Geçen hafta FED’in varlık alımında frenleme beklentilerinin azalması altın, gümüş, bakır ve petrol gibi emtia fiyatlarında satın alma faaliyetlerini tetiklemiş ve fiyatları toparlamıştı. Ama Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam rakamlarında iyimser sürpriz yerini sert satışlara bıraktı. Artık, takas rakamlarına göre birçok emtia piyasasında fonların net kısa pozisyonlarının arttığı ve emtia fiyatlarını aşırı ucuz seviyelere düşürdükleri söylenebilir. Sadece petrol Mısır’da gerginlik sebebiyle psikolojik 100 dolar üzerinde seyrediyor.

Elbette, kolay para politikasında frenleme beklentisi ve Çin’de bir türlü netleşmeyen muğlak ekonomik senaryo emtia fiyatlarını arada bir baskı altına alacaktır. Ama kısa vade için emtia piyasalarındaki cazip yatırım olanakları fırsat sunuyor. Özelikle birkaç hafta boyunca platin, altın, buğday, küspe gibi emtialar hem fiyat hem de açık pozisyon kapatma faaliyetleri açısından birkaç hafta boyunca yükselme eğilimi gösterebilirler. Öte yanda, ABD’deki kolay para politikasında gelişmelere karşı Avrupa Birliği’nde benzer para politikalarından bahsetmek henüz mümkün değil. Hala tekleyen ve kırılgan ekonomileri ile uzun süre düşük para politikasına devam etmek zorundalar. Bilindiği gibi Avrupa Merkez Bankası varlık alım programında ABD gibi istihdam konusunda tek bir hedeften bahsedemiyor (17 ayrı ülke var ) ama kolay para politikasında ABD gibi enflasyon politikası hedef olarak devam edecek.

S&P500 Endeksi

Cuma günü tarım dışı istihdam rakamlarına olumlu tepki göstermesine rağmen yatırımcıların düzeltme endişeleri devam ediyor. Öncelikle, ikinci çeyrek bilançolar geçen yıla kıyasla %3.8 yüksek beklenmesine rağmen baskı oluşturabilir. Zira, S&P Spot Endeksi geçen yıla kıyasla %18 yükseldi. Göründüğü kadarıyla iyi bilanço sezonu yada düzeltme konsolidasyon sürecini destekleyecektir.  Öte yanda pozitif ekonomik verilere rağmen faiz oranları tırmanıyor. 10 ve 30 yıllık tahvil getirilerinin artması yatırım fonlarını ve yatırımcıları risk alma eğilimini azaltıp bir miktar fonlarını Borsalardan çekebilirler.

Elbette kısa dönem yönlendirici faktör FED. Bloomberg’e göre son günlerde en çok sözü edilen konu başlığı “tapering” yani FED’in tahvil alımında frene basması konusu. Elbette FED’in bu konudaki söylemleri piyasaları yönlendiriyor. Ama asıl tayin edici FED’in kısa dönem faiz oranlarını ne zaman yükseltmeye başlayacağı konusudur. Bu konuda FED’in erken davranacağı piyasalarda satın alınıyor. Örneğin, Libor spot piyasasını dayanak varlık olarak alan EURODOLLAR futures kontratları bir ay öncesine kadar 2017 tarihini fiyatlarken bugün itibari ile FED’in kısa dönem faiz artırma tarihinin 2015 ortalarına çekildiğini gösteriyor.

Teknik olarak, yükselme eğilimi devam ediyor, olumsuz temel verilere rağmen volatil yukarı eğilimli seyir 1700 endeks puana kadar gidebilir ama kısa vade sıkıntılar gözardı edilmemeli. Cuma günkü istihdam rakamlarına tepki alışları ile Mayıs Haziran düşüşünün %61.8 fibo. direncine kadar yükseldi. Bu seviye kritik. Zira, 24 Haziran’dan bu yana %5 yükselen S&P500 Endeksi kısa dönem göstergeler açısından pahalı bölgede seyrediyor ve bu seviye üzerinden işlem görmesi için gerçek destekleyici manşet haberlere ihtiyacı var. Mayıs-Haziran kısa dönemli düşüş trendinde 1627 endeks puan kısa vadeli direnç olarak görülebilir. Kısa vadeli düşüş beklentisi üzerine örneğin, Eylül vadeli satım opsiyonu satın alarak beklentilere uygun bir strateji yapılabilir.

Altın (COMEX)

Bir hayli geriledi, bundan sonrası için herhalde üretim maliyetleri destekleyici faktör olarak öne çıkacaktır. Önde gelen üretici bölge Güney Afrika’da arz yönlü problemleri şekillendirecek işçi-patron toplantıları bugün başlıyor. Güney Afrika altın üretim madenlerinde uzun süre devam eden uzlaşmazlık; bir yanda sendikaların maaşları ikiye katlama isteği diğer yanda zaten  %50 zararla faaliyetine devam etmeye çalışan işveren arasında aşılması zor. Hep olduğu gibi G. Afrika’da geniş çaplı, üretimi kısıtlayıcı, aksatıcı grevler beklenmekle birlikte Hükümetinin etkin bir şekilde müdahale etmesi bekleniyor. Zirveden 700 dolar değer kaybeden altının yanı sıra 14 ayın zirvesinde seyreden ve girdi maliyetlerini artıran petrol fiyatı göze alındığında hükümetini aracılığı da kolay görünmüyor. Nitekim, hükümet girişiminde joker kartı olarak madenlerim millileştirilmesi bile söz konusu olabilir. Dolayısıyla, platin ve altın gibi kıymetli metallerde ileriye dönük arz problemlerinin ayak sesleri geliyor.

Altın fiyatlarının düşmesi ile birlikte ortaya çıkan diğer bir çarpıklık kağıt ve fiziki enstrümanlarının birbiri ile ilişkisinin azalmasına sebep oluyor. 34 ayın en düşük seviyesine gerileyen altın fiyatı (1180) ile likidite edilen kağıt altın fonlarından (ETF) bu yıl 60 milyar dolar zarar yazıldı. Ama spot piyasa düştükçe başta takı sektörü olmak üzere yangından mal kaçırırcasına bir talep spot piyasada görülüyor. Dördüncü en büyük tüketici konumuna gelen Türkiye’de ağırlıklı olarak mücevherat sektörünün talebi ile birlikte son 4.5 yılın en yüksek ithalatı yapıldı. Nisan ayında ayı piyasasını tescil eden  sert satışlar, İstanbul Altın Borsasında 3 ay ardarda 43 ton üzerinde altın ithal edilemesine yol açtı. Herhalde, TCMB’nın altını banka rezervi olarak kabul etmesinin de büyük rolü var.

Daha da önemlisi bu trend genelleşmeye doğru gidiyor.  Hong Kong vasıtası ile Çin ithalatı da Mayıs’dan bu yana %40 yükseldi. Sonuç olarak düşük fiyatlarda spot altın talebi diplerin yakın olduğunu ima ediyor. Teknik olarak, tarım dışı istihdam rakamları ile doların 3.5 yılın zirvesine yükselmesi altın ve birçok emtia piyasalarında sert satışlara yol açmıştı. Teknik resmin oldukça çirkin olduğu ve ayıların kontrolünün devam ettiği söylenebilir. Bu hafta aşağı yönde bazı desteklerin ortaya çıkmasıyla birlikte beklenti anketlerinde bir aydan bu yana iyimserlik tepe yaptı. Belki de güçlü doların Mısır gerginliğinin etkisini kırmasına rağmen Avrupa Birliği’nde Portekiz’den kaynaklanan yeniden borç krizi kabusu anketlere yansıyor olabilir.

Petrol (NYMEX)

ABD Tarım dışı istihdam rakamlarında ekonomik iyileşme beklentilerinin talep destekleyici etkisi yanısıra Mısır’daki kargaşa ile arz yönlü problemlerin öne çıkması WTI petrolü 14 ayın zirvesine taşıdı. Ayrıca, EIA’ya göre WTI stokları dramatik azalırken rafinerilerin kullanım kapasitelerinde artış beş yıllık ortalaması olan  %89.23 üzerinde %92.20. Libya’da üretimin aşırı düşük olması stok rakamlarında dramatik düşüş destekleyici diğer faktörler olarak gösterilebilir. Brent petrolde ise gelecek ay ihracatın düşük olacağı tahminleri şimdilik yukarı yönlü baskı yapıyor. Ancak, 1) Ekonomik iyileşme ve talep artış beklentisi ile hareket eden fon ve yatırımcıların her an önemsiz ama olumsuz bir veri ile kar realizasyonu tetiklenebilir. 2) Mısır’ın kontrol ettiği Süveyş kanalında günde 2.5 milyon varile yakın sevkiyatın aksaması ile (arz yönlü endişelerin) öne çıkmasına rağmen Mısır’da ordunun Süveyş kanalını kapatması beklenmiyor. ABD donanmasının da bölgede konumlanması arz yönlü endişeleri arka plana itecektir.

Teknik olarak, Her iki petrol tipinde de opsiyon piyasalarında kısa dönemli hareketlerde “bullish” (yukarı yönlü) eğilim var. Petrol piyasaları “bull market” tanımına uygun hareket ediyor. Olumsuz haberleri arka plana iterken, olumlu haberlere aşırı duyarlı tepki veriyor. Cuma günü rapor sonrası WTI petrolü ekonomik iyileşmenin getireceği talep beklentisi ile 103.40 dola/varil’e kadar yükseldi. Önemli bir direnç olarak görünen 100.00 dolar/varil psikolojik seviyesinin aşılması önemli olmakla birlikte artık destek görevi üstlenecektir. 103.00 dolar/varil seviyesi üzerinde geriye bakılırsa önemli direnç olduğu görülüyor.

Brent Petrolde de benzer hareketler gözleniyor. Cuma gününün iyimserliği Brent petrolü 107.00 dolar/varil’e taşıdı. Geçmiş dönemlerde 110.00 dolar/varil seviyesinin önemli bir direnç olarak davranması Brent’te yükselme eğilimini frenleyebilir.

Genel olarak petrol piyasasında, WTI veya Brent petrolü “range trade” denilen tepede sat dipte al türü hareketlerine devam ediyor. Yatırımcıların yükselme tercihi olumsuz bir veri ile satış baskısına dönerken düşük seviyelerde destekleyici veri derhal açık pozisyon kapatma yada doğrudan satın alma faaliyetlerini tetikliyor.

Dolar Endeksi

Cuma günkü rapor ardından ABD doları 04 Temmuz bayram hediyesi ile üç yılın zirvesine çıktı. Avrupa, Japonya ve İngiltere Merkez Bankaları’nın kolay para politikalar para akışını dolara yönlendiriyor. Şu hali ile piyasalar FED’in varlık alım politikasını da fiyatlandırması ile 84.50 endeks puan seviyesine yükseldi. Rakiplerine göre avantajlı durumda olmakla birlikte dolarda yükselme trendinin devamı için iki konuda netlik gerekiyor. Öncelikle güçlü doların ABD ihracatına etkisi spekülatif işlemlerin önüne geçer mi? Diğeri ise FED’in varlık alımında frene hangi sürelerde ve ne şiddette basacağına anlaşılmaya çalışılıyor. Bu konuda hem zamanlama hem miktar konusunda farklı görüşler var. Varlık alımına Eylülde başlayıp 2014’ e kadar hızla devam ettikden sonra 2014 boyunca daha sığ alımlar  yada gelecek yıla kadar davranılmayacağı konusunda çeşitli beklentiler var!

Teknik olarak, FED frenleme beklentisi satın alındı ve 3.5 yılın zirvesi 84.50  üzerinde direnç yoğun ama rakip para birimlerinde devam etmesi beklenen kolay para politikası (faiz oranları farkı ) dolar lehine devam ediyor. Geri çekilmeler satın alma fırsatı olarak görülüyor.

Japon Yeni. Japon hükümetinin Merkez Bankası politikalarının USD/JPY paritesini bir hayli zayıflatması ardından Yen’in yeteri kadar düşüp düşmediği denklemi daha çok ABD tahvil getirilerine odaklanmış görünüyor. ABD ekonomisinde iyileşmenin devamı ve güçlü dolar Yen’in daha da zayıflamasına neden olabilir. Teknik olarak geçen hafta USD/JPY paritesinin 100 üzerine tırmanması pozitif.

Euro/Dolar Paritesi. AB ekonomisi kırılgan ve sık sık  geçen hafta Portekiz’de olduğu gibi tekleme işaretleri gösteriyor. AMB faiz oranları düşük tutmak zorunda. Faiz oranları farkı ve güven açısından paritede satış baskısı devam ediyor. Geçmişde 128.20 cıvarında önemli destek seviyeleri gözlenmekle birlikte önemli destek 127.50 altında satış baskısı artar.

GBP/USD Paritesi. İngiltere ekonomisi bocalamaya devam ediyor. Yeni BoJ başkanı kolay para politikasına devam sinyali veriyor. Tekrar 1.50 seviyesine gerileyen GBPUSD için geçen defa kıramadığı bu destek seviyesi kritik dönemeç oldu.