Türkiye’de reel sektörün sesi olmaya sürdüren İş Dünyası’nda bu hafta söz sanayicilerimizdeydi.

Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Denizli Sanayi Odası Başkanı Müjdat Keçeci ve Trabzon Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Suat Hacısalihoğlu’nun konuk olduğu programımda, sanayicilerin ortak görüşü, yüksek katma değere sahip ürün üretme için sanayide dönüşüm şart olduğu yönünde. Bu yıl, ekonomideki gelişmelere dikkat edilmesi gereken bir yıl olduğunu dile getiren sanayiciler, Türkiye’nin sağladığı büyümenin, potansiyelinin çok altında olduğuna da dikkat çekti.

-"Cari açık en büyük kırılgan noktamız"

Denizli Sanayi Odası Başkanı Müjdat Keçeci, bu yıla ilişkin "2014 gerçekten sadece Türkiye açısından değil, özellikle dünya açısından, gelişmekte olan ülkeler açısından çok büyük problemlerle başladı. Yani Amerikan Merkez Bankası FED'in açıklamaları özellikle gelişmekte olan ülkelerin finansmanla ilgili sorunlarını bir arada yaşattı. Dolayısıyla bu işten en çok rahatsızlık çeken ülkelerden biri de biz olduk. Beraberinde geçen yılın son zamanlarında da başlamış olan döviz  kurundaki değişkenlik, yeni yılın ilk günlerinde bizi inanılmaz derecede sarstı. Ta ki Merkez Bankası'nın bize göre geç kalınmış bir faiz kararını alıncaya dek. Merkez Bankası’nın faiz politikası ile beraber kurlar biraz kendisini yavaşlattıysa da hala bizim 2.0 ile 2.20 arasında beklediğimiz kurlar, artık 2.22 ile 2.30 bandı arasına oturdu. Biz bunlarla baş etmeye çalışırken özellikle Türkiye'nin en büyük problemi cari açık, bizim en büyük kırılganlığımız olarak hala kapımızda bekler oldu. Bir de Ukrayna ile Rusya olayı çıktı. Temennim o ki bu iş bitsin, güneyimizden çok çektik, Suriye'den çok çektik, Irak'tan çok çektik, İran'dan çok çektik. Bir de kuzeyimizde Ukrayna'dan çekmek istemiyoruz. Çünkü görüldüğü gibi hem Amerika, hem Avrupa, hem de Rusya aynı telde cambaz oyunu oynuyorlar. Bundan en çok etkilenecek ülkeler bizler olacağız. Ukrayna'da her şey durdu, ekonomi durdu aynen Mısır'da olduğu gibi. Yani bugün yarın ne olacak düşüncesiyle demirçelik, kimya sektörlerinde yatırımları olan arkadaşlarımız bu yatırımlarında soru işareti şüpheyle bekliyorlar’’ dedi.

-"KOBİ'ler çok dikkatli olmalı"

Trabzon Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Suat Hacısalihoğlu, bu yıla ilişkin beklentilerini  "Biz özellikle Mayıs ayında FED'in kararlarını takip etmeye başladığımızdan beri ortaya bazı sorunların çıkabileceğini gördük. Bu sorunlar elbette gelişmiş ülkelerde değil gelişmekte olan ülkelerde olacağını biz o tarihlerden sonra özellikle 6. aydan itibaren kendi kamuoyumuza iletmeye başladık. 2014'ün ilk 6 ayı belirsiz geçecek bu belirsizlikten etkilenmemek için herkes tedbirini alsın diye o tarihten beri sürekli bu uyarıyı yaptık. Neden? Bizim gibi ülkelerin bu FED'in kararından aşırı derecede etkileneceği ortadaydı. Malum biliyorsunuz bu konuşmaların bile piyasayı ne kadar etkilediğini hepimiz gördük. Dolayısıyla elbette bunun dayandığı noktalardan bir tanesi cari açığımızdı. Bu cari açığa bağlı olarak bir kırılma noktasıdır. Önümüzdeki günlerde yine bu sıkıntılı dönem devam edeceğini söylemekte yarar var. Hala belirsizlik gitmemiştir. Bu belirsizliğe ekonominin dışında bölgemizdeki siyasi sorunlar da eklenince biraz daha bizi etkileyeceği aşikardır. Onun için 2014'ün ilk 6 aylık dönemini dikkate aldığımız zaman herkesin dikkatli olması gerektiği bir dönemdeyiz. Bunu başka bir yolla az önce bahsettiğiniz gibi mevcut bankaların almış olduğu daha doğrusu Merkez Bankası'nın kredi faizlerini yükseltmesiyle birlikte de değerlendirmeye kalktığımız zaman bugün piyasalarda faiz oranlarının yükselmesi ve buna bağlı olarak özellikle bankalara Merkez Bankası'nda tutmuş olduğu karşılıklara bağlı olarak ticari kredilerdeki karşılıkların düşürülmesi, tüketici kredilerindeki karşılıkların yükseltilmesi burada piyasada bazı sektörlerde daralma bazı sektörlerde de açılma olacağını göreceğiz ama buradaki esas değineceğimiz konu burada bir tezat olacak alınan bazı kararlar var. Yani bir taraftan KOBİ’lere doğru ticari kurumlara doğru yönlendirmeye çalışıyoruz kredileri bir taraftan da tüketici kredilerini düşürüyoruz ve buna bağlı olarak da bugün itibariyle bankalarla hepimiz görüşüyoruz. İşadamları bankalardan kredi almak için bir beklentide özellikle seçimleri yani 3. ayın sonunu bekliyorlar. Onun için önümüzdeki günlerde KOBİ'lerin biraz daha dikkatli olması belki birkaç ay daha kendilerine güven açısından dikkatli olmaları gerekiyor" şeklinde ifade etti.

-"Rusya ile Ukrayna gerginliği sanayiciyi etkileyecek"

İhracat performansını değerlendiren Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu "Biz aylık ortalama 2013 yılında 1.5 milyar dolarlık ihracat rakamını geçmiş bir iliz. Bunun ağırlığı otomotivden kaynaklanıyor. Bütün devlet yetkililerine ihracatın desteklenmesi noktasında taleplerimiz var. Aslında 2014'e çok iyi başlamadık dünya iyi başlamadı ama baktığımız zaman 2013 sonu ile birlikte Amerika ile İran iyileşmesi bizler için çok büyük bir fırsat oldu. Kuzey Afrika ve güney sınırlarımızdaki sorunların da bir an önce çözülmesi lazım. Bunları bırakırsak dünyada %2 civarında bir büyüme bekleniyor. Avrupa Birliği'nin iyileşmesi Amerika'nın iyileşmesi bizler için bir potansiyel anlamına geliyor. Ancak bu son olaylar Kırım'daki olayın ne kadar süreceğini de biz tahmin etmiyoruz. Benim ihtisas alanım değil bu konu. Onun için onu bir an önce kısa bir sürede bitmesini istiyoruz. Zira bizim bölgemizi oldukça etkileyen bir ülke Ukrayna. Biz oradan hammadde ithal ediyoruz.Kömür ve demirçelik ağırlıklı ithal ediyoruz. Fiyat artışı olarak bize yansıyabilir. Zaten çok rekabetçi sektörler bunlar" dedi.

-"Çift haneli enflasyona doğru gidiliyor"

Enflasyona dikkat edilmesi gerektiğini belirten Zeytinoğlu "Biz 2014'ün büyüme rakamlarının hala ulaşılabilir olduğunu düşünüyoruz. 2014'te en çarpıcı değişiklik ki bu revize edilecektir mutlaka. Enflasyon rakamı olacaktır. ÜFE'de Ocak ve Şubat ayı rakamları çok yüksek. Çift haneli bir enflasyona gidiyoruz. Tüketici fiyat endeksi de onu geriden takip edecektir. Onu biz tahmin edebiliyoruz. Merkez Bankamız uyguladığı politikalarda bir kısmını biz eleştirdik. Onlarda çok ciddi bir bilgi birikimi var. Bir de endeksleri var. Yani kaynakları da var. Ama bizim gördüğümüz kadarıyla geçen senenin ortasından bu yana düzenli döviz satmasını biz arzulamıyorduk. TL/Döviz kurunun biraz daha serbest piyasa tarafından dikte edilmesini biz arzuluyoruz. Döviz kurunun gerçekçi kura gelmesinin sonucunda bizim ihracatımız biraz daha kolaylaşır diye düşünüyorum" şeklinde konuştu.

İhracatta 2014 hedeflerinin, ulaşılabilir olduğunu belirten sanayiciler artık yüksek katma değerli ürün üretimine geçilmesi gerektiğini dile getiriyor. Bunun orta ve uzun vadede sağlanabileceğini belirten sanayi odası başkanları bu konuda ekonomi yönetiminin, iş dünyasının geliştirdiği projeleri desteklemesi gerektiğini de belirtiyor.

Hande Berktan
hberktan@bloomberght.com