ABD'li gençlerin işsizlik çözümü; freelancing

İstihdam verilerinin Fed'in "tolere edilir" seviye olarak belirlediği ve oraya varana kadar faiz oranlarını değiştirmeyeceğini açıkça belirttiği yüzde 6.5'in üzerinde seyredişi devam ederken, ABD'li gençler dünyanın bir çok yerinde uygulama geçen bir trende başlamaktan geri kalmadılar; freelancing.

"Kendi işini kendi yapma" anlamına da gelen “freelancing”de kişiler kendi ilgi alanları doğrultusunda uygulamaya koydukları yeteneklerini belirli bir ücret karşılığında herhangi bir yere bağlı olmadan satıyor.

BloombergHT.com Editörü Akın Aytekin, ABD'de yaşayan 3 genç ile freelancing konusunda olan tecrübelerini konuştu. Freelance manken ve aktris Victoria Frick, freelance artist Sasha Mirzoyan ve freelance gazeteci Isabelle Goodwood, yaptıkları işleri, önceki beklentilerini ve neden freelance çalıştıklarını paylaştı.

ABD’nin Ortabatı bölgesinde çalışan Isabelle Goodwood, yurt dışında birkaç sene İngilizce dersleri vererek seyahat ettikten sonra ülkesine tekrar döndüğünü söyledi. Resesyonun en sert olduğu yılları üniversitede ve Avrupa’da, daha sonrasını da Asya’da geçiren Goodwood, freelance çalışmaya geçtiğimiz Ağustos ayında başladığını belirtti.

“Yazabilme yeteneğine sahip birilerini arıyorlardı ve ben de onlar için proje bazında yazmaya başladım” diyen Goodwood, üniversiteden mezun olduktan sonra hedefinin ilk başta yıllık 23,000 dolar civarında para kazanmak olduğunu ve bu rakamın daha fazlasını şimdi kazandığını belirtti. “Fakat artık yalnızca üniversite mezunu değilim, masterımı tamamladım ve sanırım üniversitede hedeflediğim paradan daha fazlasını kazanmak hem normal hem de benim de istediğim bir şey” diyerek, kriz döneminde masterına devam ettikten sonra gelir açısından da beklentilerinin arttığını ifade etti.

Bir diğer freelance çalışan ABD’li Victoria Frick ise mankenlik ve aktrislik de dâhil olmak üzere birçok farklı “hobisini” bağımsız olarak yaparken bunlardan para kazananlardan. Frick, “Mankenlik, aktrislik ve dans derslerine 5 yaşında başlamıştım. İlerleyen yıllarda New York’ta bir ajansta çalışmaya başladım, daha sonra Las Vegas’ta bazı aktivitelere katıldım ve Philadelphia’da kontrat görüşmeleri yapan bir ajansta bir süre çalıştım. Fakat bir süre sonra en iyisinin kendi işimi kendimin yapması olduğuna karar verdim” ifadelerini kullandı.

Aylık gelir konusunda sabit bir hedef kovalamaktan ziyade kendi banka hesabının nasıl sağlıklı bir şekilde büyüdüğünü izlemeyi tercih ettiğini söyleyen Frick, freelance çalıştığında “Eğer para yoksa iş de yok. Çünkü her ne kadar freelance olsa da yaptığım spor, vücut bakımı ve işimi devam ettirebilmem için gereken diğer birçok şey için zaten paraya ihtiyacım oluyor. O yüzden günlük 200 doların altında bir paraya çalışmam zaten düşünülemez” diyor. Halinden şimdilik memnun olduğunu söyleyen Frick, böylece kendi istediğini bağımsızca yaparak ekonomik dalgalanmalardan da bir bakıma korunduğunu söylüyor.

Geçimini freelance sanatçı olarak sağlamaya çalışan Sasha Mirzoyan ise Goodwood ve Frick kadar şanslı olamamış. Resesyonun resmi olarak sona ermesinin 1 yıl sonrasında, 2010’da ülkesi Rusya’dan uzakta ABD’de mezun olan Mirzoyan, diplomasını aldıktan sonra ilk olarak Starbucks’ta barista olarak çalıştığını söylüyor.

Mirzoyan, “Hâlâ her şey tam olarak rayına oturabilmiş değil. Keşke bütün geçimimi sadece freelance çalışarak ve sevdiğim şeyi yaparak sağlayabilseydim, fakat bu noktada bana yaptığı ek katkı aylık 200 dolar veya biraz üzerinde oluyor. O yüzden de kısa süreli farklı farklı işlerde çalışmak zorundayım bir yandan da” dedi. Kişisel reklamlar gibi ek pazarlama tekniklerine ihtiyaç duyduğunu fakat bunları yaratabilecek bir kaynak fonu olmadığını dile getiren Mirzoyan, “üniversitedeyken aklımda kazanmak istediğim kesin bir aylık maaş yoktu. Fakat mezun olduktan sonra farkına vardım ki ABD pasaportum olmadığı için bir iş bulmak için çok daha zor olacaktı. Belki de ABD’de yaşayanlar için farklıydı durum çünkü beni işe almak isteyen şirket pasaportuma baktığında vizemin 9-10 ay sonra bittiğini görüp bana kolay kolay iş vermeyebilir” ifadelerini kullandı.

Son olarak etrafına baktığında ABD ekonomisinde işlerin giderek düzeldiğini gördüğünü belirten Mirzoyan, “Evet, aslına bakılırsa bir şeyler düzeliyormuş gibi bir hava var. Alış veriş merkezlerinde daha çok insan oluyor, insanlar daha çok para harcıyorlar, ama sanki bütün bunlar çok yavaş bir hızda gelişiyor” dedi.

ABD’de Fed yetkilileri enflasyon endişelerinden dolayı 2013 yılında parasal genişlemeyi durdurabileceklerinin ipuçlarını verirken, yüzde 6.5’e çekmek istedikleri işsizlik oranı geçtiğimiz ay aksi yönde ilerleyip 7.8’den 7.9’a yükseldi.

1 Mart’ta başlayacak olan otomatik harcama kesintileri ve 27 Mart’ta sona erecek olan hükümet fonlarının uzatılması öncesinde siyasi arena sıkı pazarlıklara sahne olurken, freelance projeler ABD’de ve dünyada işsizliği göz ardı edebilmek için artık kişisel bazda inisiyatif alındığını da gözler önüne seriyor.

Akın Aytekin

BloombergHT.com Editör

aaytekin@bloomberght.com