Advertisement

 

Bildiğiniz üzere çiğ süt referans fiyatının belirlenmesinde yeni bir düzenlemeye gidildi.

Bundan böyle Ulusal Süt Konseyi (USK), sözleşmeli çiğ süt alım ve satımına ilişkin fiyat tavsiyesinde bulunurken artık Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesinin (Gıda Komitesi) görüşünü de alacak.

Bu konuyla ilgili karar Resmi Gazete'de yayımlandı.

Bu yeni düzenlemeyi nasıl okumak gerekir?

Tarım politikalarının şekillenmesinde önemli bir rol üstlenen Gıda Komitesi, özellikle hayvansal üretim ve pazarlama tarafındaki fiyat hareketlerine daha fazla müdahil olmak istiyor.

Komite açısından bu yıl bir tarafta iklim riski öte tarafta süt ve süt ürünleri ile kırmızı et tarafındaki fiyat gelişmeleri, gıda enflasyonu açısından risk olarak kenarda duruyor.

Bunun yanında son yıllarda yüksek girdi maliyetlerine karşın neredeyse sabit seyir izleyen üretici satış fiyatlarına karşın, raflarda zamlanan gıda ürünleri de yakın takibe alınacak gibi gözüküyor.

Peki söz konusu bu düzenleme, bundan sonraki süreçte çiftçi, sanayici ve perakendeci açısından ne anlama geliyor?

Gıda Komitesi’nin de oyuna girmesi ile USK aslında pasifize edilip, oyun dışına mı itiliyor?

Bu konuyu sektör temsilcilerine sorduk.

“DEVLETİN DOĞRUDAN MÜDAHALESİ SÖZ KONUSU DEĞİL”

Ulusal Süt Konseyi Başkanı Sabit Karaca, belli dönemlerde toplanarak maliyetlerin çıkarıldığını ve buna göre çiğ süt referans fiyatının belirlendiğini hatırlatarak, “Bundan sonra USK tarafından belirlenen bu fiyatla ilgili olarak Gıda Komitesi’nin de görüş ve tavsiyesini alacağız” dedi.

Peki USK’de belirlenen tavsiye fiyat ile Gıda Komitesi’nin görüşü arasında ihtilaf yaşanırsa ne olacak?

Bu konuda Karaca şunu söyledi: “Anlaşamazsak oturup meseleyi karşılıklı görüşeceğiz. Enflasyona göre tavsiye alacağız. Mutlaka orta yol bulunacak ve mutabakat sağlayacağız.”

Yeni düzenleme ile birlikte artık enflasyon suçlamasına maruz kalmayacaklarını belirten Karaca, “Gıda Komitesi’ne neden fiyatların artıyor ya da düşüyor olduğunu izah edeceğiz. Referans fiyat belirlenirken baz alınan kriterleri açıklayacağız” diye konuştu.

Önce USK’nın her zaman olduğu gibi toplanacağını kaydeden Karaca, “Maliyetler çıkarılacak ve bunun üzerinden fikir alışverişinde bulunulacak. Sonra da karşılıklı istişare edeceğiz. Devletin doğrudan müdahalesi söz konusu olmayacak” dedi.

“GIDA KOMİTESİ’NİN ÖNCELİĞİ ENFLASYON”

Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Başkanı Sencer Solakoğlu ise USK’da çiğ süt referans fiyatının belirlenmesinde Gıda Komitesi’nin de görüşünün alınacak olmasını “Endişe verici bir şey” diye yorumladı.

Gıda Komitesi’nin önceliğinin enflasyon olduğuna dikkat çeken Solakoğlu, “Çiğ süt referans fiyatının belirlenmesi Gıda Komitesi’nin konusu değil. Arzı belirlemeden fiyatın belirlenmesi tehlikeli bir durum. Bu işin siyasallaşması USK’daki pazarlıkların da anlamını yitirmesine neden olur” dedi.

Solakoğlu, USK her ne kadar referans fiyat açıklasa da arz-talep dengesine göre fiyatların piyasada kendiliğinden oluştuğuna dikkat çekerken, piyasada süt fazlalığı yaşandığı durumlarda sıkıntılı durum olabileceği uyarısında bulundu.

“BİZİ GIDA KOMİTESİNE YANLIŞ ANLATMIŞLAR”

Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği Genel Başkanı Tevfik Keskin ise üretici kesimi olarak Gıda Komitesi’ni ikna edeceklerine inandıklarını söyledi.

Üretici olarak bugüne kadarki taleplerinde haklı olduklarını ve aşırı bir fiyat artışı istemediklerinin altını çizen Keskin, “Biz, üreticiler olarak enflasyonun üzerinde bir para istemiyoruz. Bizi bugüne kadar Gıda Komitesi’ne yanlış anlatmışlar. Üreticinin çiğ sütüne yıllık enflasyon oranında zam yapılsa ve desteklemeler devam etse bu bize yeter” diye konuştu.

Son 2 yıldır soğutma primi üzerinden çiğ süt fiyatının düşürüldüğünü savunan Keskin, “Müstahsil makbuzuna göre çiğ süte son 4 yılda sadece yüzde 20 zam geldi. Uzun süredir Türkiye’de çiğ süt fiyatı dünya piyasalarının altında seyrediyor” dedi.

Keskin, 300 bin üyeyi temsilen Gıda Komitesi’nden randevu isteyeceklerini söyledi.

“GIDA KOMİTESİ TARIMSAL GİRDİ MALİYETLERİNE MÜDAHALE ETSİN”

Tartışmaya sosyal medya üzerinden katılan Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru ise “Gıda Komitesi, çiftçinin ürün fiyatına müdahale edeceğine, tarımsal girdi maliyetlerine müdahale etsin. Komite ve konseyler sorunları çözecekse gübre, yem, zirai ilaç, tohum konseyleri de kuralım, bu ürünlere de fiyat belirleyelim. Ama hemen serbest piyasa, maliyetler derler!” yorumunda bulundu.

“Sadece çiftçinin ürettiği ürünler mi gıda enflasyonunun sebebi?” diye soran Doğru, farklı ürünlerle ilgili de şu örnekleri paylaştı: “Ekmeğin bile maliyetinde bırakın buğdayı, unun oranı yüzde19. Biz portakalı dalında 50 kuruşa satarken İstanbul’da 2,50 TL. Çiftçi bedava satsa bile aynı portakalı 2 TL’ye yer İstanbullu vatandaş.”

Görüşler bu yönde...

Hatırlayacağınız üzere USK, 1 Şubat – 30 Haziran 2018 dönemi çiğ süt tavsiye fiyatını, 9 kuruş soğutma/hizmet bedeli ve 1,44 TL müstahsil fiyatı olmak üzere 1,53 TL/LT olarak belirlemişti.

Şimdi gözler Haziran’da yapılması planlanan bir sonraki USK toplantısında olacak.

İrfan Donat

Bloomberg HT Tarım Editörü

idonat@bloomberght.com