Dün Orta Doğu’da yaşanan krizin en sert yüzünü Libya’da gördük. Resmi olmayan verilere göre 250'den fazla kişi hayatını kaybetti. Libya’nın en büyük şehirleri ve petrol sahalarının protestocuların eline geçtiğine dair haberler geliyor. Dün ABD’de Başkanlar Günü nedeniyle piyasalar kapalıydı ve biraz da sığ piyasada açık ‘kısa ‘ pozisyonların kapanması ile ( short squeeze ) Petrol fiyatları bir günde % 8,5 yükseldi ve NYMEX petrolü günü 93,60 dolardan kapadı.

Kısa bir süre öncesine göre petrol fiyatları diğer birçok emtiadan farklı olarak rekor seviyelerden oldukça aşağıda seyrediyordu. Buna açıklama olarak da dünya ekonomilerinindeki toparlanmanın istenilen seviyede olmaması ve talep kaynaklı baskının petrol fiyatlarını zorlamaması gösteriliyordu. Ancak Ortadoğu krizinin Libya’ya sıçrayıp diğer petrol sahalarına da yansıma ihtimali ortaya çıkınca işin rengi değişti.

Şu anki petrol fiyatlamaları arz-talep dengesi ile değil tamamen petrol üretim ve dağıtımında oluşabilecek sorunlara verilen panik sayılabilecek tepkinin sonucudur.

Petrol rezervlerindeki son durum şu şekilde: Toplam dünya rezervleri 1,333 milyar varil. Dünya petrol rezervlerinin % 55'i Ortadoğu, % 10'u Avrupa, % 15'i Latin Amerika, % 10’u Kuzey Afrika, % 5,5’u ise Kuzey Amerika’dan. Yani gerginliğin hat safhada olduğu Ortadoğu ve Kuzey Afrika, toplam dünya rezervlerinin % 70’ini oluşturuyor.

Ülke bazında baktığımızda ise; Suudi Arabistan'ın % 20, Venezüella'nın % 13, İran'ın % 10, Irak'ın % 8,5, Kuveyt'in % 7,5, Libya'nın ise % 3,5'luk rezerve sahip olduğunu görüyoruz.  

Yani hem ülke bazlı sıralama, hem de bölgesel yapılan analizlerle Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da görülen gerginliğin petrol rezervleri için ne kadar önemli olduğunu anlayabiliyoruz.

Bu şartlar devam ettiği takdirde ve diğer emtia fiyatlarının rekor seviyelerde olduğu düşünülürse NYMEX'te petrolün 100 dolara çıkması olası görülüyor.