Advertisement

Kasım ayında gerçekleşen gelir artışı hem bütçe dengesinde korkulduğu kadar açık olmayabileceğinin işaretini verdi hem de ekonominin kıpırdanmakta olduğu izleniminin yaygınlaşmasına neden oldu. Gerçekten de, ekim ayında 24.2 milyar lira olan vergi gelirleri kasım ayında 29.5 milyar liraya fırladı. Dönemsel toplanan kurumlar vergisinin kasım ayında gerçekleştiği hesaba katıldığında, aslında ekim ayına göre kasım ayında devletin toplam gelirleri düşmüş görünüyor.
Geçen yılın kasım ayı ile karşılaştırıldığında, bu yılın kasım ayında vergi gelirlerinin yüzde 13.6 arttığını görüyoruz. Aylık artış, kasım ayına kadar olan dönemdeki kümülatif artışın 4 puan kadar üzerinde. Vergi gelirlerinde bir kıpırdanma görülüyor. Ayrıntılar birkaç ilginç gelişmeyi gösteriyor.

KDV TAHSİLATI DÜŞÜYOR
Geçen yılın kasım ayı ile bu kasım ayı arasında vergi gelirlerinde yaklaşık 3.5 milyar liralık bir artış söz konusu. Artışın 3 milyar liralık bölümü, gelir ve kurumlar vergileri ile Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve ithalde alınan Katma Değer Vergisi (KDV) tahsilatlarından geliyor.
Gelir ve kurumlar vergi tahsilatını daha fazla ayrıntı bilinmediği için karşılaştırmak sağlıklı sonuçlar vermeyebilir. 6111 sayılı yasayla getirilen vergi affından elde edilen hasılat geçen yılın tümünde 13 milyar lira kadardı. Bu yılın ilk on bir ayında 21 milyar lira civarında ek vergi tahsilatı söz konusu oldu. Gelir ve kurumlar vergilerindeki artışın bir bölümü 6111 sayılı yasadan kaynaklanabilir. Kaldı ki, kurumlar vergisi bir yıl öncesinin ekonomik faaliyetlerini yansıtır. Gelir vergisi daha çok istihdamla ilgilidir. Dolayısıyla, gelir ve kurumlar vergilerinden yola çıkarak ekonomik faaliyetlerde bir hızlanmadan söz etmek çok sağlıklı görünmüyor.
ÖTV tahsilatı bu yılın kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13.8 (800 milyon lira) arttı. Aslında artış, bütçe dengesini düzeltmeye yönelik yapılan ÖTV artışından sonra elde edilen en düşük artış. Büyük bir olasılıkla artışın önemli bir bölümü ekonomik faaliyetlerin artmasından değil, ÖTV oranlarının yükseltilmesinden kaynaklanıyor.
İç talep gelişmelerinin çok önemli bir göstergesi olan dahilde alınan KDV, durumun pek parlak olmadığına işaret ediyor. Dahilde alınan KDV tahsilatı kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6.2 (166 milyon lira) düştü.

TEK TOPARLANMA İŞARETİ
En çarpıcı gelişme, ithalattan alınan KDV tahsilatında. TL bazında ithalde alınan KDV geçen yıla göre bu yılın kasım ayında yüzde 21.1 (850 milyon lira) arttı. Aylık ortalama kurdan dolara çevirirsek, ithalde alınan KDV geçen yılın kasım ayında 2 milyar 235 milyon dolarken, bu yılın kasım ayında 2 milyar 733 milyon dolar (artış yüzde 22.3) oldu.
Geçen yılın kasım ayındaki (ithalde alınan KDV tahsilatı/toplam ithalat) oranını bu rakama uygularsak, bu yılın kasım ayında toplam ithalatın 22.7 milyar dolar olması gerekiyor. Bu düzeyde bir ithalat artışı iç talepte ciddi bir toparlanmanın işareti olabilir. Ekonomide bir toparlanma olabileceğinin bütçeden gelen tek işareti de bu.