BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Fiyat Endeksi Nisan ayında genel olarak istikrarlı seyrederek 173,5 puan olarak gerçekleşti.

Endeks, Mart ayına göre az bir artış gösterirken geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 2,7 yükseldi.

Tahıl ve süt ürünleri fiyatları son dönemdeki yükseliş eğilimini sürdürürken, şekerdeki düşüşler devam etti.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi Nisan ayında yüzde 1,7 yükselirken art arda dördüncü ayda artış gösterdi.

Endeks şimdi geçen yılın aynı döneminin yüzde 15,4 üstünde.

ABD’de hava koşullarına bağlı riskler buğday fiyatlarına destek olurken Arjantin'de kuraklık nedenyile düşen üretim ve ABD’deki düşük ekimler uluslararası mısır fiyatlarını artırdı.

Bu arada pirinç fiyatları da yükseldi.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi ise Mart ayına göre yüzde 3,4 oranında artarken, tüm süt ürünlerine yönelik güçlü talep ve Yeni Zelanda’daki ihracat stoklarına ilişkin endişeler bunda etkili oldu.

Diğer üç alt endekste ise Nisan ayında düşüşler görüldü.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi Mart ayına göre yüzde 1,4 azalırken FAO Et Fiyat Endeksi de yüzde 0,9 düştü.

FAO Şeker Fiyat Endeksi de Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 4,8 azalırken geçen Aralık ayında başlayan düşüşünü sürdürdü ve 2017 yılı nisan ayından yüzde 24 daha düşük gerçekleşti.

Düşük fiyatlar Tayland ve dünyanın en büyük ikinci şeker üreticisi Hindistan’daki görülen rekor üretimle birlikte gelen yükselen arza ve dünyanın en büyük şeker üreticisi Brezilya para birimi Real’in değer kaybına işaret ediyor. 

2018/19 sezonu için ilk tahminlerini yayınlayan FAO rekor seviyelerde seyreden küresel tahıl üretimi ve stoklarında düşüş öngörüyor.

TAHIL ARZ VE TALEP RAPORU

FAO’nun bugün yayımladığı yeni Tahıl Arz ve Talep Raporu’na göre önümüzdeki dönemde küresel tahıl piyasalarına yönelik erken tahminler öngörülen bir düşüşe rağmen olumlu.

2018 yılında küresel tahıl üretiminin 2017 yılındaki rekor seviyedeki hasadın yaklaşık yüzde 1,6 altında gerçekleşerek 2 bin 607 milyon tona düşmesi bekleniyor.

Bu düşüşün sebebi büyük ölçüde, özellikle ABD’deki, mısır üretiminde beklenen daralma. Düşük buğday üretimi ise daha çok önceki yılda görülen olağanüstü bir sonuçtan sonra Rusya Federasyonu’nda beklenen düşüşten kaynaklanıyor.

Öte yandan FAO’nun geçici tahminlerine göre dünya pirinç üretimi yüzde 1,3 artarak 510,6 milyon tona ulaşacak. Bu da büyük ölçüde Asya’da genişleyen ekimlere bağlı olarak yeni bir rekora işaret ediyor.

Tahıl kullanımında ise FAO’nun yeni tahmini- hem gıda hem de yem- tüm zamanların en yüksek değeri olan 2 bin 626 milyon tonu gösteriyor.

Bu durum tahminlerde dünya pirinç kullanımında yüzde 1, buğday kullanımında yüzde 0,8 ve iri tanelilerin toplam kullanımında ise yüzde 0,4 artış anlamına geliyor.

Mısır yemi kullanımının da yüzde 2,8 artarak 615 milyon tonluk yeni bir rekora ulaşması bekleniyor. Çin ve Güney Amerika’da mısır yeminin kullanımındaki en büyük yıllık artış öngörülmektedir.

Sonuç olarak FAO, dünya tahıl stoklarının 2019 sezonu bitiminde yüzde 2,7 oranında azalmasını ve küresel tahıl stok kullanım oranının 2017/18 sezonunda 16 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 28,8’den yüzde 27,2’ye düşmesini bekliyor. Ancak bu oran 2007/08 sezonunda kaydedilen yüzde 20,4’lük tarihsel düşük seviyenin oldukça üzerindedir.

FAO'nun önümüzdeki yıl için uluslararası tahıl ticaretine ilişkin ilk tahmini 406 milyon ton olarak gerçekleşti. Bu, mevcut sezon için öngörülen tüm zamanların rekorundan yüzde 0,6 düşüşe işaret ediyor.

İrfan Donat

Bloomberg HT Tarım Editörü