Sermaye piyasalarını geliştirmek için çalışıyoruz.
Çok kişi çalışıyor.
Elbette, bu çok ayaklı ve uzun vadeye yayılmış bir süreç. Ben bugün türev piyasaların son gündeminden bahsederek katkıda bulunmak istiyorum.
OLAYLAR
Öncelikle gelişmelere bakalım:
* Halkbank temettü açıkladı, daha sonra genel kurulunu Mayıs'a erteledi ve henüz temettü dağıtılamadı
* Emlak Konut GYO bu yıl -halka arzından bu yana ilk kez- temettü dağıtmayacağını açıkladı
* Ereğli Demir Çelik her zaman dağıttığı tarihten önce ve beklenmedik bir hızda nakit temettü dağıtacağını açıkladı
Diyelim ki Halkbank ya da Ereğli yatırımcısısınız. Size bir etkisi var mı? Aslında pek yok. Birinde 1 ay sonra, diğerinde 1 ay önce kar payınızı almış olacaksınız. Geçelim.
Emlak Konut için ne demeli? 1 ay önce temettü dağıtım politikasında bir değişiklik olmayacağı bilgisi verildiği için kira getirisi gibi %7'lik getiriye kesin gözüyle baktınız. Dağıtım iptal oldu. Burada bir terslik oluştu.
Totalde büyük bir sorun var mı? Pek görünmüyor.
ETKİLERİ
Şu ana kadar çok sorunlu bir durum görmedik. Emlak Konut dışında yatırımcı olarak pek de canınızı sıkacak bir gelişme yok.
Gelin şimdi bir de türev piyasalar açısından bakalım. Bakmadan önce de küçük bir hatırlatma: Bildik (konvansiyonel / spot / hisse piyasaları) piyasaların gelişmesinde en büyük katkı onlar üzerine yazılan kontratların, endekslerin gelişimine bağlı. Eğer ikinci el piyasa gelişsin istiyorsak, hacim artsın istiyorsak ve belki de en önemlisi dayanak varlığı daha iyi pazarlamak istiyorsak türev piyasaları geliştirmeliyiz.
Koruma imkanlarının (hedge) olduğu, sağlıklı spekülasyonun yapılarak derinlik kazandırıldığı ve arbitraj işlemlerinin geçebildiği her piyasa amaca hizmet etmeye yaklaşır. Aksi halde 'piyasa' bir 'pazar' olarak güdük kalır.
Hemfikir isek anlatacağım hikaye kısaca şöyle:
Bilindiği üzere bizim endeksimiz bir fiyat endeksidir. Yani temettü ödenince fiyattan düşer. A şirketi 60 kuruş nakit kar payı ödeyecekse ve fiyatı 3,60 TL ise ödedikten sonra yeni fiyat 3 TL olur. Bu kadar basit. Şirketin ağırlığına göre de Borsadan o kadar puan silinmiş olur.
Ereğli'nin bir temettü aksiyonunun endeks puan olarak etkisi kabaca 470'tir. Bu, endeks o gün tüm şartlar aynı kaldığında 470 puan düşük açılacak demektir. Bunun neye etkisi olur? Ereğli üzerine yazılan opsiyonlara, tek hisse vadelilerine ve VİOP endeks kontratlarına. Ereğli Mayıs ayında temettü dağıtacağı için ve bunu herkes bildiği için siz Nisan vadeli Endeks 30 kontratını o kadar puan düşük hesaplar ve işlem yaparsınız. 470 puan, VİOP'ta 47 TL'ye karşılık gelir kabaca.
VİOP'ta Nisan vadede hemen hemen 400 bin açık pozisyon var. Her biri 47 TL'lik yanlış hesapla fiyatlama yapmaktadır böylece haberin ardından. Short (kısa) pozisyonda olanlar için yani endeks düşer diyenler için bu toplamda bedavadan 19 milyon TL'lik avantaj demektir. Kime göre? Alıcılara göre. 4,5 milyar TL'lik açık pozisyon sahibi için fiyatlar yanlış demektir. Emlak Konut'ta benzer etki 400 puandır endeks için ve Halkbank için 85 puandır. Varın siz yanlış fiyatlama sonucu değişen durumu hesaplayın.
Bu işin bir de varant piyasasına etkisi var. Temettü dağıtımı öncesinde pahalıdan çıkan varantları alan yatırımcılar zarar etmişlerdir. Pahalıdan satanlar ise tam tersi kar. İstemeden piyasa katılımcıları arasında bir servet transferi olmuştur.
3'ü de çok kısa bir sürede meydana gelmiştir ve türev piyasaları geliştirmeye çalışan ülkemiz için görüntü pek hoş değildir. Yapıcı bir şekilde bu işi çözmekte piyasalarımızın sağlıklı gelişimi adına fayda olduğu kanaatindeyim.
