Ortadoğu piyasalarında geçen hafta
Obama'nın Suriyeli muhaliflere silah desteğini onayladığı haberiyle gerilen Ortadoğu piyasaları, Fed'in açıklamalarıyla geri çekildi
ABD Başkanı Barack Obama’nın geçen hafta Suriyeli muhaliflere silah yardımını onaylamasının ardından Körfez piyasaları gerginlik endişeleriyle haftaya başladı. Sadece Obama’nın değil, Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin ve İngiltere Başbakanı David Cameron’ın da açıklamaları dikkat çekti. Mursi, Suriye ile ikili ilişkilerin askıya alınacağından bahsederken, Cameron silah yardımı olmasa da Suriyeli muhalifleri desteklemeye devam edeceklerini belirtti. Haftanın son gününe kadar toparlanan Körfez piyasaları, Perşembe günü diğer küresel piyasalar gibi Bernanke’nin açıklamalarına tepki verdi. Ürdün ve Lübnan dışındaki Körfez piyasaları haftayı düşüşlerle kapattı.
Suudi Arabistan piyasası cumartesi günü Obama’nın açıklamalarını fiyatlayan ilk piyasa oldu. İlk işlem gününde yaşanan sert düşüşler sonrası toparlanan Tadawul endeksi haftanın geri kalanında sürekli bir yükseliş içerisinde oldu. Moody’s Suudi bankalarının yerel sukuk piyasasındaki büyümeden olumlu etkilenmesinin öngörüldüğünü açıkladı. Son işlem gününde gayrimenkul sektöründeki hisselerde yaşanan ralli ile beraber Tadawul endeksi hafta başındaki kayıplarını büyük ölçüde geri aldı. Cuma günü işlem görmeyen tek Ortadoğu borsası olan Tadawul,Bernanke’nin açıklamalarını fiyatlayamadı.
Birleşik Arap Emirlikleri borsaları da Suriye’deki gerginliklerin bölgeye yönelik yatırımcı algısını negatif etkileyebileceğinden endişe ederek haftaya düşüşlerle başladı. Politik gerginliklere bağlı kısa vadeli düşüşler yaşasa da, ekonomik beklentilerin güçlü olduğu piyasalarda hemen ikinci işlem gününde toparlanma görüldü. Dünyanın kanıtlanmış petrol rezervlerinin %6’sına sahip Abu Dhabi’nin Amerika'nın artan hidrokarbon üretimine ilişkin açıklamaları dikkat çekti. Abu Dhabi Ekonomik Kalkınma Bakanlığı müsteşarı; ekonomisinin %50’sinden fazlası petrol gelirlerinden oluşan Abu Dhabi’nin, ABD’nin yaratacağı potansiyel etkileri küçümsemediğini belirtti. Müsteşar, ekonomik gelirlerini çeşitlendirme konusundaki çabasını arttırdıklarını söyledi. Emirlik, Ocak ayında önümüzdeki 5 yıl içerisinde kalkınma projelerine 330 milyar dirhem (90 milyar dolar) yatırım yapmayı planladığını bildirmişti.
Kuveyt geçtiğimiz hafta sonu yüksek mahkeme tarafından açıklanan yeni seçim kararını takip eden günlerde yükselişteydi. Eski yasaya göre seçmenler 4 aday seçebilecek iken, yeni yasa ile sadece 1 aday seçme hakları olacağı belirtiliyor. Piyasanın bu alınan kararı olumlu karşıladığı ve daha dengeli bir parlamento beklentisi içerisinde olduğu görülüyor. Hafta içerisinde önemsiz dalgalanmalar yaşayan Kuveyt KWSEIDX endeksi geçtiğimiz haftaya kıyasla çok daha yüksek seviyelerde seyretti.
MSCI’in Katar'ı gelişmekte olan ülkeler klasmanına yükseltmesinin ardından piyasa son 57 ayın zirvesine yükselmişti. Ancak bu tek günlük zirve denemesinden sonra son 6 günün 5’inde Katar QEAS endeksi düşüşle kapandı. Qatar Exchange’in Perşembe gününden itibaren devlet tahvili işlemlerine başlamış olması haftanın öne çıkan gelişmelerinden biri oldu.
Pazartesi günü bu haftanın zirvesine çıkan Bahreyn endeksi takip eden 2 günde düşüşler yaşadı. Bahreyn’in 2018 yılına kadar artan talebi karşılamak için 4milyar dolar civarında elektrik ve su projelerine yatırım yapmayı planladığı belirtildi. Projelerin finansmanı için Körfez ülkelerinden destek almayı düşündükleri açıklandı. Bahreyn’in tüketici fiyatları endeksi Mayıs ayında yıllık bazda %3,6 yükselerek bir önceki aya göre artış gösterdi.
Bu hafta İsrail’in 1. çeyrek GSYH’sinin yıllık bazda %2.7 büyüdüğü açıklandı. Verinin beklentilerle paralel gerçekleştiği görüldü. Tel Aviv-100 endeksi haftaya yükselişle başlamış olsa da, son iki günü düşüşlerle kapattı.
Mısır piyasalarında bu hafta da politik gerginlik endişelerinin etkisi devam etti. Haftanın büyük bölümünde yerel yatırımcılar iç karışıklık öngörüleri sebebiyle pozisyonlarını daraltırken, yabancı yatırımcıların piyasada çoğunlukla alıcı konumunda oldukları görüldü. Mısır Merkez Bankası haftanın son işlem gününde gerçekleştirdiği toplantıda gösterge faiz oranında herhangi bir değişiklik yapmayarak %9.75 seviyesinde tuttuğunu açıkladı.
İran seçimlerinin ilk turunu Hassan Rouhani %50.7’lik oy çokluğuyla kazandı. Dünya ile bağları kuvvetlendirme sözü veren Rouhani’nin secim sonuçları sonrası yaptığı ilk açıklamalar haftanın ilk yarısında sıkça konuşuldu. Rouhani ülkesinin nükleer programının daha şeffaf hale getirileceğini, böylelikle ABD ile yaşanan gerginliklerin ve ülke ekonomisine ciddi zarar veren ambargoların hafiflemesini hedeflediğini belirtti. Bu açıklamaları takiben İran riyalinin belirgin biçimde değer kazandığı görüldü. Rouhani`nin Ağustos'ta göreve başlaması beklenirken, İran-ABD gerginliğinin azalmasında etkili olabileceğine inan bir çoğunluk umutlu görünüyor.
Senem Dündar (sdundar@bloomberg.net)
Bloomberg HT Dubai Temsilcisi