Advertisement

Turizm gelir ve gider rakamları Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından revize edildi. Bu çeşit revizyonlar normaldir. Daha önce bilgi alınamayan alanlardan bilgi toplamak imkânı çıkabilir. Veriler revize edilir. Uluslararası standartlarda değişim söz konusu olur. Yine, veriler revize edilir. Turizm gelir ve giderlerinin revize edilmesi de değişen uluslararası metodolojinin uygulamaya konması olarak tanıtıldı.
Turizm gelir ve giderleri Türkiye ekonomisi açısından çok önemli. Çünkü, net döviz gelirlerimizin çok önemli bir bölümü turizm sektöründen geliyor. Turizm gelir ve giderlerini hesaplamak ise oldukça zor. Veriler anketlerle toplanıyor. Verilerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı çoğunlukla ankete cevap verenlerin namusuna kalmış durumda.

RAKAMLARIN GERÇEĞİ YANSITMASI
Turizm gelirleri verisinin önemli bir bölümü yurtdışında ikamet edenlerin Türkiye'den ayrılırken yapılan anketlere verilen cevaplardan üretiliyor. "Türkiye'de ne kadar para harcadın?" diye soruluyor. Yabancı "500 dolar harcadım" diye cevap veriyor. "Hangi ülke vatandaşısın" diye soruluyor. Yabancı, örneğin, "Polonya" diyor. Ankete katılan Polonya vatandaşlarının ortalama harcaması bulunuyor. Belli bir dönemde kaç Polonyalı Türkiye'den çıkış yapmışsa, Polonyalı sayısı Polonyalıların ortalama harcamasıyla çarpılıp Polonya vatandaşlarının o dönemde ne kadar harcama yaptığı bulunuyor. Diğer ülke vatandaşları için de aynı hesaplama yapılıp yabancı ülkelerde oturup Türkiye'yi ziyaret edenlerin toplam harcaması bulunuyor.
Metodolojiyi eleştirmek zor. Daha iyisini bulmak zor. Ama, cevapların doğruluğuna da inanmak zor. Turist halı alıyor. Halı bavulunda. Türkiye'deki halıcıdan da uydurma bir fatura almış. Halıya 2000 dolar ödediği halde, uydurma faturada miktar 200 dolar olarak yazılmış. Daha fazla yazılsa, turist ülkesine döndüğünde gümrük vergisi ödemek durumunda kalabilecek. Bu turist ankete cevap verirken doğal olarak doğruyu söylemeyecek.
Turizm giderleri için de benzer bir anket kullanılıyor. Dönüşte "Ne kadar para harcadınız?" diye soruluyor. Hiç kimsenin bu soruya doğru cevap verdiğini sanmıyorum. Yalnızca bavulda getirilen malların değeri belki ankete verilen rakamdan daha fazla tutar. Bu insanlar yabancı memleketlerde sokakta mı yattılar? Gezileri boyunca hiç mi yemek yemediler?

REVİZYONUN TANITIMI
Rakamlar ortada. 2012 yılında Türkiye'yi ziyaret eden bir turist ortalama 798 dolar, Türkiye'de oturan biri ise yurtdışında ortalama 792 dolar harcamış. Rakamlar birbirine çok yakın. Olabilir. Ama, ikisi de çok düşük.
Turizm gelir ve giderlerinin revize edilmesinin ayrıntıları bizler için çok önemli olmayabilir. Önemli olan revizyonun nasıl tanıtıldığı. TÜİK hangi veriyi revize etmişse, neden ve nasıl yaptığını anlatır. Konu orada kapanır. Turizm gelirleri önemli bir girdisi diye konuyu ödemeler dengesiyle ilişkilendirmek TÜİK'e düşmez. İşin o tarafı ödemeler dengesi istatistiklerini derleyen Merkez Bankası'nın sorumluluğundadır.
2012 yılında, eski rakama göre, turizm gelirlerinin 6 milyar dolara yakın daha fazla olduğu söylendi. Giderler ise 550 bin dolar daha fazla çıkmış. O halde, yalnızca turizm gelir ve giderlerinin etkisi 5 milyar doların üzerinde. Ama, cari işlemler açığına net etki 2.2 milyar dolar civarındaymış. Çünkü, Merkez Bankası TÜİK'in turizm istatistiklerinde gösterdiği bazı yeni kalemleri ödemeler dengesinde zaten hesaba katıyormuş.
Öyle bir hava oluşuyor ki, sanki turizm gelirlerini revize ederek cari işlemler açığını düşük göstermeye çalışıyoruz. Yanlış burada.