Kobirate A.Ş.’nin İMKB şirketleri nezdinde 2011 Haziran-Eylül dönemi için hazırladığı kurumsal yönetim ilkeleri raporu 50 farklı ölçüt kullanılarak İMKB100, İMKB-30 ve Kurumsal Yönetim Endeksi‘nde yer alan firmalar için ayrı ayrı incelenerek hazırlanmış. İMKB100 endeksi içinde 22 adet şirket Kurumsal Yönetim Endeksi’ne sahip ve bunların içinden 14 şirketin halka açıklık oranı % 30’un üzerinde.
SPK’nın yılbaşından itibaren yürürlüğe soktuğu zorunlu kurumsal yönetim ilkelerine Borsa şirketlerinin ne kadar uyduğunu görmek açısından bu araştırma oldukça önemli görünüyor. Örneğin, genel kurul ilanlarının 3 haftadan önce internet sitesinden duyurulması zorunluluğuna İMKB 100 şirketleri % 91 oranında uyarken, kurumsal yönetim endeksindeki 22 şirket % 100 oranında uyuyor. Oy hakkına sınırlama getirilmeme ilkesine uyum oranı % 95 düzeyinde. Aynı şekilde vekaleten oy kullanımını engelleyen hüküm bulunmaması gerektiğine ilişkin ilkeye uyum da % 100 seviyesinde.
Bizim de ısrarla savunduğumuz birikimli oy sistemine ait hükmün ana sözleşmelerde yer alıp almadığına ilişkin İMKB 100 şirketlerinde % 95, kurumsal yönetim endeksine sahip şirketlerde % 100 uyum görünüyor. Birikimli oy sistemine bu derece olumlu yaklaşan şirketlerimiz pay devirlerini zorlaştırıcı hükümlere % 38 oranında yer veriyor. Şirketler birikimli oydan endişe etmezlerken, pay devirlerinde kendilerine ortak olacak kişiler bakımından oldukça tutucu davranıyorlar.
Kamuyu aydınlatmanın önemli unsurlarından biri olan şirketin internet sitesinde gerekli bilgilerin açıklanmasına çok yüksek oranda uyulurken, bilgi verme anlamında büyük öneme sahip olan şirketin davalarıyla ilgili bilgi verme ise % 80 oranında yerine getirilmiyor. Şirketlerin neredeyse tamamında çalışanlara yönetimde yer verilmiyor.
Uyulması zorunlu kurumsal yönetim ilkelerinden biri, icrada görevli olmayan yönetim kurulu üye sayısının çoğunluk oluşturmasıydı. İMKB 100 şirketlerinin % 57’sinde icrada görevli olmayan yönetim kurulu üyesi bulunuyor. Kurumsal yönetim endeksi şirketlerinin tamamında icrada görevli olmayan üye bulunurken, oranın ne seviyede olduğu belli değil. Şirketlerin tamamında yönetim kurulu başkanlığı ile genel müdürlük farklı kişiler tarafından üstlenilmiş durumda.
Zorunlu kılınan ilkelerin en önemlisi hatırlanacağı üzere, bağımsız yönetim kurulu üyeliği. İkiden az olmamak üzere 1/3 oranında bağımsız üye bulunduran şirketlerin oranı İMKB 100 şirketlerinde % 26 ve kurumsal yönetim endeksindeki şirketlerde ise % 32 seviyesinde. Halka açık şirketlerimiz ne yazık ki bu konuda sınıfı geçememiş durumdalar. Yine neredeyse tamamında denetim komitesi bulunurken, İMKB 100 şirketlerinin % 53’ünde ve kurumsal yönetim endeksine giren şirketlerin % 91’inde kurumsal yönetim komitesi bulunuyor. Komitelerde en az 2 yönetim kurulu üyesi yer almalı ilkesine de % 80 düzeyinde uyum sağlıyorlar.
Görüldüğü üzere, borsa şirketlerinde kurumsal yönetim ilkelerine uyum konusunda bazı hususlarda biraz sıkıntı olsa da, genel olarak uyulduğunu söyleyebiliriz. Bu tabloyu görünce içimiz rahatlamış oluyor. Hatta şirketlerimizde kurumsal yönetim ilkelerine uyum konusunda endişe edecek hiçbir şey yok diye sevinebiliriz bile!
Sermaye Piyasası Meslek Personeli Derneği’nin yayınlamakta olduğu “Sermaye Piyasası” dergisinin bu ayki özel sayısında Yeni Ticaret Kanunu tartışılıyor. Özel sayıda önemli 18 makale var. Tavsiye ederim.
