Başçı: Enflasyon büyümeye zarar veriyor
-
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Forum İstanbul 2012'de yaptığı konuşmada enflasyonun uzun vadeli büyümeye zarar verdiğini belirtti
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Cumhuriyetin 100. kuruluş yıldönümü olan 2023 yılının Türkiye için çok önemli bir yıl olduğunu ve bu tarih için iddialı hedefler ortaya konduğunu vurguladı.
Sürdürülebilir büyüme için vazgeçilmez olan iki şartın fiyat istikrarı ve finansal istikrar olduğunun altını çizen Başçı, bunlarla ilgili dünyanın pekçok tecrübe, birçok ülkenin de yüksek ve dalgalı enflasyon dönemleri yaşadığını hatırlattı.
Buna gelişmiş ülkelerin de dahil olduğuna işaret eden Başçı, 1970'li yıllardan itibaren petrol fiyat artışlarını takiben dünyada yüksek enflasyon dönemi yaşandığını ve enflasyonun çift haneli rakamlara çıktığını, ABD'de dahi bunun gerçekleştiğini anlattı.
-''Enflasyon, uzun vadeli büyümeye zarar veriyor''-
Dolayısıyla analiz yapılabilecek ve çalışılacak ciddi anlamda veri bulunduğuna değinen Başçı, konuşmasını şöyle sürdürdü:
''Fiyat istikrarının maliyetleri nelerdir diye baktığımızda, bu konuda yapılmış çalışmalarda şu bulunuyor; ortalamada bir ülkenin enflasyonu diğer ülkeye göre 10 puan daha yüksekse, bunun büyüme hızına eksi 0,2 ile 0,3'lük katkısı oluyor. Dolayısıyla büyümeyi düşürüyor. Bu, 'enflasyon sayesinde büyüyelim, enflasyonla büyümeye çalışalım'ın tam tersi... Verilerle desteklenmiş, akademik çalışmalarla bulunmuş bir sonuç... Enflasyon uzun vadeli büyümeye zarar veriyor.
Türkiye'de 1970'den itibaren 2005 yılına kadar bakacak olursak, ortalama yüzde 50'lik bir enflasyon yaşandı. Akademik çalışmalardan yola çıkarak kaba bir hesap yapacak olursak, bu Türkiye'ye ortalamada en az yüzde 1 ila belki 1,5 büyüme kaybına mal oldu. 35 yıl uzun bir süre... 35 yıl içinde her yıl yüzde 1 büyüme kaybederseniz, ne kadarlık toplam hasıla kaybı olur diye baktığımızda, Türkiye'nin 2011 yılı GSYH'sı 772 milyar dolar. Bu rakam, çok rahatlıkla 1 trilyon dolar olabilirdi. Eğer Türkiye,35 yıl yüksek enflasyon, dalgalı enflasyon dönemini yaşamasaydı, kaynak dağılımı o yüzden bozulmasaydı, Türkiye'de daha çok yatırım yapılabilseydi, ücretler üzerinde bir baskı kurulmasa ve daha çok istihdam olsaydı en az 1 trilyon doları biz bugün görmüş olabilirdik.''
-''Çok net bir resim yok''-
Enflasyonun çok maliyetli olduğunun altını çizen Başçı, fakat bu maliyetin pek hissedilmediğini, o yüzden bazen değerinin çok fazla anlaşılamayabildiğini söyledi.
Dünyada bugün enflasyonist bir ortam bulunmadığını, düşük enflasyon ortamı olduğunu ifade eden Başçı, ''Ancak hiçbir zaman biz yüksek enflasyonun maliyetli bir konu olduğunu aklımızdan çıkarmamalıyız, her zaman bunu hatırlamalıyız diye düşünüyorum. Gelişmiş ülkeler de bunu unutmamalılar'' diye konuştu.
Merkez Bankası Başkanı Başçı, gelişmiş ülkelerin de bunu unutmaması gerektiğine dikkati çekerek, küresel krizden çıkış için çaba gösterildiğini, bu yüzden Batı ülkelerinde çok ciddi bir parasal genişlemenin söz konusu olduğunu kaydetti.
Erdem Başçı, bunun sonuçları konusunda ise çok net bir resim bulunmadığını belirterek, enflasyonist etkilerinin olup olmayacağı noktasında biraz zamana ihtiyaç olduğunu, ancak şu anda her zaman herkesin dikkatli olmasında fayda bulunduğunu söyledi.