Advertisement

Kasım ayında geçmiş aylarla karşılaştırıldığında "ithalat patlaması" yaşamıştık. Bir önceki yılın aynı ayına göre, geçen yılın kasım ayında toplam ithalat yüzde 12, yatırım malları ithalatı yüzde 13, ara malları ithalatı yüzde 12, tüketim malları ithalatı yüzde 12 artmıştı. İthalattaki gelişmeleri iç talep gelişmelerinin bir aynası kabul edersek, kasım ayı verilerine bakarak "iç talep toparlanmaya başladı" gibi izlenim edinilmişti.
Aralık ayı verileri bu yargının çok doğru olmadığını gösterdi. Bir önceki yılın aynı ayına göre, geçen yılın aralık ayında toplam ithalat yüzde 4, yatırım malları ithalatı yüzde 9, ara malları ithalatı yüzde 2 ve tüketim malları ithalatı yüzde 6 düştü. Bir anlamda aralık ayında 2011 yılının son 3 ayından bu yana gözlenen eğilime geri dönüldü.
Aylar arası kaymalar söz konusu olabilir. Dolayısıyla, gelişmelere 3 aylık ve yıllık ortalamalar bazında bakmak daha gerçekçi görünüyor.
Aralık ayındaki toplam ithalat, kasım ayındaki düzeyin 1 milyar dolar kadar altında. Ekonominin küçülme ya da büyümenin düştüğü dönemler hariç aralık ayı ithalatı kasım ayındakinden hiç daha az olmamıştır. Aralık ayı mevsimsel olarak ithalatın en fazla olduğu aydır. Önümüzdeki dönemde bu veriler güncellense de, ekonomik faaliyetlerde aydan aya küçümsenmeyecek iniş-çıkışlar yaşandığı çok açık.

İÇ TALEP TOPARLANIYOR MU?
Geçen yılın son 3 ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam ithalat neredeyse aynı kaldı (400 milyon dolar kadar artış). Yılın 3'üncü 3 ayında aynı bazda toplam ithalat yüzde 3.8 düşmüştü. 3 aylar bazında baktığımızda ithalatta bir canlanma değil, son 3 ay itibarıyla ithalat düşüşünün durduğunu gözlüyoruz. Bu ekonomik büyümenin hızlandığı anlamına pek gelmiyor. Kaldı ki, yatırım malları ithalatı son 3 ayda yüzde 2.3 düştü. Ara malları ithalatı yüzde 1.2 kadar artarken, tüketim malları ithalatı aynı kaldı.
12 aylık toplam ithalat düşmeye devam ediyor. Geçen yılın ağustos ayından itibaren bir önceki yılın aynı dönemine göre 12 aylık toplam ithalattaki düşme, geçen yıl sonu itibarıyla yüzde 1.8'e geldi. Aynı bazda, yatırım malları ithalatı yüzde 9, tüketim malları ithalatı yüzde 10 düştü. Ara malları ithalatı yüzde 1 arttı. Önemli ölçüde ihracat artışı ile ara mallar talebinde bir düşüş yaşanmadı, ama iç talepteki düşüş çok belirgin. İç talepte, en azından ithalata bakarak bir toparlanma henüz görülmüyor.


Veri paylaşımı hakkında

Türkiye İstatistik Kurumu'nun verileri zamanında ve eldeki bilgiler çerçevesinde doğru olarak kamuoyuyla paylaşmak için gösterdiği çabayı küçümsemek mümkün değil. Ama, bu çaba içinde yanlış yapmamak adına bazı verileri geç yayınlamak da doğru değil. 2 aydır dış ticaret verilerine yönelik haber bülteni saat tam 10.00'da yayınlandığı halde, ayrıntılı tabloların güncellenmesi zaman alıyor. Veriler bir set halinde haber bülteniyle beraber yayınlanmalı.
Aralık ayında güncellenen tablolara göre 2012 yılının tümünde madencilik sektörünün ithalatının bir bölümü imalat sektöründe gösterilmiş. Aralık ayı verileriyle bu düzeltildi gibi görünüyor. Bu hatanın olağan bir güncelleme işlemi olmadığı çok açık. Daha dikkatli olunmalı. Haber bülteninde bu çeşit güncellemeler nedenleriyle beraber kamuoyunun dikkatine getirilmeli.