Advertisement

Türkiye ekonomisinin 2010 yılı ekonomik büyüme performansı yılın başında da, yılın sonunda da herkesi yanılttı. 2010 yılı bütçesi yüzde 3.5 büyüme üzerine hazırlanmıştı. Yıl içinde üç aylık büyüme verileri geldikçe yılın tümü için yapılan tahminler yukarı yönde güncellenmeye başladı. Yıl bittikten sonra yapılan tahminler yüzde 7-8 aralığındaydı. Belki yüzde 8'i biraz geçer deniyordu. Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığına göre, Türkiye ekonomisi 2010 yılında yüzde 8.95 büyüdü.
2010 yılı ekonomik büyümesi, 2004 yılından sonra 2000 li yılların en yüksek büyümesi oldu. 2010 yılında nominal gayrisafi yurtiçi hasıla (milli gelir) 1.1 trilyon olurken, 1998 yılı fiyatlarıyla milli gelirimiz 105.7 milyar lira oldu. Milli gelirimiz 737 milyar dolara geldi. Bu da tarihi bir rekor. Bundan önce dolar bazında en yüksek milli gelir 735 milyar dolar ile 2008 yılında gerçekleşmişti. Kişi başına milli gelir yeniden 10 bin doların üzerine geldi.

İÇ TALEP VE ÜRETİM
2010 yılı büyümesinin tümü iç talep büyümesinden geldi. İç talep 2010 yılında ortalama reel ekonomik büyümeye yüzde 13.3 kadar katkı yaparken, dış talebin ortalama reel büyümeye katkısı yüzde 4.4 olumsuz oldu. Sonuçta, ekonomi ikisinin toplamı olan yüzde 8.9 büyüdü. Her zaman söylendiği gibi, iç talebe dayalı bir büyüme gerçekleşti.
İç talep artışını tetikleyen en önemli etken yatırım harcamalarının artmasıydı. 2010 yılında toplam tüketim harcamaları reel olarak yüzde 5.9 artarken, toplam yatırım harcamalarındaki artış reel olarak yüzde 30'a dayandı. Özel kesim yatırım harcamaları reel olarak yüzde 33.5, kamu yatırımları ise reel olarak yüzde 15.1 arttı.
Üç aylık dönemler itibariyle baktığımızda, 2010 yılının ikinci üç ayından itibaren özellikle özel kesimin tüketim ve yatırım harcamalarında bir hızlanma gözleniyor. Özel kesim tüketim harcamaları 2010 yılının son üç ayında reel olarak yüzde 9 artarken, özel kesimin yatırım harcamalarındaki artış 2010 yılının son üç ayında reel olarak yüzde 50'ye dayandı. Yılın son üç ayları itibariyle karşılaştırıldığında, özel kesim tüketim ve yatırım harcamaları 2010 yılının son üç ayında 1998 fiyatlarıyla tarihi rekora ulaştı.
Üretim açısından ekonomik büyümenin arkasında sanayi ve hizmetler sektörleri vardı. Tarım sektöründeki katma değer artışı 2010 yılında reel olarak yüzde 1.2 de kaldı. Buna karşılık, imalat sanayi ve elektrik üretimlerinde yaratılan toplam katma değer artışı ortalama yüzde 13.1 oldu. Bunların dışındaki sektörlerdeki katma değer artışı ise yüzde 8.5 idi. Her yüksek büyüme döneminde olduğu gibi, 2010 yılında da inşaat sektöründeki katma değer artışı reel olarak yüzde 17'yi aşarak 2006 yılından sonra 2000'li yılların en yüksek artışına ulaştı.

REKOR BÜYÜME REKOR DIŞ AÇIK
Ekonomik büyümede kırılan rekorlar dış açıklarda kırılan rekorlarla el ele gidiyor. 2010 yılında cari işlemler açığı 48.6 milyar dolarla tarihi rekora ulaşmıştı. Cari işlemler açığının milli gelire oranı 2010 yılında yüzde 6.6 oldu. Bu da bir rekor oldu.
Grafikte üç aylık dönemler itibariyle yıllık cari işlemler açığı/milli gelir oranı gösteriliyor. Görüldüğü gibi, daha önce 2006 yılının ikinci yarısı ile 2008 yılının ilk yarısı arasında görülen yüksek cari işlemler açığı/milli gelir oranı (yüzde 6) 2010 yılının sonunda geçilmiş oldu.