Advertisement

Şubat ayı tüketici fiyatları enflasyonu, beklentilere paralel yüzde 0.4 oldu. Enflasyonu kurtaran bir etken, mevsimsel olarak fiyatları artmayan, hatta düşen tüketim maddeleriydi. Mevsimsellik arz eden ürünler dışarıda bırakıldığında, diğer tüketim maddelerindeki ortalama fiyat artışları şubat ayında yüzde 1.2 civarındaydı.
Ocak ayında yüzde 5'in üzerinde artan gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki fiyat artışlarından sonra şubat ayında bu gruptaki fiyatlar durulmuş görünüyor. İki aya birlikte bakmak daha anlamlı görünüyor. Geçen yılın sonundan bakarsak, son iki ayda ortalama tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 2.2 olurken, gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki fiyat artışları ortalama yüzde 5.2 oldu.

HİSSEDİLEN ENFLASYON
Bir diğer yüksek fiyat artışı gözlenen grup ulaştırma. Ocak ve şubat aylarında ulaştırma grubundaki fiyatlardaki ortalama artış yüzde 3.7 civarında. Enflasyon beklentilerinin şekillenmesi açısından gıda ve ulaştırma grupları önemli. Bu iki grubun önemi, tüketicilerin bu gruptaki mal fiyatlarıyla çok sık karşılaşmalarından kaynaklanıyor. Her gün ayakkabı almıyoruz. Her gün ev eşyası alıp sağlık harcaması da yapmıyoruz. Ama her gün gıda alışverişi yapıp bir şekilde evden işe, işten eve gidiyoruz. Dolayısıyla, fiyat artışları dendiğinde hesaba kattığımız fiyatlar daha çok sıklıkla karşılaştığımız fiyatlar oluyor. Hissedilen fiyatlar, yayınlanan ortalama tüketici fiyatları artışlarının çok üzerinde gerçekleşmiş oluyor. Şimdi böyle bir dönemden geçiyoruz.
Döviz kurlarındaki artışlardan enflasyona geçiş devam ediyor. Merkez Bankası'nın temel enflasyon olarak aldığı "H" ve "I" tüketici endekslerindeki yıllık artış şubat ayı itibarıyla yüzde 8'i aştı. 2008'den bu yana ikinci kez "I" endeksindeki artış, ortalama tüketici fiyatlarındaki artışı geçti (ilki 2011 yılının ağustos ayında olmuştu). Aslında "I" endeksinin geldiği nokta, son dönemdeki kur artışlarının ortalama fiyatlar üzerinde yaptığı tahribatın bir ölçüsü. Döviz kurları bundan sonra istikrarlı gitse dahi, tahribat azalan ölçülerde önümüzdeki dönemde de devam edecek.

GECİKTİRİLMİŞ FİYAT AYARLAMALARI
Henüz fiyat endekslerine yansımamış geciktirilen fiyatlar söz konusu. Büyük ölçüde devletin kontrolündeki enerji fiyatları (doğalgaz ve elektrik) döviz kurlarındaki gelişmelere tam olarak tepki vermediğinden, tüketici fiyatlarındaki değişme olabileceğinden daha düşük görünüyor. Ortalama tüketici fiyatları yüzde 2.4 artarken, enerji fiyatlarını dışarıda bırakan tüketici fiyatları endeksi son iki ayda yüzde 2.7 arttı. Mevsimsel ürünleri dışarıda bırakan tüketici fiyatlarındaki artış aynı dönemde yüzde 3.5 oldu. Ölçülen enflasyonu şimdilik devlet ve mevsimsellik dizginliyor. Yine de,hissedilen enflasyon, ölçülen enflasyonun oldukça üzerinde.
Devletin kontrol ettiği fiyatlarda döviz kurlarının geldiği yer itibarıyla gerekli olan ayarlamalar büyük bir olasılıkla yerel seçimlerden sonra gündeme gelecek. Haziran ayından sonra yıllık enflasyonun düşme eğilimine girme olasılığının yüksek olduğu bir dönemde bu kez devletin fiyat ayarlamaları, ölçülen enflasyonu yukarı çekecek. Devletin fiyat ayarlamaları doğal olarak diğer mal grupların üzerinde ikincil etkiler yapacak. Yılın ilk yarısında olması gerekenden daha yüksek enflasyon söz konusuyken, yılın ikinci yarısında olması gerekenden daha yüksek bir enflasyonla karşılaşacağız. Kısacası, enflasyonda dönem kayması olacak. Sonuç değişmeyecek. 2014 yılında umulanın oldukça üzerinde bir enflasyon yaşayacağız.