Advertisement

Başlık biraz absürd gelmiş olabilir. Ama biraz sabırla yazının tamamını okursanız, neden böyle bir başlık attığımı anlayacaksınız.

Tahmin edeceğiniz gibi konuyu Yunanistan borç yapılandırmasına (swap) getireceğim. Kısa bir hatırlatma; Yunanistan, Borç/GSMH oranı %170'lere çıkıp borcunu ödeyemeyince IMF, AB ve özel sektörle pazarlığa oturur. Özel sektörün elindeki 200 milyar Euro değerindeki borcun %72'sinin silinirken kalanın bir kısmı nakit ödenip geri kalanı da % 3.5 gibi bir faizle 30 yıllık yeni Yunan tahvilleri ile değiştirildi. Böylece bir gecede Yunanistan'ın toplam borcunda %55'lik bir azalma oldu. Tabii bu süre içinde piyasadan borçlanamayacağı için IMF ve AB'den 135 milyar euro'luk kaynak alan Yunanistan, işler yolunda giderse 2020 yılında Borç/GSMH oranını %120'lere düşürmüş olacak.

Şimdi gelelim başlikta bahsettiğimiz konumuza. Biraz eskilere gittiğimizde yine Avrupa'da ülkerin ciddi borç yükleri ile boğuştuğunu görüyoruz. 1.Dünya savaşı sonrası ülkelerin Borç/GSMH durumu aşağıdaki gibiymiş;
 
 
Ülke    1921.   1924.   1929
 
Almanya  %305.   %155.    %134
Fransa.    %258.    %196     %140
İtalya.     %155.     %148.    %92
 
Görüldüğü gibi 1.Dünya Savaşı sonrası Avrupa ağır bir borç yükünün altına girmiş. Özellikle Almanya savaşı kaybetmenin de etkisiyle GSMH'sinin 3 katı bir borçla baş başa kalmış. Diğer ülker de savaşın maliyetini karşılayabilmek için yüksek miktarda borçlanmış. Bu borçların büyük kısmının son ödeme tarihleri kaçırılmış, borçların süreleri uzatılmış vs. Ama tarihin en büyük yapılandırılması zannedildiği gibi Yunanistan'da değil Almanya'da olmuş.

Almanya borçla baş etmek için önce var gücüyle para basar. Hiper enflasyon yaratan Almanya'da bir ara 1 USD = 1 Trilyon Alman Mark'ı paritesi görülmüş.

Enflasyon ile hızla borcunu azaltan Almanya diğer yandan yapılandırma sürecine girer. Almanya'nın bu borcu ödemeye ne gücü ne de niyeti olduğunu gören müttefikler mecburen yapılandırmayı kabul ederler.

1924'te Dawes planı ile borç %123'e düşürülür. Aynı Yunanistan'dan istendiği gibi kurun stabilizasyonu, vergi reformu gibi şartlarla Almanların borçlarının büyük kısmı silinir.

Bu yapılandırmadan 5 yıl sonra Almanya'nın borcu ikinci kez masaya yatırılır. Amerikalı iş adamı Owen Young önderliğinde Almanya'nın borçları %58 oranında silinir ve tam 58 yıla yayılır. Böylece Borç/GSMH % 80'e düşer, 10 senede borç oranı %300'den %80'e geriler ve vade 58 yıla çıkmış olur.

Buradan hareketle Yunanistan'da bu yapılandırma sonrası borcun 8 senede 'kendi kendine' %170'ten % 120'ye gerilemesini beklemek çok saflık olur. Yunanistan aynı Almanya'nın yaptığı gibi bir iki sene düzenli ödeme yapıp bütçesini biraz toparlayınca oturup tekrar bu borcu müzakere edecektir.