Dünya Ekonomik Forumu'nun(DEF) Azerbaycan Bakü'deki toplantıları Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev'in konuşmasıyla başladı ve bitti. Enerji Bakanı Taner Yıldız, burada Bloomberg HT'ye "Avrupa Birliği ortak bir enerji politikası geliştiremediği için Nabucco projesi gerçekleşemedi, yoksa Nabucco projesi çoktan hayat bulurdu. TANAP'ın Nabucco West'e mi yoksa TAP'a mı bağlanacağı kararı haziranda belli olacak" dedi.
Azerbaycan, 20 yıllık petrol rezervine karşılık 100 yıllık doğalgaz rezervi olduğu için petrol ülkesinden doğalgaz ülkesine dönüşüyor. Azerbaycan'ın petrol ülkesinden doğalgaz ülkesine dönüşümünde kilit proje olan 50 milyar dolarlık Trans-Anadolu Doğalgaz Hattı (TANAP) projesinin Türkiye'deki ayağı sadece 10 milyar dolarlık bir yatırım.
SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev ve Enerji Bakanı Taner Yıldız'ın açıkladıklarına göre TANAP'ın Türkiye'den geçen boru hattının inşaatına bu yıl başlanmayacak; 2014'te fiziki start verilecekmiş. Ama yazılanların aksine Bakan Yıldız'a göre bu, rötara neden olmayacak. Yıldız "Üretilen doğalgaz iletilebilir. Şahdeniz 2, 2018 sonunda başlayacak. Bu TANAP'ın 2018 sonuna kadar biteceği anlamına geliyor" dedi.
TANAP'la 2030'da Azerbaycan, ek 30 milyar metreküp doğalgaz daha ihraç eder olacak. TANAP'ın Türkiye'deki inşaatının finansmanında ise Türk bankaları, devletlerden proje finansmanı ve Azebeycan Petrol Fonu'nun kaynakları kullanılacakmış. "TANAP'a finansman bulmakta zorlanmayacağız sadece Azerbaycan Petrol Fon'unda 34 milyar dolar var" diyen SOCAR Başkanı Abdullayev'den, fonun parası ile TL cinsinden banka mevduatına yatırım yaptıklarını ve fonun kaynaklarının büyük kısmını ise ABD bonolarında değerlendirdiklerini duyduk.
Ayrıca Petrol Fonu ile Türkiye'den 160 milyon dolarlık emlak almışlar. Vatandaşın cebine çevre ülkelerle yaptığımız enerji çeşitlendirmesinin olumlu yansıyacağını söyleyen Bakan Yıldız, "Elektrik ve doğalgazda gelecek 3 aylık dönemde zam olmaz. Elektrik üretiminde ihalelerin büyük bölümünü bu yıl bitirmeliyiz" açıklamasında bulundu. Azeri doğalgazı İran doğalgazından % 40 ucuz olduğu için Türkiye doğalgaz pazarında alternatif kaynak olarak kullanılmak üzere kurulan SOCAR Gaz'dan ocak ayından itibaren gaz alımına başlanmış. SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, "SOCAR Gaz Türkiye'ye iki ülke arasında imzalanan anlaşma gereği 1.2 milyar metreküp gaz satışı gerçekleştirebilecek. 2013 Ocak ayı itibarıyla SOCAR Gaz'dan gaz alımına başlandı. Bu yıl 433 milyon metreküp gaz alımı planlanıyor" diyor.

BÖLGENİN COĞRAFİ AVANTAJI TÜRKİYE İÇİN TARİHİ FIRSAT

Toplantıya Kırgızistan Başbakan Yardımcısı Otorbaev, Kazakistan Başbakan Yardımcısı Sagintayev, Türkiye'yi temsilen Enerji Bakanı Taner Yılmaz ve 300'e yakın işadamı katıldı. Kırgızistan Başbakan Yardımcısı Otorbaev'in, "İlk defa Bakü'ye gelmekten utanıyorum" demesi, yan yana gelmekten kaçınan bölge liderlerinin aslında bölgede ülkelerin ticareti artırma ve entegrasyon konularında artık kararlı olduklarının bir göstergesiydi.
Kazakistan Başbakan Yardımcısı Sagintayev'in, "Kazakistan'ın bölgedeki ticaret hacmi dış ticaretinin binde 4'ü. Gelişmesini istiyoruz. Gelin beraber yapalım" çağrısı aslında bölge liderlerinin ortak mesajıydı. Bu da Enerji Bakanımız Taner Yıldız'ın altını çizdiği gibi bölgede karşılıklı bağımlılığı artırma formülüne itiyor. Özerklik ve iç bağımsızlıklarından ödün vermeyeceklerinin altını çizen bölge liderleri karşılıklı bağımlılıktan ülke ekonomilerinin nasıl faydalandıklarını anlattılar. Kazakistan Başbakan Yardımcısı Sagintayev'in dediği gibi "Rusya'ya geçen yıl 30 bin TV ihraç ettik. Entegrasyondan kaybettiğimizden daha çok kazanıyoruz". DEF'in geçen yıl İstanbul'da düzenlenen toplantılarına katılanların gördüğü ortak nokta, Türkiye'nin Avrupalılar için Asya'ya açılan bir kapı olduğu gibi aynı zamanda Asyalıların da Avrupa'ya açılan kapısı olduğu yönünde idi.
Rixos Yönetim Kurulu Başkanı Fettah Tamince, Türkiye'nin kullanmakta çok iyi olmadığı bu coğrafi avantajın Türkiye ve Türk işadamlarına tarihi fırsat yarattığını söylüyor. Tamince, "Şanghay Beşlisi'ni ve Avrupa Birliği'ni aynı anda düşünebiliriz. Türkiye ve Türk işadamları Kazakistan, Kırgızistan üzerinden Çin'e ve Rusya'ya ticaret ve iş hacmini artırabilir" diyor.
Bakü'ye DEF toplantıları için ilk defa gelen Doğuş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk'in de Bakü'deki gelişimden çok etkilendiğini gördük. Kitchenette, Günaydın gibi pek çok yeni Türk markasını gördüğümüz Bakü sokaklarında önümüzdeki yıllarda Nusret'i de görürseniz şaşırmayın.