Dünkü yazımda belirttiğim gibi piyasalar Ağustos ayından aslında oldukça ümitliydi. Zor geçmiş bir Temmuz ayı sonrasında, ABD'den gelen borç limitinin yükseltileceği haberi Ağustos ayı için 'aranan kan' olabilir ve piyasaların bir miktar yükselmesine neden olabilirdi. Bunu bekleyen ciddi sayıda stratejist/fon yöneticisi, düşük işlem hacminde, biraz da piyasalardaki kısa pozisyonlarını kapatarak ( short squuze) mini bir ralli hedefliyordu.
Ancak dün öğleden sonra gelen haberler bu işin bu kadar kolay olamayacağını bir kez daha piyasalara hatırlattı. Önce Rusya'dan gelen düşük PMI, ( satın alma endeksi) arkasından İngiltere'de kritik 50 seviyesinin altına inen PMI moralleri bozdu.
Kazanımların bir miktar geri verilmesine rağmen piyasalardaki iyimser hava korunmaya çalışılıyordu ki, ABD'den gelen ISM Sanayi endeksi verisi bütün olumlu havanın dağılmasına neden oldu. Beklentinin 54 olduğu ABD ISM verisinde, son 2 yılın en düşüğü ve kritik seviyesinin hemen üstü olan 50.9 olarak açıklanmasıyla piyasalarda moraller bozuldu ve panik satışları başladı. Öyle ki, özellikle Avrupa Borsaları'nda bu satışların İtalya'da % 4, İspanya'da %3.5 hatta ciddi herhangi bir sorunu bulunmayan Alman Dax endeksinde bile % 3'ü bulduğunu gördük.
Peki ne oldu da birkaç veri ile piyasa panikledi?
Aslında soruyu şöyle de sorabiliriz; bu veriler önümüzdeki ay yüksek gelirse ne olacak? Bu kadar panik yapmanın gereği var mı?
Sorun da buradan kaynaklanıyor zaten. Verilen tepki anlık ya da bir ayı değerlendiren bir veriye karşı değildi. Grafikte de görüldüğü gibi birçok ülkede aynı anda açıklanan ve aynı şekilde hesaplanan PMI verileri hep aynı şeyi gösteriyor. Ekonomiler ciddi bir şeklide soğuyor!
Belki bu ifade zaten önlemlerini buna göre almış olan Çin, Hindistan gibi ülkeler için olumlu gelişmeler ama ABD, İngiltere ya da Avrupa geneli için, arzulanan bir süreç değil. Hatta ciddi bir para basma ve kurtarma paketinin ardından hiç duyulmak istenmeyecek tespitler.
İşte dünkü tepki bunaydı. Bir süredir Avrupa'da borç krizi, ABD'de borçlanma tavanı gibi konularla meşgul olan piyasa oyuncuları aslında neden bu noktaya geldiğimizi dün bir kez daha hatırladı.
Dünya ekonomileri topyekûn ciddi bir soğumaya giriyor ve bu kadar borcun olduğu bir yerde bu hiç istenmeyen bir senaryo.
