Yunanistan için sırada ne var?
Euro Bölgesi maliye bakanlarının Yunanistan'a 130 milyar euroluk ikinci kurtarma paketini onaylamasının ardından Yunanistan ve euro bölgesi için yol haritası nasıl olacak?
Euro Bölgesi maliye bakanları, 14 saat süren toplantının ardından bugün, Yunanistan'a 130 milyar euroluk ikinci kurtarma paketini onayladı. Ancak, Yunanistan'ın kurtarma paketinden yararlanmadan önce aşması gereken engeller bulunuyor.
Euro Bölgesi liderleri muhtemelen borç krizinin bölgenin diğer borç yükü altındaki ülkelere sirayet etmesinin önüne geçmek için kurtarma fonunun büyüklüğünü artıracaklar. Öncelikle herhangi bir kredi verilmeden önce Yunanistan'ın taahhüt ettiği 30 reformu yasalaştırması ve yaklaşık 3 milyar euroluk harcama kesintisini uygulaması gerekiyor.
Yunanistan ve Euro Bölgesi için bundan sonraki yol haritası şöyle;
21 Şubat: Euro Bölgesi maliye bakanlarının ikinci kurtarma paketine yeşil ışık yakmasıyla birlikte bugünden itibaren Yunanistan kreditörlerle tahvil takası için halka arz sürecini başlatabilecek. Yunanistan ayrıca 2012 yılı bütçe açığının finansmanını karşılamayla ilgili yasaları hazırlayabilir.
22 Şubat: Yunanistan parlamentosunun ek 325 milyon euroluk tasarruf önlemlerini oylaması bekleniyor.
24-26 Şubat: G-20 ülkeleri maliye bakanları Meksika'da biraraya gelerek Avrupa'daki borç kriziyle mücadelede kullanılması düşünülen IMF fonlarının artırılmasını değerlendirecek.
27 Şubat haftası: Hollanda, Almanya ve Finlandiya parlamentoları Yunanistan'a verilecek kurtarma paketini oylayacak.
1-2 Mart: Avrupa Birliği (AB) liderleri Brüksel'de AB zirvesinde borç krizinin yayılmasını önlemek için Avrupa Finansal İstikrar Fonu (EFSF) ve Avrupa İstikrar Mekanizması'nın (ESM) büyüklüğünü artırıp artırmamayı tartışacak.
Avrupa'nın mevcut kurtarma fonu EFSF'nin miktarı 250 milyar euro, Temmuz ayında EFSF'nin yerini alması beklenen ve Avrupa'nın daimi kurtarma fonu olacak ESM'nin ise 500 milyar euro kaynağı olması bekleniyor. İki fonun birlikte işletilmesi mevcut kapasiteyi artıracak.
20 Mart: Yunanistan'ın 14,5 milyar euro tutarındaki tahvillerinin vadesi dolacak. Yunanistan'ın özel sektörün elindeki tahvillerin 107 milyar eurosunun silinmesiyle ilgili tahvil takas anlaşması tamamlanırsa, 14,5 milyar euroluk tahvillerde tahvil takas anlaşmasının içinde olacak ve bu yüzden Atina yönetimi 20 Mart'ta tahvil ödemesi yapmayacak.
Nisan ayı: Yunanistan'da genel seçimlerin yapılması bekleniyor. Euro Bölgesi liderleri yeni hükümetin ikinci kurtarma paketi karşılığında verilen taahhütlere bağlı kalmayı zorlu görmesinden endişe ediyor.
-Yunanistan'ın tahvil takas anlaşmasını anlamak-
Euro Bölgesi maliye bakanlarının kurtarma paketini onaylamasıyla bankalar ve yatırım fonlarından oluşan özel sektör kreditörleri Yunanistan'ın 200 milyar euroluk borcunun 107 milyar euroluk kısmını silecek. Her ne kadar bankalar, emeklilik fonları ve diğer tahvil yatırımcıları 10 milyarlarca euroluk kaybı göze alsalar bile anlaşma Avrupa'nın zayıf finansal sisteminin korunmasına katkıda bulunacak.
Tahvil takas anlaşmasıyla ilgili sorular ve yanıtları ise şöyle;
-Anlaşmanın ana noktası ne?
Bilançolarında 200 milyar euro Yunan tahvili bulunduran bankalar, hedge fonlar, emeklilik fonları ve diğer özel sektör yatırımcılarına bu tahvillerin yüzde 53,5'lik kısmını silmeleri istendi. Bu Yunanistan'ın mevcut 350 milyar euroluk toplam borcunu 107 milyar euro azaltacak.
Yunanistan'ın kalan borcu için faiz oranı ortalama yüzde 3,65 olacak. Bu oran daha önce yüzde 4,8 seviyesindeydi. Yunanistan'ın, anlaşmadan önce yedi yıl olan tahvil geri ödemeleri 30 yıla çıkacak.
-Bu anlaşma niçin bu kadar önemli?
Yunanistan'ın 130 milyar euroluk ikinci kurtarma paketinden faydalanmaya başlamadan önce ek tasarruf önlemlerini onaylaması gerekiyor. Kurtarma paketi olmazsa Yunanistan 20 Mart'ta vadesi dolan 14,5 milyar euroluk tahvil ödemesini yapamayacak ve temerrüte düşecek.
-Yunanistan 20 Mart'ta vadesi dolan tahvil ödemesini yapamazsa ne olacak?
Yunanistan'ın temerrüte düşmesi borç krizinin Euro Bölgesi'nin diğer ülkelere yayılmasına sebebiyet verecek, bu da yatırımcıları kredi vermede daha temkinli davranmaya itecek. Piyasa uzmanları, bu durumun 2008 yılında küresel finansal krize yol açan duruma benzer şekilde zincirleme tepkiye yol açmasından endişe ediyor.
-Özel sektör yatırımcıları niçin gönüllü olarak zararı kabul ettiler?
Anlaşma olmazsa, özel sektör yatırımcıları hiçbir şey alamama riskiyle karşı karşıya kalacaktı. Ve aynı yatırımcıların birçoğunun elinde diğer Euro Bölgesi ülkelerinin tahvilleri bulunuyor, öyle ki bir iflas halinde muhtemelen bu tahvillerin değeri düşecek.
-Bazı yatırımcılar anlaşmayı reddedebilir mi?
Evet. Ancak Yunanistan yatırımcıları anlaşmaya katılmalarını zorlamak için tahvillerle ilgili derhal yasal gerekçeler ortaya koyacak.
-Yunanistan'ın özel sektör hariç kime borcu bulunuyor?
Yunanistan'ın özel sektöre 200 milyar euro borcu bulunuyor. Özel sektör dışında Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Euro Bölgesi ülkeleri merkez bankalarının elinde 50-55 milyar euro tutarında Yunan tahvili bulunduğu tahmin ediliyor. Ayrıca AB ülkeleri ve uluslararası kuruluşlara borçlu olan Yunanistan'ın toplam borcu 350 milyar euroyu buldu. Yunanistan'ın borcunun gayri safi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 160'ı aşmış durumda.
-Yunan hükümetinin harcamaları kısmasının ve diğer tasarruf önlemlerinin katkısı olacak mı?-
Yunanistan'ın geçen yıl bütçe açığının GSYH'ye oranı yüzde 10,6 oldu. Atina yönetimi AB ve IMF'ye faiz dışı fazlayı başaracağını taahhüt etti. Yunanistan'ın bu taahhüdü yerine getirmesi, özel sektörün borç silmesine ve en az 2020 yılına kadar ücretlerde, kamu harcamalarında ciddi kesintiler ve yüksek vergileri içeren sıkı tasarruf programının uygulanmasına bağlı bulunuyor.