Oldukça karmaşık istatistiksel yöntemler kullanarak bulunan döviz kuru değişmeleri ile enflasyon
arasındaki ilişki ilginç sonuçlar veriyor. Bu sonuçları bir grafikte özetleyebilmek pek mümkün değilse de, bu grafikten 2009 yılından bu yana döviz kuru değişmeleri ile enflasyon arasındaki ilişki
konusunda bir fikir oluşturulabiliyor.
Günlük dolar ve Euro kurlarının aylık ortalaması kullanılarak sepet kur hesaplanıyor. Aylık ortalama sepet kurun on iki ay öncesine göre yüzde değişimi grafiğe yansıtılıyor (sağ eksen). Enflasyon, aylık tüketici fiyatları endeksinin on iki ay öncesine göre yüzde değişimi (sol eksen). İstatistiksel analizler döviz kuru değişmelerinden enflasyona geçişin çok büyük bir bölümünün giderek azalan bir etkiyle 4-5 ay civarında tamamlandığını gösteriyor. Son yıllarda ise bu sürenin biraz daha uzadığı anlaşılıyor.
Görüntüyü basitleştirmek için 2009 yılından bu yana bu iki değişken grafiğe yansıtıldı. Enflasyon altı ay geriye çekildi. Yani, grafikteki son nokta Ocak 2014 verileri olduğu halde, kur değişmesi Ocak 2014'e, Ocak 2014 tarihindeki on iki aylık enflasyon ise grafikte Temmuz 2013'de bitmiş gibi görünüyor. Bu şekilde, önümüzdeki altı ay içinde enflasyonun bugünkü kur değişmesine yaklaşıp yaklaşmadığını test edebileceğiz.

UFUKTA ÇİFT HANE GÖRÜNÜYOR
2009 yılının Ağustos ayında on iki aylık kur değişmesi yüzde 22.3'e kadar ulaşıyor. 2010 yılının Şubat ayında on iki aylık enflasyon yüzde 10.1'e geliyor. 2011 yılının Kasım ayında kur artışı yüzde 25.3'e kadar gelirken, 2012 yılının Nisan ayında yıllık enflasyon yüzde 11.1 oluyor. Enflasyonda yaşanan tepe noktaların tümünün kur artışlarından kaynaklandığını iddia edemeyiz. O nedenle, "her yüzde 20'lik kur artışı mutlaka yüzde 10'luk bir enflasyon yaratır" da diyemeyiz. Ama, ilişki oldukça güçlü. Grafikten görülmese de, 2006 yılının Haziran ayında kur artışı yine yıllık yüzde 20'yi aşmıştı, enflasyon da 2007 yılının ilk aylarında yeniden çift haneleri görmüştü.
2002 yılından bu yana yeni bir rekor kırarak bu yılın ocak ayında yıllık kur artışı yüzde 27.6'ya ulaştı. Geçmiş veriler ileriye dönük bir tahmin yapmaya yardım ediyorsa, altı ay sonra (bu yılın yaz aylarında) yıllık enflasyonun da büyük bir olasılıkla çift hanelerde olması gerekiyor.
Bu ilişki tersine çalışmıyor. Bir başka deyişle, bundan sonra kur artışları durup kurlar yıllık bazda düşmeye başlasa dahi, önümüzdeki dönemde enflasyondaki yıllık düşüş göreli olarak yavaş oluyor. Kurların en hızlı düştüğü dönemlerde dahi, Türkiye'de enflasyon ancak yüzde 5'lere gelebiliyor. Uzun dönemli baktığımızda, enflasyonda yüzde 7 civarında bir katılık olduğunu görüyoruz. Yüzde 7 gibi bir enflasyonu uzun dönemli "yapısal enflasyon" olarak tanımlarsak, her yüzde 20'lik kur artışının enflasyonu yaklaşık yüzde 5 kadar artırdığını iddia edebiliriz. Buna karşılık, benzer orandaki bir kur düşüşü enflasyonu ancak yüzde 2-3 düzeyinde düşürüyor.
Tarihin bu kez de tekerrür edip etmeyeceğini göreceğiz.