Advertisement

Köprü ve otoyolların özelleştirilmesi yapıldı ve Koç-Ülker Grubu'na 5.7 milyar dolara satıldı. Daha sonra Sayın Başbakan'ın fiyatı düşük bulduğunu söylemesi üzerine ihale iptal edildi. 5.7 milyar doların düşük olup olmadığını bilmek mümkün değil ama ihalenin iptali, yatırımcı güveni ve hukuk güvenliği açısından son derece sakıncalı oldu. Ayrıca yıllardır özelleştirme yapan Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın bu kadar yanlış iş yapıp fiyatı bu kadar düşük tespit etmiş olması da pek anlaşılır durum değil. Öte yandan, ihalenin iptaliyle bütçeye girecek 5.7 milyar doların gelmeyecek olması ihtimali hesapları epey bir karıştırdı. Zaten büyük açıklar veren bütçenin ciddi sıkıntıya gireceği anlaşılınca hemen özelleştirmenin başka bir yöntemle yapılacağı açıklamaları geldi.

Sayın Başbakan'ın ve ilgililerin söylediklerine göre halka arz modeli üzerinde çalışılıyormuş. Eğer böyle olursa ihalenin iptal edilmesinin hayırlı olduğunu söylemek mümkün olacak. Her işte bir hayır vardır derler. Yapılacak halka arzın nasıl bir halka arz olduğu henüz belli değil. Otoyol ve köprülerin mülkiyeti satılmayacağına göre, ya borçlanma senedi şeklinde bir halka arz yapılacak ya da gelirlerin satışına dayalı bir halka arz yapılacak demektir. Yani bir zamanlar çıkarılan gelir ortaklığı senetleri benzeri bir menkul kıymet ihracı yapılabileceği gibi faizli bir enstrüman olarak tahvil ihracı da yapılabilir.
Türkiye'de tasarruf oranları çok düşük. Yüzde 12'lere gerilemiş tasarruf oranının artırılması hükümetin de öncelikleri arasında. Faizler enflasyonun altına gerilemiş, Borsa aşırı derecede yükselmiş, altın korkutuyor, herkes gayrimenkul alacak değil. Bu noktada tasarruf sahiplerine alternatif yatırım seçenekleri sunabilmek gerekiyor. Özel sektör borçlanma araçları ihraçları son dönemlerde artmaya başladı ama yeterli değil ve ikinci el piyasası oluşmuyor. Bu nedenle tasarruf sahipleri şaşkın bir şekilde ne yapacaklarını düşünüyorlar. Bu nedenle köprü ve otoyol özelleştirmesi çok iyi bir fırsat.

Eğer otoyollar ve köprüler için tahvil ihracı yapılırsa büyük bir talep görmeyebilecektir. Faize hassas kesimleri de dikkate alarak gelir ortaklığı senedi en iyi seçenek olacaktır. Kesinlikle söylemek lazım ki gelir ortaklığı senedi ihraç edilirse çok iyi bir satış gerçekleştirilecektir. Hem de yüksek meblağlı bir satış yapılabilir. Çünkü tasarruf sahipleri parasını değerlendirecek ciddi ve güven veren bir enstrüman arıyor. Bu nedenle otoyol-köprü özelleştirmesi için gelir ortaklığı senedi bire bir çare olacaktır. Hükümetin bu seçeneği değerlendirmesi ve bu yolu tercih etmesi çok önemli olacaktır.

Sermaye piyasasında yatırımcı seferberliği yapılmaya çalışılıyor. Gösterilen çabaların hiçbiri sonuç vermeyecek çabalar. Yatırımcı seferberliği için bu gelir ortaklığı senetleri en önemli araç olacaktır. Yatırımcı tabanının sermaye piyasasına çekilmesi, menkul kıymetlerle tanışması, borsayı öğrenmeleri bakımından gelir ortaklığı senetleri çok işe yarayacaktır. Ancak bu gelir ortaklığı senedi ihracının başarılı olabilmesi, bunlar için aktif bir ikincil piyasanın varlığına bağlıdır. Borsaya kote edilecek ve işlem görecek gelir ortaklığı senedi ilgiyi üst düzeyde tutacak ve ilk ihracını çok kolaylaştıracaktır. Hükümetin mutlaka bu durumu değerlendirmesi gerekiyor.