İşçi, işveren ve hükümet tarafından ortak karar ile 2023 yılı asgari ücretinin belirlenmesi hedeflenen Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun üçüncü toplantısı tamamlandı.
Toplantının ardından Türk-İş Başkanı Ergün Atalay basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. Ergün Atalay resmi tekliflerinin 9 bin lira olduğunu belirtti. Ergün Atalay bu rakamın kabul edilmesi durumunda imzayı atacaklarını, aksi halde masaya oturmayacaklarını söyledi.
Atalay şunları söyledi: "20 gündür süren bir süreç, arkadaşlar üçüncü toplantıyı yaptılar. Beni de buraya çağırdılar. Türk-İş 40 senedir bir araştırma yapıyor. Ayın birinde Türk-İş'in açlık sınırı 7 bin 785 TL, yoksulluk sınırı 10 bin TL. Böyle bir ifade kullanmıştık, bu ifade üzerinden 20 gündür Türk-İş'in teklifi 7 bin 785 TL dendi. Bizim bu zamana kadar hiçbir teklifimiz olmadı. Şimdi teklifi yukarıda Bakan Bey'e, Komisyon'a söyledim. Türk-İş'in resmi teklifi 9 bin TL'dir. Verirlerse masaya oturur, görüşür imzalarız, vermezlerse bu meselenin içinde olmayız"
Komisyonun ilk toplantısı 7 Aralık'ta, ikincisi 14 Aralık'ta yapılmıştı. Üçüncü toplantı için ise ilk olarak 21 Aralık tarihi öngörülmüş ancak tarih bugüne alınmıştı.
Komisyon görüşmelerde işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçi tarafını Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) hükümeti ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı temsil ediyor.
Asgari ücret 2022 için net 4 bin 253 TL olarak belirlenmiş, yılın ortasında ise tekrar artış yapılarak yaklaşık 5 bin 500 TL'ye yükseltilmişti. Ayrıca 2022 başından geçerli olmak üzere asgari ücrette damga vergisi ve asgari ücrete kadar tüm çalışanlar için gelir vergisi kaldırılmıştı.
İlgili haberler
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin'den asgari ücret açıklaması
- Tekstilde işten çıkarmalar başladı
- Erdoğan'dan EYT ve asgari ücret açıklaması
- Asgari ücrette ikinci toplantı sona erdi
İkinci toplantıda rakam ortaya çıkmamıştı
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ikinci toplantısında, Hazine ve Maliye ile Ticaret bakanlıkları ve TÜİK temsilcileri ekonomik verilere dair sunum yaptı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ev sahipliğinde, Çalışma Genel Müdürü Sadettin Akyıl başkanlığında toplanan komisyonda, işveren heyetine TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç, işçi heyetine TÜRK-İŞ Genel Sekreteri Pevrul Kavlak başkanlık yaptı.
Basına kapalı yapılan toplantı yaklaşık 2,5 saat sürdü.
Toplantı sonrası açıklama yapan Pevrul Kavlak ikinci toplantıda rakam konuşulmadığını söyledi. TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç ise toplantıda işveren desteği için taleplerini bir kez daha yinelediklerini ifade etti.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın anketi tartışma yaratmıştı
Komisyonun ilk toplantısında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yaptırdığı asgari ücret anketini taraflarla paylaşmış, ankette işçi ya da işveren olmayan çeşitli mesleklerdekilerin 2023 yılı asgari ücreti için ortak beklentisinin net 7 bin 845 lira olduğuna yer verilmişti.
İşçi, işveren ve farklı mesleklerden oluşan vatandaşların oluşturduğu kamuoyuna 2023 yılı
asgari ücret beklentisinin sorulması üzerine, işçilerin asgari ücret beklentisi 7 bin 500 TL’nin
üzerindeyken, işverenlerin asgari ücret beklentisi 7 bin TL oldu. İşçi ya da işveren olmayan
çeşitli mesleklerden oluşan vatandaşların oluşturduğu kamuoyunun ortak beklentisi ise 7 bin
845 TL oldu. Asgari ücretle çalıştığını belirten işçilerin asgari ücretten beklentisi de ortalama
7 bin 630 TL olarak hesaplandı.
Türk-İş açlık sınırına vurgu yaptı
Komisyonda işçileri temsil eden Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, görüşmeler başlamadan önce kırmızı çizgilerinin 7 bin 785 TL olduğunu söylemiş, bunun üzerine pazarlık gücünü düşürdüğü eleştirisiyle kamuoyu Atalay'ın sözlerine sert tepki vermişti. Atalay sözlerinin kamuoyunda tepki çekmesi sonrasında yaptığı yeni açıklamada bu seviyenin pazarlığa başlama seviyesi olacağını belirtmişti.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda yer almayan iki işçi konfederasyonundan Hak-İş dört kişilik bir ailenin insanca yaşayacağı ücretin belirlenmesi gerektiğine dikkat çekerken, DİSK, asgari ücret için 13 bin 200 lira olarak açıkladı.
DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, tartışmalı ve eksik hesaplanan TÜİK verilerinde dahi enflasyonun yüksek 85,5 olduğunu, emekçilerin enflasyonun yüzde 125 ile yüzde 140 arasında gerçekleştiğini aktararak, “İnsanca bir asgari ücretin net 13 bin 200 lira olması gerekir“ dedi.
Patronların aklında enflasyon oranında bir artış oranı var
İşveren tarafına bakıldığında ise kamuoyuna yansıyan görüşler enflasyon oranında bir artış beklendiğini ortaya koymuştu.
Bloomberg HT'ye konuşan TÜSİAD Başkanı Orhan Turan asgari ücretin enflasyon üzerine refah payı koyularak bir artış yapılması gerektiğine işaret etmişti. Benzer açıklamalar diğer iş örgütü temsilcilerinden de gelmişti.
Kasım ayı itibariyle 11 aylık enflasyonunun yüzde 62 seviyelerinde olduğu görülüyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) beklentisi de yıl sonunda enflasyonun yüzde 65,2 olması yönünde. Bu rakamlar dikkate alındığında iş dünyasının 2023'te uygulanacak asgari ücrete ilişkin genel beklentisinin 9 bin TL civarında olduğu görülüyor.
Bununla beraber asgari ücretteki artışta maliyetlere dikkat çeken iş örgütü temsilcileri de oldu. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe üretici ve ihracatçının rekabetçiliğini kaybetmemesi için asgari ücretin 500-600 dolar seviyelerini görmemesi gerektiğini ifade etti.
Komisyon toplantılarında işçileri temsil eden Türk-İş Genel Sekreteri Pevrul Kavlak ise Gültepe'nin sözlerine sert tepki göstererek "Kendilerine işçi değil, köle arıyorlar" ifadelerini kullandı.
İlgili haberler
- Erdoğan: Herkes enflasyonda hesabını yüzde 20'lere göre yapsın
- Türk-İş’ten ihracatçıya asgari ücret eleştirisi: İşçi değil, köle arıyorlar
- Çalışma Bakanlığı anketinde asgari ücret beklentisi belli oldu
- Türk-İş/Atalay: Masaya 5 bin 500 ile değil 7 bin 785 TL ile oturacağız
10 yılda asgari ücret nereden nereye geldi?
DİSK-AR'ın araştırmasına göre asgari ücretin kişi başı GSYH'ya son 10 yılda ciddi bir değişim gösterdi.
2013 yılında ortalama aylık bürüt asgari ücret 1000 TL seviyesindeydi. Bu dönemde asgari ücretin kişi başı GSYH'ya oranı yüzde 50,1 oldu.
Ortalama aylık bürüt asgari ücretin 5 bin 738 TL olduğu 2022 yılında asgari ücretin kişi başı GSYH'ya oranı yüzde 43,7 oldu.
Son 10 yılda AB ülkeleri arasında brüt asgari ücrette yıllık ortalama değişimi negatif olan tek ülke Türkiye oldu. Türkiye euro bazında asgari ücret sıralamasında da son sıralarda yer aldı.
Avrupa'da en yüksek brüt asgari ücret Temmuz 2022 itibariyle 2 bin 313 euro ile Lüksemburg'da. 2012'de ülkede asgari ücret 1.801 euro seviyesindeydi. Bu 10 yıllık dönemde brüt asgari ücrette yıllık ortalama değişim yüzde 2,5 oldu.
Fransa dünyadaki asgari ücret sıralamasında ilk 25 ülke arasında 6. sırada yer alıyor. Fransa’da brüt asgari ücret Temmuz 2022 itibariyle 1.645 euro. 2012'de ülkede asgari ücret 1.425 euro seviyesindeydi. Bu 10 yıllık dönemde brüt asgari ücrette yıllık ortalama değişim yüzde 1,4 oldu.
Türkiye, dünyadaki asgari ücret sıralamasında ilk 25 ülke arasında 23. sırada yer alıyor. Türkiye’de brüt asgari ücret Temmuz 2022 itibariyle 374 euro oldu. 2012'de ülkede asgari ücret 412 euro seviyesindeydi. Bu 10 yıllık dönemde brüt asgari ücrette yıllık ortalama değişim eksi yüzde 1 oldu.
Arnavutluk dünyadaki asgari ücret sıralamasında ilk 25 ülke arasında son sırada yer alıyor. Arnavutluk’ta brüt asgari ücret Temmuz 2022 itibariyle 268 euro oldu. 2012'de ülkede asgari ücret 152 euro seviyesindeydi. Bu 10 yıllık dönemde brüt asgari ücrette yıllık ortalama değişim yüzde 5,8 oldu.
Mevzuata göre asgari ücret 4 toplantı sonrasında belirleniyor
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten 5'er temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında 4 kez toplanıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndaki ilk toplantının ardından Komisyon, işçi, işveren ev sahipliğindeki toplantıların ardından son toplantısını tekrar Bakanlık'ta yapıyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp, oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor. Görüşmeler aralık ayında başlıyor.