Nafaka borçları ile SGK alacakları hariç hiç kimse veya kurum emeklinin aylığına haciz koyduramaz, bloke ettiremez. Ancak Maliye yasadışı bir şekilde emeklilerin aylıklarına bloke koyup e-haciz yapmaya başlamış
Emekli olduğum günden bugüne Bağ-Kur emekli aylığımı Ziraat Bankası Eskişehir Şubesi'nden almaktayım. Vergi daireleri dönem dönem emekli aylığıma e-haciz koyarak bloke etmişlerdi. Ben de verdiğim dilekçeyle bunu kaldırmıştım. Eskişehir Yunus Emre Vergi Dairesi 23.10.2012 tarihinde bu hesaba tekrar bloke koyarak tamamını aldı. Bankayla görüştüğümde, "Vergi dairesi isterse biz öderiz" dendi. Vergi dairesinde de "Biz bilemeyiz, bankanın 'emekli hesabı' demesi gerekir" cevabı verdiler. Konuyla ilgili araştırma yaptığımda, itiraz etmediğim süre içinde yapılan bu tahsilatları kabul etmiş olacağım varsayımıyla hareket ettiklerini belirtmişler. Ben şimdi ne yapacağım?
■ A.Serhat Altan-Eskişehir
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 93'üncü maddesinde, "Bu kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88'inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez. Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde icra müdürü tarafından reddedilir" denilmektedir.
Bu hükme göre, sadece nafaka alacakları ve SGK'nın alacakları hariç olmak üzere emekli aylığından kesinti yapmak yasaktır. Ayrıca emeklinin açıkça "Emekli (dul-yetim) aylığımdan icra kesintisi yapılsın" izni olmadan hiçbir icra müdürü veya kimse emekli aylığına haciz koyduramaz.
Öte yandan, SGK'nın göndereceği emekli-dul-yetim aylık ve gelirleriyle ilgili olarak bankalar nezdinde açılacak banka hesapları da normal mevduat hesabı gibi değildir. Mesela, bir emekli SGK'ya veya bankaya başvurup "Nezdinizde bulunan filan numaralı mevduat hesabıma emekli aylıklarım yatırılsın" dese bile bu yapılamaz. Mutlaka emekli aylık ödemeleri için bankalar, ayrı tanımlanmış bir hesap açmak zorundadır. Yine emeklinin, adına açılmış olan emekli aylık hesabı için "Buraya yatan emekli aylığımı her ay otomatik olarak diğer mevduat hesabıma aktarın" gibi bir talimatını da bankalar gerçekleştiremez. Emekli aylığı hesapları, bizzat elden veya bankamatik aracılığıyla çekilmesi gereken hesaplardandır. Yukarıda açıklanan sebeplerle, icra müdürlükleri bankalara gönderecekleri yazılarda değişiklik yapıp "Kişinin emekli-dul-yetim aylık ve gelirleri hariç olmak üzere nezdinizdeki hak ve alacaklarına haczi" demeliler.
MALİYE'NİN İCRA YETKİLİSİ ŞİKÂYET EDİLEBİLİR
Esasen borçlu emeklinin herhangi bir muvafakati olduğunu gösteren bir yazı olmadan, alacaklının talebi üzerine bankalara yazılan yazıdan sonra emekli aylığı hesabına haciz konulan emekli, haczi koyduran icra müdürünü şikâyet edebilir. Zira yukarıdaki madde hükmünden de görüleceği üzere, "Haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir" denmektedir. Bu maddeye göre emekli aylığınıza icra memuru tarafından haciz istenmişse kendisini o yerin cumhuriyet savcısına ve icra tetkik merciine şikâyet edin. Zira, sizlerin izniniz (muvafakatiniz) olmadan icra daireleri emekli aylığınıza haciz koyamaz, koyduramaz.
