Ocak ayına yönelik dış ticaret verileri açıklandı. Bu verilere bakarak ekonomide iç talebin kıpırdanıp kıpırdanmadığına yönelik bir yargıya varmak çok zor. Geçen yılın ortasında başlayan zikzaklar devam ediyor. Bir ay iç talep toparlanıyormuş gibi bir izlenim doğuyor. Bir sonraki ay tam tersi bir izlenim ediniliyor.
Geçen yılın son ayı kötüydü (düşüş). Ocak ayının iyi (çıkış) çıkması şaşırtıcı olmadı. Şubat ayı kötü çıkıp mart ayı iyi çıkabilir. Bu yılın ilk üç ayında iki ay kötü, bir ay iyi olabileceği için geçen yılın son üç ayına göre daha iyi bir resim çıkabilir. Geçen yılın son üç ayında iki kötü, bir iyi ay vardı.

ARTIŞLAR ÇOK GÜÇLÜ DEĞİL
Ocak ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre, ihracat yüzde 11.2, ithalat yüzde 7.6 arttı. Bir aylık dış ticaret açığı geçen yılın ocak ayında 7.1 milyar dolarken bu yıl 7.3 milyar dolar oldu. Açıktaki artış çok küçük. Bu yıl altın ihracatı düşecek. Dolayısıyla, önümüzdeki dönemde dış ticaret açığının artışında altın ihracatındaki düşüşün de etkisi görülecek.
İthalatın alt kalemleri içinde yatırım malları ithalatı ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8.2 arttı. Aynı bazda, iyi aylardan biri olan kasım ayındaki artış yüzde 12'nin üzerindeydi. Ara malları ithalatındaki artış ise yüzde 7.7'de kaldı. Bu kalemdeki artış kasım ayında yüzde 11.5 olmuştu. Tüketim malları ithalatı ocak ayında yüzde 3.4 arttı. Kasım ayındaki artış yüzde 1 5'e yaklaşmıştı. Ocak ayında iç talebin göstergesi olarak ithalat artışı söz konusu, ama kasım ayı kadar güçlü değil.
Büyük bir olasılıkla sanayi üretiminde de benzer bir eğilimi görebiliriz. Ocak ayı imalat sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre artmış olabilir. Artış kasım ayındaki kadar güçlü olmayabilir.

STOK YENİLEME
Önümüzdeki dönemde gerçekleşecek ithalat artışlarını yorumlarken ekonomik büyüme döneminde oluşan ithalattaki köpüğün geçen yıl boyunca alındığı hesaba katılmalı. İthal mallarındaki stoklar bittikçe, stoka yönelik yeni ithalat talebi oluşuyor. Stoklar eridikçe yeni ithalata ihtiyaç duyuluyor. Aydan aya zikzakların önemli bir nedeni bu. Dolayısıyla, ithalatın arttığı aylarda iç talebin toparlandığı yönündeki bir yorum çok gerçekçi olmayabilir. İç talep ile ithalat ilişkisinde 2-3 ay aynı eğilimi gördüğümüzde daha sağlıklı bir yoruma gidilebilir.
Ekonomik büyüme konusunda iyimser olabilmek için çok erken. Mevsim ve takvim etkisinden arındırıldığında, bu yılın ilk üç ayı geçen yılın son üç ayına göre daha iyi olabilir. Ama, yılın tümü için bir tahmin yapabilmek yine de zor. Bu yılın nasıl olabileceğini gösterecek olan dönem yılın ikinci üç ayı.


KISA BİR NOT

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ithalatın alt kalemlerinden madencilik sektöründeki ithalat ile imalat sanayi malları ithalatı arasında bir sınıflandırma sorunu yaşıyor. Aylık yaklaşık 400-500 bin dolarlık ithalat bir ay madencilik sektöründe gösteriliyor, bir sonraki ay düzeltilip imalat malları arasında gösteriliyor. Bir sonraki ay yeniden eskiye dönülüyor. Galiba bu malların nerede olması gerektiğine TÜİK bir türlü karar veremiyor. Geçmiş eğilimlere bakılırsa, son düzeltme doğru gibi görünüyor.