Akaryakıt sektöründe, dağıtım şirketleri ile bayiler arasında kar marjının ardından Taşıt Tanıma Sistemi (TTS) uygulaması da gerilime neden oldu. Bazı bayiler, bu sistem üzerinden yüzde 10’lara varan indirimle akaryakıt satışı yapılmasını öngören sözleşmelere, “zarar ettikleri” için uymuyor. Bayiler, “pompa bozuk, sistem çalışmıyor” gerekçeleriyle taşıt tanıma sistemi üzerinden gelen araçları geri çevirmeye başladı.
Türkiye’de, Taşıt Tanıma Sistemi üzerinden bayiler aracılığıyla yılda 2.5 milyon ton dolayında akaryakıt satılıyor. Dağıtım şirketleri ile kamu ve özel büyük tüketiciler arasında yapılan sözleşme gereğince toplu alımlarda akaryakıta yüzde 10’lara varan oranlarda indirim uygulanıyor.
Bayiler, indirimin büyük bölümünü karşıladıkları, bu nedenle zarar ettikleri ve sözleşmelerin “şeffaf” olmadığı gerekçesiyle uygulamaya itiraz ediyor. Bayiler, bir süre önce rahatsızlıklarını Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (EPDK) taşıdı. Sözleşmelerin şeffaflaştırılmasını ve indirimin oran yerine kuruş olarak belirlenmesini istediler. Bayilere, uygulama dışında kalma seçeneğinin de sunulması talep edildi. EPDK, konuyu yakından takip ediyor.
Bayiler, özellikle son dönemde kâr marjlarının kısılması nedeniyle Taşıt Tanıma Sistemi üzerinden indirimli akaryakıt satışı yapmak istemiyor. İndirimli satışta “zarar ettiklerini” belirtiyorlar. Bazı bayilerin, “pompa bozuk, sistem çalışmıyor” diyerek taşıt tanıma sistemi üzerinden gelen araçlara akaryakıt vermek istemediği belirtiliyor.
Bayi temsilcileri, “Taşıt tanımada, anlaşmalar oran üzerinden yapılıyor. Benzin, yılbaşında 5.60 lirayken, yüzde 10 indirim 56 kuruştu. Benzin, bugün yaklaşık 7 TL. Yüzde 10 indirim 70 kuruşa ulaştı. Bu arada bayi kâr marjları da düştü. İndirimin yükünü büyük ölçüde bayi karşılıyor. Bayi, litrede brüt 25-30 kuruş kazandığı yerde 30-35 kuruş indirimle zararına satış yapmaktan kaçınıyor” dedi.
Peki, bu sistem üzerinden yılda ne kadar akaryakıt satışı yapılıyor?
- 2015 verilerine göre Taşıt Tanıma Sistemi ile 2 milyon 565 bin 387 ton ürün satıldı.
- 2 milyon 445 bin 968 ton motorin, 119 bin 419 ton kurşunsuz benzin satıldı.
Haberturk.com/Olcay Aydilek