Geçen yılın ikinci yarısından bu yana ekonomik büyüme yavaşlıyor. Yavaşlama yılın ikinci ve üç aylık dönemlerinde daha da hızlandı. Hocalarımız "Türkiye reel olarak yıllık yüzde 3 büyüdüğünde resesyon varmış gibi hisseder" derdi. Üçüncü üç aylık dönemdeki büyüme yüzde 1.6 oldu. Galiba, resesyon gibi hissediliyor.
Yılın son üç ayına da iyi girmedik. Büyümede görünüm daha olumsuza dönüyor. Dış ticaret verileri ekim ayında işlerin pek parlak gitmediği yönünde bir izlenim vermişti. Sanayi üretimi verileri bu izlenimi daha da güçlendirdi. Geçen yılın aynı ayına göre, imalat sanayii üretim endeksinde ekim ayındaki düşüş yüzde 5.9 oldu.

İMALAT SANAYİİNDE TOPLU ÇÖKÜŞ
On iki aylık ortalamalar bazında imalat sanayii üretimi geçen yılın ekim ayında yıllık yüzde 11 civarında büyürken, bu yılın ekim ayı itibarıyla imalat sanayii üretimindeki büyüme yüzde 2.1 'e geriledi. Yavaşlama oldukça hızlı. Yavaşlamanın geldiği düzey ve hız, ekonomik birimlerde resesyon varmış gibi bir his uyandırıyor.
İthalat verileri gibi imalat sanayii üretimi endeksinin alt kalemleri de iç talep daralmasının yılın son üç aylık döneminin başında devam ettiği yönünde bir izlenim veriyor. Bir önceki yılın aynı dönemleriyle karşılaştırıldığında, üç aylık dönem ortalamaları bazında dayanıksız tüketim malları üretimi uzun süredir fazla bir değişme göstermezken, ekim ayında yüzde 3.5 geriledi. Dayanıklı tüketim mallarındaki gerileme yüzde 8.8'e vararak çok daha sert oldu. Aynı dönemde sermaye malları üretimi yüzde 7.2, ara malları üretimi yüzde 7.4 geriledi.

Ekonominin küçüldüğü dönemlerde dahi çok fazla gerilemeyen enerji üretimi dahi ekim ayında yüzde 2.4 azaldı. Elektrik üretimindeki azalma da yüzde 5.1 oldu. 2011 yılının ağustos ayındaki çok küçük düşüşü (yüzde 0.6) bir kenara bırakırsak, elektrik üretimi 2009 yılının eylül ayından bu yana ilk kez bu denli düştü. Kasım ayında elektrik üretiminin de, tüketiminin de düşmeye devam ettiği yönünde geçici veriler var.

REEL DÖVİZ KURU HEDEF OLMAMALI
Grafikte on iki aylık ortalama imalat sanayii ve enerji üretimlerinin bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde değişmeleri gösteriliyor. Genellikle ekonominin yavaşladığı dönemlerde enerji üretimindeki değişmeler imalat sanayii üretiminin üzerinde kalıyor. Büyüme dönemlerinde ise imalat sanayii üretimindeki değişmeler enerji üretimine göre daha hızlı oluyor. Mayıs ayından bu yana ekonomik enerji ve imalat sanayii üretimleri arasında durgunluk döneminde gözlenen bir eğilim söz konusu.
Kasım ayında sanayi üretiminin belki çift hanelerde büyüyebileceği söyleniyor. Yılın son çeyreğindeki büyümenin üçüncü üç aydan daha güçlü olacağı bekleniyor. Kamuoyuyla paylaşılan verilerde bu yönde bir işaret yok. Belki, kamuoyuyla henüz paylaşılmayan verilere bakarak bu yönde beklentiler oluşuyor. Göreceğiz.
Merkez Bankası'nın söylediklerinden reel döviz kuru üzerinde bir hedef oluşturulduğu anlaşılıyor. Bu yaklaşım, enflasyon hedeflemesi politikası izlediğini iddia eden bir para otoritesi için çok yanlış. Merkez Bankası'nın nominal döviz kurlarında oynaklığa izin vermemesi ne denli doğru ise, reel döviz kurunu hedeflemesi o denli yanlış olur. Zaten ekonomik büyümenin bu denli yavaşlamasının arkasında Merkez Bankası'nın bu yaklaşımı yatıyor.