MB: Enflasyon aralık ayında yükselişini sürdürecek
Merkez Bankası "Kasım Ayı Fiyat Gelişmleri" raporuna göre enflasyon aralık ayında işlenmemiş gıda fiyatlarındaki baz etkisi ile sınırlı da olsa yükselişini sürdürecek
Merkez Bankası, ''İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki baz etkisi nedeniyle yıllık enflasyonun Aralık ayında sınırlı da olsa yükselmeye devam edebileceğinin tahmin edildiğini'' bildirdi.
Merkez Bankası Kasım ayı fiyat gelişmelerine ilişkin yaptığı değerlendirmede, Kasım ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,73 oranında arttığını, yıllık enflasyonun yüzde 9,48'e yükseldiğini hatırlattı.
Bu yükselişte, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki gelişmelerin belirleyici olduğu belirtilen değerlendirmede, ''Döviz kuru hareketlerinin temel mal fiyatları üzerindeki gecikmeli yansımaları devam ederken hizmet fiyatları ılımlı seyrini korumuştur. İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki baz etkisi nedeniyle yıllık enflasyonun Aralık ayında sınırlı da olsa yükselmeye devam edebileceği tahmin edilmektedir'' ifadesi kullanıldı.
Kasım ayıda enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranının yüzde 8,48'e, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranının ise yüzde 8,18'e yükseldiği kaydedilen değerlendirmede, hizmet fiyatlarının yüzde 0,37 oranında arttığı, bu grupta yıllık enflasyonun önceki aya kıyasla sabit bir seyir izlediği belirtildi.
Yıllık enflasyonun ulaştırma ve yemek hizmetleri gruplarında gerilerken, ulaştırma ve yemek hizmetleri hariç hizmetler grubunda sınırlı bir oranda yükseldiğine dikkat çekilen değerlendirmede, ''Bu yükselişte paket turlar, posta hizmetleri ve mali hizmetler fiyatlarındaki artışlar ön plana çıkmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış veriler hizmet fiyatlarının ana eğilimindeki ılımlı seyrin korunduğuna işaret etmektedir'' denildi.
-Koruma önlemleri giyim fiyatlarını artırdı-
Temel mal grubu fiyatları yıllık artış oranının Kasım ayında yaklaşık 1 puan yükselerek yüzde 9,8 olduğu kaydedilen değerlendirmede, ''Bu gelişmede özellikle tekstil ve hazır giyim ithalatında alınan koruma önlemlerinin etkisiyle mevsimsel ortalamaların üzerinde artış gösteren giyim fiyatlarının etkili olduğu'' ifade edildi.
Dayanıklı mal (altın hariç) grubunda ise otomobil fiyatlarındaki gerilemenin (yüzde 0,36) etkisiyle aylık artış bir miktar yavaşlasa da yıllık enflasyon artışını sürdürdüğüne dikkat çekilen değerlendirmede, şu bilgilere yer verildi:
''Mobilya ile elektrikli ve elektriksiz ev aletleri fiyatları ise üretici fiyatlarındaki birikimli artışın da etkisiyle sırasıyla yüzde 1,25 ile 1,71 oranlarında yükselmiştir.
Bunun yanında, ÖTV oranlarındaki düzenleme sonucunda tütün ürünlerinde gözlenen artışın Kasım ayı enflasyonuna katkısı öngörüler dahilinde 0,2 puan olarak gerçekleşmiştir.
Böylelikle, Ekim ayında yönetilen/yönlendirilen fiyatlar üzerinde yapılan ayarlamaların enflasyona toplam katkısı yaklaşık 1,6 puan olmuştur.''
-Enerji fiyatları
Enerji fiyatlarının Kasım ayında yüzde 0,15 oranında gerilediği, grup yıllık enflasyonunun ise 1,31 puan düşerek yüzde 12,74 olduğu belirtilen değerlendirmede, ''Söz konusu gerilemede döviz kuru gelişmeleri sonucu sırasıyla yüzde 1,82 ve 0,55 oranında azalan akaryakıt ve tüpgaz fiyatlarının önemli rol oynadığı'' kaydedildi. Katı yakıt fiyatları ve su tarifelerinin sırasıyla yüzde 2,94 ile 1,54 oranlarında yükseldiği anımsatıldı.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlarının geçen ay yüzde 3,27 oranında arttığı ve grup yıllık enflasyonunun, işlenmemiş gıda grubundaki düşük bazın etkisiyle 5,35 puan artarak yüzde 7,11 olduğu ifade edilen değerlendirmede, ''İşlenmemiş gıda fiyatları, Ekim ayındaki yükselişin ardından bu dönemde de taze meyve ve sebze fiyatlarındaki geçmiş yıl ortalamalarının üzerinde gerçekleşen yükselişin etkisiyle yüzde 5,47 oranında artmıştır. İşlenmemiş gıda yıllık enflasyonunun yılın son ayında da baz etkisi ile belirgin olarak yükseleceği belirtilmelidir'' denildi.
-İşlenmiş gıda fiyatları
Kasım ayında işlenmiş gıda fiyatlarının yüzde 1,36 oranında arttığı belirtilen değerlendirmede, şunlar kaydedildi:
''Peynir ve diğer süt ürünleri fiyatlarında son iki ayda gözlenen artış eğiliminin Kasım ayında da sürdüğü, katı-sıvı yağlarda ise fiyatların artmaya devam ettiği görülmüştür. Bu gelişmeler neticesinde, işlenmiş gıda grubu fiyat artışlarının alt gruplar genelinde sürdüğü gözlenirken, grup yıllık enflasyonu 0,39 puanlık yükselişle yüzde 9,44'e ulaşmıştır.''
-Üretici fiyat endeksi
Değerlendirmede, geçen ay üretici fiyatlarının yüzde 0,65 oranında yükseldiği, yıllık enflasyon yüzde 13,67 olduğu hatırlatıldı.
Tarım fiyatlarının tüketici fiyatlarına da yansıyan bitkisel ürün fiyatlarındaki artış nedeniyle yüzde 5,40 oranında yükseldiği bilgisine yer verilen değerlendirmede, diğer taraftan, imalat sanayine girdi oluşturan tarım ürünlerinden buğday, pamuk ve ayçiçeği fiyatlarının sırasıyla yüzde 0,61, 6,22 ve 1,58 oranında gerilediği, sütün üretici fiyatının ise artmaya devam ettiği bildirildi.
İmalat sanayi fiyatlarının Kasım ayında yüzde 0,50 oranında azaldığı ve yıllık enflasyonun yüzde 16,41'e gerilediği belirtilen değerlendirmede, ''Grup fiyatlarındaki azalışın temel belirleyicisi ana metal fiyatlarındaki gerileme (yüzde 5,99) olurken, petrol ve ana metal hariç imalat fiyatlarının bu dönemde yüzde 0,10 ile oldukça sınırlı bir artış kaydettiği gözlenmiştir'' denildi.
İmalat sanayi enflasyonunun dayanıksız tüketim ve enerji grupları dışında gerilediğine dikkat çekilen değerlendirmede, ara malları fiyatlarının demir ve çelik fiyatlarındaki yüksek oranlı düşüşe bağlı olarak yüzde 1,63 oranında gerilediği ifade edildi.
Sermaye malları fiyatlarındaki gerilemeye (yüzde 0,55) ise en önemli katkıyı makine ve teçhizat kalemindeki fiyat gelişmelerinin sağladığı vurgulanan değerlendirmede, ''Dayanıklı tüketim malları imalat fiyatları mobilya fiyatlarına bağlı olarak yüzde 0,36 oranında gerilerken, dayanıksız tüketim malları imalat fiyatları yüzde 0,91 oranında yükselmiştir. Bu gelişmede, gıda ve giyim eşyası imalatı fiyatlarındaki artışlar belirleyici olmuştur'' ifadesi kullanıldı.