Geçtiğimiz haftanın en dikkat çeken tartışmalarından biri Brezilya-Türkiye karşılaştırması olmuştu. TCMB faiz indirim sürecine başladığında özellikle yurt dışı kaynaklı bankaların ekonomistleri bu hareketi anlamakta zorlandıklarını belirtmişlerdi. 'Brezilya, Çin, Hindistan ve Rusya'nın faiz artırdığı bir dönemde nasıl olur da Türkiye faiz indirebilir?' şeklinde gelen sorular ağırlıktaydı.
Geçen hafta içinde Brezilya politika faizi olan Selic Rate'i %12,50'den % 12 seviyesine indirdi. Arkasından Avrupa Merkez Bankası'ndan yıl başından beri 2 kez artırılan polita faizinin ekonomilerdeki soğuma endişesi ile indiribilecegi söylentileri gelince işin rengi iyice değişti. Piyasadaki birçok oyuncu artık TCMB'nin daha net anlaşıldığı ve proaktif davrandığı konusunda hem fikir olmaya başladı.
Peki gerçekten Brezilya ve Türkiye'nin şartları birbirine benziyor mu?
Brezilya'da enflasyon 12 aydır arkaya artıyor . Yıllık enflasyon % 7,3 seviyesine yükseldi. Bu yükselişi frenlemek için Brezilya Merkez Bankası yıl başında % 10,75 olan politika faizini 2011 içinde 5 kez yükselterek % 12,50 seviyeine çıkarttı. Yani 50 baz puan indirmeden önce yaklaşık 175 baz puan yükselmişti.
Diğer yandan Brezilya ekonomisinin 2010 yılı 6. ayından beri büyüme hızı aşağıya geliyor. Grafikte de görüleceği gibi 2010 Haziran'da % 10'lar seviyesinde olan büyüme hızı 2011 Haziran itibari ile % 3,15 seviyesine kadar inmiş durumda. Goldman Sachs 2011 Brezilya ekonomisi büyüme tahmini için % 3,7 öngörürken 2012 büyüme tahminini % 4,0 'lardan % 3,8 'e revize etmiş durumda.
Cari açık tarafından bakıldığında da Brezilya da Türkiye gibi cari açık veriyor. Eylül ayı itibari ile toplam cari açığı 58 milyar dolar seviyesinde. Ama 2 trilyon dolar civarında bir büyüklüğü olan Brezilya ekonomisi için bu rakam GSMH'nın % 2.52'sine tekabül ediyor.
Toparlamak gerekirse enflasyonun üzerine yaklaşık 500 baz puan reel faiz ödeyen ve enflasyonu dizginlemeye çalışan Brezilya, dünya ekonomilerindeki soğuma riskine karşı faiz indirim sürecine başlamış görünüyor. Muhtemelen yıl sonuna kadar 2 kez daha faiz indirecek. Ancak her halükarda enflasyonun üzerinde bir faizi yatırımcılara veriyor olacak.
Bu noktadan bakıldığında; evet Brezilya da Türkiye'nin yaptığını yapıyor. Faizleri indiriyor. Ancak onların bu konuda alabilecekleri yol -bize karşı cari açık ve güçlü para birimi de göz önüne alındığında- oldukça fazla.
