Tüm global piyasaların heyecanla beklediği ABD ekonomik raporu Mart istihdam rakamı geçen Cuma 4 Nisan'da açıklandı ama traderların beklediği açıklığı, istikrarı getirmedi. En azından Wall Street’e yani Borsaya getirmedi. Göklerde  güvercinler uçmaya , yerlerde ayılar gezmeye başladı.Ne mi demek istiyorum?

Öncelikle, bu rapordan başlayalım. Bu rapora göre, Martta 192,000 kişilik istihdam açılmış, yaratılmış, ve işsizlik de %6.7lerde kalmaya devam etmiş.Ekonomistler tarımdışı istihdamın Subattaki 175,000lik rakamdan 200,000 kadar artmasını beklerken, issizligin de %6.6ya düşmesini bekliyordu.

Piyasalar bu rakama nasıl bir reaksiyon gösterdiler?

Iste Piyasaların gösterdiği tepkiler:

Hazineler rallideyken, Nasdaq çöktü.Demek ki bu  rapor borsadan hisse almaya müsait değilmiş dendi. Tüm dünyanın dörtgözle beklediği bu rakamın etkisi ve nedenleri:

ABD borsası:
Tabi aslında tüm dünya borsalarının Wall Street ile korrelasyonu çok yüksek olduğu için sadece Borsa da diyebilirdik, ama ben rakamlarla açıklayacağım için anamerkez ABD borsası yani Wall Street'den başlayayım dedim.Borsadaki ilk reaksiyon pozitifti, kar getirdi.Cuma günü, gün ortalarında yeni rekorlara değindiler, ama daha sonra bu raporun iyi ama çok iyi olmadığı anlaşıldı.
Ocak, Şubat rakamları da 188,000 ve 197,000 olarak yukarı yönlü revize edildiği için kötü hava koşullarının da o kadar kötü etkilemediği anlaşıldı.
Tüm haftaiçinde ralli yapıp kar getiren hisseleri satıp haftasonunu karda geçirmek isteyen traderlerin sayısı arttı. Satışlar,özellikle Nasdaq'i kangölüne buladı, %3lere varan zararlar yaşattı. Google, Amazon, Tesla, Facebook, Microsoft gibi kağıtlar 52 haftanın en büyük zararlarını gördüler bir anda..

 Bu istihdam rakamı aynı zamanda, Fed'in birşey yapmayıp yerinde oturacagına yani zamanından önce faiz oranlarını ellemeyeceğini de bize gösterdi, güvercinliğe  devam yani. Çünkü istihdam fazla büyümemiş, işsizlik de beklenenden hızlı düşmemişti.

Tahvil piyasaları:
10 yıllık hazine getirileri %2.71 kadar düşüp, hazine fiyatları yükseldi.

Döviz:
ABD Dolları Yen karşısında düştü, çünkü Fed, politikayı normalleştirmeye gidecek korkularını düşürdü.

Altın:
Altın, altın gününü yaşadı. $1300üstüne çıkıp haftayı karda bitirdi.Tabi uzun vadede volatıl olacağını bildiğimiz altının akıbeti veya karı, ABD ekonomik rakamlarının beklenenden düşük gelmesine bağlı.

Petrol:
NYME (New York Mercantile Exchange) de petrol vadelileri tırmandı. Mayis hammade petrolun varil fiyatı $97yi bulacaktır.

 Tüm bu hareketlenmeler, Fed 'in para politikalarında hiçbir değişikliğe gitmeyeceği kanaatinin güçlenmesinden, çünkü gelen rakamlar Yellen'in tezini savunuyor.

WSJ yazarı Jon Hilsenrath'in belirttiği gibi ortalama çalişilan ücretlerdeki 1 centlink düşüş ile işsizliğin daha da düşmemesi Yellen'in faiz oranlarını sabit tutalım politikasının destekçisi iken, çalışan Amerikalının tüm ABD nüfusuna oranı %58.9'a (Ağustos 2009dan beri görülen en yüksek rakama) çıkarak az da olsa, ABD ekonomisinin düzelmeye başladığını sinyallemeye başladı.

Borsalardan birden boğalar (yükselen piyasalar) gidip ayılar (düşen piyasalar) Wall Street'i istila etti.Yüksekten uçan teknoloji ve bioteknoloji hisseleri böyle zamanlarda kaybetmeye mahkumdur. Çünkü rallı yorgun düştü, geri çekilme zamanı geldi.İlk vurulanlar onlar oldu.

O zaman hepimiz elimizi eteğimizi borsadan çekip, paramızı bankaya, altına, o da olmadı yastığın altına mı koysak?
Size bu işin gurularından ve onların nasıl nereye yatırım yaptıklarından bahsedersem işi bileninden hep beraber öğrenmiş olucağız..
Nobel ödüllü, Yale ekonomisti Profesör Robert Shiller der ki, "ben kendimi değerli gördüğüm, bilinmeyen hisselere yatırım yapıyor buluyorum.Ama nereye yatırım yaptığımı sormayın, bilmiyorum,yatırım danışmanı tuttum, o yapıyor."  Şaşırdınız mı? Ünlü Shiller, borsadaki formülleri yaratan (P/E rasyosu: yani Fiyat/Karlılık rasyosu) , piyasa değerlemelerinde çığır açan hoca, yatırım yapmayı bilmiyormuş!
"Ne kadar bilgili ve yetenekli olduğunuz konusunda gerçekçi olun. Acemiyseniz, satranç dahileriyle satranç oynamaya oturmazsınız. Gerçekçi, rasyonel yatırımcı olun ve hisse senedi seçimi yapın " diyor. Tennis bilmiyorsanız, veya yeni başladıysanız tennis prolarıyla maç yapmazsınız. O zaman borsada niye galeyana gelip orada da kurtlarla bir kurt sanıp kendimizi kurt sofrasına oturuyoruz? Bunların altında hep pazarlama oyunları, ego, pazarlama taktikleri yatıyor.  Bir illüzyon yaratılmış ki piyasalarda, büyüklerle masaya oturmak pazarlama aracı olarak ortaya sunulmuş. Egonun yanında bir de korku faktörü var.Savaş, enflasyon, döviz kurlarında çöküş. Birden rallı yapan borsadan nasibimi nasıl alamadım, elimde naktı 8 ay tuttum, uçan borsadan nasiplenemedim diyenlerden misiniz? Tüm ödediğiniz komisyonları, yılları hesaba aldınız mı? Gerçek maliyeti ve getiriyi, enflasyonu da içine katarak hesapladınız mı? Herkes nasıl milyon dolar borsada kazanıyormuş?

Bunların pazarlama taktiği olduğuna inanmiyorsaniz gerçekler ortada: 60/40lik borsa ve tahvil portföyü olan yatırımcı 20 yılda ortalama %7.46 getiriye sahip olur. Tipik bir yatırımcının ağırlıklı getirisi ise uzun vadeli enflasyonun altında, sadece %2.94 getirmiş.

Nobel ödüllü olmaya gerek yok aslinda..Son 30 yılda enflasyonun üstünde getiri yapmak zor.Eğer ki basta diyelim $10,000 yatirip, her sene 30 sene boyunca $10,000lik yatırım yaparsanız, işte  o zaman piyasa getirili agirlikli yatırımınız $1,213,943 u bulur.

Ama emekliliği düşleyen yatırımcı ne yapmalı? Öncelikle kendini bilmeli, uzun vadeli düşünmeli, ego odaklı pazarlama fırtınasından kendini korumalı, belki de Shiller'in de dedigi gibi bir danışmana başvurmalı. Belki bu durumda kaybedenlerin oyunununda kazanan,gökte güvercinlerin uçtugu,ayıların piyasasında boğa olabiliriz.