Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), kasımda yüzde 12,98 seviyesini görerek 2003'ten bu yana en yüksek seviyeyi gören enflasyonla ilgili olarak "Kasım Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu"nu yayınladı.
Bir önceki aya göre yüzde 1,49'luk enflasyon artışına en belirgin katkıyı işlenmemiş gıda fiyatlarının yaptığı ifade edilirken, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskılarının güçlendiği vurgulandı.
Rapor sonrası TCMB'den yapılan yazılı açıklamada eneflasyon hedeflemesinin temel para politikası rejimi olmaya devam edileceği de vurgulandı. Açıklamada "TCMB'nin temel amacı fiyat istikrarıı sağlamak ve sürdürmektir" denildi.
İŞLENMEMİŞ GIDADA ARTIŞ YÜZDE 19'U GEÇTİ
Buna göre, mevsimsellikten arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları sebze grubu öncülüğünde önemli oranda yükseldi. Kırmızı et fiyatları gerilese de işlenmemiş gıdada yıllık enflasyon yüzde 19,48'i gördü. Aylık bazdaki fiyat artışı ise yüzde 1,17'de gerçekleşti.
Çiğ süt fiyatlarındaki artış eğilimine bağlı olarak bu grupta peynir, diğer süt ürünleri ve tereyağındaki güçlü fiyat artışları devam etti. Bu çerçevede, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu kasımda yüzde 13,36’ya yükseldi.
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu kasımda 3,04 puan artarak yüzde 15,78 oldu.
ENERJİDE DÖVİZ VE PETROL ETKİSİ
" Temel mal enflasyonu Türk lirasındaki birikimli değer kaybına bağlı olarak dayanıklı tüketim malları öncülüğünde artış eğilimini sürdürmüştür" ifadesinin kullanıldığı raporda döviz kuru ve petroldeki yükselişin enerji enflasyonunu olumsuz etkilediği vurgulandı.
Buna göre enerji fiyatları, kasımda yüzde 2,53 arttı. TCMB'nin raporuna göre bu gelişmede, Döviz kuru ile petrol ve diğer girdi fiyatlarına bağlı olarak sırasıyla yüzde 4,46 ve 2,66 oranlarında artan akaryakıt ve tüpgaz fiyatlarının yanı sıra yüzde 4,97 oranında artan katı yakıt fiyatları belirleyici oldu. Böylelikle, enerji grubu yıllık enflasyonu 1,62 puanlık artışla yüzde 12,23’e yükseldi.
OTOMOBİL VE BEYAZ EŞYA PAHALILAŞTI
Raporda, yakın dönem fiyat hareketlerinde etkili olan, giyimdeki ağırlıklandırılma yönteminin değişmesi, dayanıklı mal gruplarındaki vergi indiriminin sona ermesi gibi geçici unsurlar arındırıldığında enflasyonun ana eğiliminin bir önceki aya kıyasla yükseldiği ifade edildi.
Dayanıklı mal grubunda özellikle otomobil, beyaz eşya ve diğer elektrikli aletlerde fiyat artışı gözlendi. Giyim ve dayanıklı tüketim dışı temel mallarda ise fiyat artışları hızlandı. Bu dönemde temel mal grubu enflasyonunun yukarı yönlü seyrinde döviz kuru gelişmeleri ana belirleyici oldu, toplam talep koşulları da bu görünümü destekledi.
ENFLASYON BİR TEK HİZMETTE GERİLEDİ
Diğer taraftan yıllık enflasyonun gerilediği alan ise hizmet grubu. Kasımda yüzde 0,11 gibi sınırlı oranda artan hizmet grubu fiyatlarında kiralar yükseliş gösterdi. Lokanta-otel grubu yatay seyretti, ulaştırma grubunda fiyatlar havayolu ile şehirlerarası kara taşımacılığı hizmetlerine bağlı olarak düşüş kaydetmiştir.