme oranını yakaladığına dikkat çekti.
Her iki uzmanda GSYİH'de dolar bazında görülen gerilemeye değindi.
Editör: F. Uğur Taçkınlar