Wall Street Journal yazarı Mark Hülbert’ın yazısına göre önümüzdeki 10 yıl boyunca hisse senedi piyasaları bizi hayalkırıklığına uğratacakmış. Ana sebep olarak da hisselerin pahalı ve karlılığa göre aşırı primde işlem gördüğünü söyleyen Hülbert, tüm boğa piyasalarının (yani yükselen piyasaların) zirvesinin bile üstüne çıkmış değerlemelerle karşı karşıya olduğumuzu söylüyor.
1900lu yıllardan beri 35 boğa piyasası görmüş olan ABD Borsasının şu anki olduğu yer, o zamanlarda yaşadığı zirvelerin %82 ve %89undan daha yukarıda işlem gördüğünü gösteriyormuş.
Hülbert’e Jim Paülşen, borsalara düzeltme geliyor isimli yazısında, dönemsel ve defensive stocks dediğimiz ekonomik küçülmenin olduğu ortamda düzenli büyüme gösteren hisselere yatırım yapmamız gerektiğini söylüyor.
Fiyat/karlılık rasyosu, S&P %00 için 18. Yani S&P 500un içindeki şirketler, karlılığının 18 katı işlem görüyor, bu da son iki yıldır %10lük bir düzeltme bile görmemiş olan S&P 500 için düzeltme sorularını artırıyor.
%10lük bir düzeltmenin çoktandır zamanı geldiğine inanan Jeff Reeves isimli bir başka analist de sebepleri şöyle sıralamış:
1. Karlılıklar düşük: 31 Mart itibariyle biten çeyrek için şirketlerin karlılıkları %6.8 diye büyür diye tahmin edilirken, bu içinde bulunduğumuz ikinci çeyrek şirket karlılıklarındaki büyümesi ise%4.9lara çekildi.
2. Sıcak hava da yardımcı olmuyor: Herkes 1. Çeyrek büyümesindeki daralmayı kötü hava koşullarına veriyor, ama o dönemde yapılması beklenen, gerken tüm harcamalar kaybedildi ve o yerine getirilmez artık . Zira IMF bile bu yüzden ABD nin büyümesini %2lere çekti.
3. Konut sektöründeki problemler: Case-Schiller ev fiyat endeksine göre ev fiyatları istenen yere gelmedi, ve duraksama yaasanıyor. 30 yıllık mortgage oranları da %4.25 artınca, konut sektörü fire vermeye devam etti
4. Ücret enflasyonu, fiyat enflasyonunu yakalayamadı: Tüketici fiyatlarındaki %2.1lik sert çıkışa rağmen, ücretler ve maaşlar yerinde sayıyor.
5. Global endişeler; Ukrayna, Rusya, Irak gibi jeopolitik endişelere Filistin’de katıldı. Bunların piyasa ve ekonomilere negatıve etkisi tartışılmaz
6. Heryerde balon var: Hisse senedi piyasalarından tahvillere, gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş olan ülkelere, her türlü varlıkta ve yatırım aracında şişiklik ve balon var.
7. Faiz artış riski: Her ne kadar Fed, faizleri uzun süre %0lara yakın tutarım diyorsa da aslında, Fed’in önceden belirlediği işsizlik ve enflasyon rakamları çoktan yakalanmış durumda. Fed bunlar yakalanırsa faizleri artırırız demişti. Şimdi yok, uzatırız diyor, ama piyasalar buna inanmıyor.
Hele buna bu Cuma günü ve geçen haftanın muhtelif günlerinde, birçok Fed başkanlarının konuşmalarını da eklersek, onların da faiz artışına hazır olduğunu görürüz.. En göze çarpan Charles Plosser ve Esther George’unkiydi.
Philadelphia Fed Başkanı, Charles Plosser, faizi artışları gelişen, ve iyileşen ekonomik görünüm etrafında yapılmalıdır, hatta hedeflerimize ulaşana kadar faizleri %0larda tutmak diye birşey olmamalı, önceden de artırılabilmeli. Para politikaları, Fed hedeflerine yaklaştıkça reaksiyon göstermeli, değişmeli. Birçok kişinin tahmin ettiği veya düşündüğünden farklı olarak aslında hedeflerimize çok yaklaştık. Hem ıssızlık hem de enflasyon hedefleri yakalandı. Daha fazla beklememeli, yoksa piyasalara darbe olur, ve Fed finansal piyasaları kaybetme riski ile karşı karşıya kalır.” Mesajlarını verdi. Her zaman şahinimsi (para politikalarını sıkılaştırıcı) yorumları ile dikkat çeken Plosser’a Perşembe günü de Kansas City Başkanı Esther George katıldı. Esther George’a göre, faizler seneye, 2015in başında hatta bu sene bile artırılabilirmiş, çünkü poltika reçetelerine baktığımızda oralara yaklaştığımızı gösteriyor dedi.
Bu hafta Fed tutanakları açıklandı ve tutanaklarda konut sektörü ile ıglili endişelerini dile getirdiler ama faizler de uzun süre desteğe devam ederiz dediler. Konut sektörü ile ilgili olarak ise, zor kredi şartları, Yüksek depozito ve anapara ödemeleri, genç ailelerden gelen talebin zayıflamasını, öğrenci kredilerinin yartattığı baskıyı, arza ve arazi kıtlığını, arzu edilir evlerin kıtlığını, hacizlerin artışını, ve artan inşaat malzemelerini neden olarak verdiler. Artık ev almanın adeta zorlaştığını bize gösterdiler.
Size evlerinizde huzurlu, keyifli ve kazançlı günler diliyorum.
