Yeni Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerinden biri, İMKB'nin şirketleşmesi. Kanun tasarısında şirketleşecek olan Borsanın pay dağılımı da yapılmış. Buna göre Hazine'ye yüzde 49 pay veriliyor. Sermayenin yarısından fazlasına sahip olsaydı Sayıştay denetimine gireceği için denetimden kurtarmışlar. Yüzde 41'e yakın bir oran, yeni adıyla Borsa İstanbul'da olacak. Yeni Ticaret Kanunu'nda şirketler kendi hisselerine sahip olabildikleri için Hazine'ye verilemeyen paylar Borsa İstanbul'a bırakılmış.
Borsa İstanbul çatısı altında VOB ve Altın Borsası da olacağı için bu borsanın üyelerine de pay verilmesi kararlaştırılmış. VOB ortaklarına yüzde 5 ve Altın Borsası ortaklarına binde 3 pay ayrılmış. Aracı Kuruluşlar Birliği'ne sektör meslek örgütü olduğu için yüzde 1 pay verilirken, borsanın üyesi olan ve aslında sahibi olması gereken banka ve aracı kurumlara eşit olarak yüzde 4 pay verilmiş.
Borsa İstanbul bünyesinde mevcut İMKB yanında VOB ve Altın Borsası da olacak. Belki yeni kurulacak emtia borsaları ile enerji borsaları da çatı altında toplanacak. Borsa İstanbul'un faaliyetleri genişleyecek doğal olarak.
Şu anda yapılamayan vadeli işlemleri yapabilecek ve özellikle opsiyonların başlayacak olması işlem hacmini patlatacak. Aynı şekilde borsa dışı işlem olduğu halde foreks işlemleri de borsada kurulacak platformdan geçirilmeye çalışılacak. Bu faaliyetlerin dışında Borsa İstanbul'un çok sayıda yabancı borsalara iştiraki bulunuyor. Nihayet Borsa İstanbul, Türkiye'de Takasbank, Merkezi Kayıt Kuruluşu ve Lisans Şirketi ortağı. Bu haliyle Borsa İstanbul tam bir holding şirketi haline gelecek.
Borsa İstanbul'un ulaşacağı bu holding yapısı da dikkate alınarak çeşitli kurumlara değerleme çalışması yaptırıldığı ifade ediliyor. 2'den fazla olduğu söylenen değerleme çalışmalarını denetim firmaları ile yabancı kurumların yaptığı söyleniyor. Her nedense yapılan değerleme çalışmalarında birbirinden oldukça uzak değerler belirlenmiş. Borsa İstanbul için 1.5 milyar TL değer bulan olduğu gibi borsaya 4.5 milyar TL değer biçen de olmuş. Bu değer tespit çalışmaları kafadan sallanarak bulunmamıştır herhalde. Mutlaka ciddi dayanakları vardır. Ama nasıl bu kadar farklı olabilir anlaşılmıyor. Bu tespitlerin ortalaması da söylendiğine göre 2.5 milyar TL yapıyormuş.
Medyaya bakınca rakamlar uçuşuyor. Bir gazete biçilen değerin 4 milyar dolar olduğunu yazarak bu konuda en uç rakamı vermiş. Borsa İstanbul'un bugünkü fiyatlarla karşılaştırıldığında fiyatının 2.5 milyar TL yapmasının söz konusu olamayacağını uzmanlar söylüyor. Dünyada çeşitli borsa grupları var. Bünyelerinde dünyanın sayılı borsalarını barındıran bu borsa gruplarının değerleri 3 milyar dolar ile 10 milyar dolar arasında değişiyor.
Borsa İstanbul'un da bu kategoride bir borsa olması ve bu civarda bir piyasa değerine sahip olması herkesin arzusu olsa da mevcut yapı itibarıyla bu kategoriye ulaşabileceğini söylemek pek mümkün değil. Borsa İstanbul'un üst düzey bir borsa olabilmesi sadece kendi performansına bağlı değil şüphesiz. Türkiye'nin genel durumunun da belirleyici olduğu bir gerçek. Ancak İstanbul Finans Merkezi projesi gerçekleşirse en azından hedefe ulaşmada çok önemli bir aşama geçilmiş olacaktır.
