Ortadoğu piyasalarında bu hafta boyunca yine fiyatlamalarda Suriye gerginliğinin en etkili nokta oldu. Bölge piyasalarının geneli ilk iki işlem gününden geri gelen yatırımcılarla toparlanmaya çalışırken, hafta ortasından itibaren yaşanan gelişmelerle sert düşüşler yaşadı.
ABD Başkanı Barack Obama’nın Suriye’ye yapılacak bir müdahale için Senato onayını bekleyeceğini açıklaması, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) piyasalarındaki yatırımcıları hafta başında bir nebze rahatlatmıştı. Haftanın ilk gününde yükselen Dubai ve Abu Dhabi endekslerinin bu yükselişi uzun sureli olamadı. Yabancı fonların oldukça etkin olduğu BAE piyasaları Suriye’ye yönelik gelişmelerin etkisiyle sert düşüşler kaydetti. Özellikle çarşamba günü İsrail ve ABD’nin ortak bir füze denemesi yaptığına dair haberler zaten askeri müdahale olasılığı ile gergin günler geçiren bölgede sert bir satış dalgasını beraberinde getirdi. Son olarak tüm Senato oylaması öncesi Senato’nun Dışişleri Komitesi’nin Obama’nın sınırlı askerî müdahale planını onaylaması, bölge piyasalarının genelinde olduğu gibi, BAE piyasalarında da savaşa bir adim daha yaklaşıldığı hissiyatını artırdı. Bu tip jeopolitik risklerin, bireysel yatırımcıların aktif olduğu BAE piyasalarında en çok baskıyı nakliyat, havayolları ve emlak sektörleri üzerinde yarattığı gözlendi. Ağustos ayında Bloomberg tarafından takip edilen endeksler içerisinde en oynak piyasanın Dubai DFM Endeksi olduğu belirtilirken, bölgede de haftanın en çok düşen piyasası %7,4’lük haftalık kayıpla Dubai oldu. Analistlerin bir kısmı Suriye’ye ne zaman müdahale edileceği ve Suriye iktidarını destekleyen müttefik ülkelerin nasıl tepkiler vereceğine yönelik belirsizlik çerçevesinde bu tip düşüşlerin sürpriz olmadığını belirtiyor. Bu hafta Standard Chartered Bank tarafından yayınlanan bir raporda, Dubai’nin toparlanan ekonomik göstergelerinin ve artan nüfusunun konut piyasasındaki yükselişe destek olduğu açıklandı. Daire fiyatlarının son 12 ayda %38 arttığı emirlikte, önümüzdeki dönemde artan yeni projelere karşılık talebin de ayni hızda yükselmesinin beklendiği raporlandı. Salı günü HSBC tarafından açıklanan BAE PMI verisinin Ağustos ayında da 54,5 puan ile yine genişlemeyi işaret ettiği ve Temmuz ayin ile ayni seviyede kaldığı görüldü.
Arap dünyasının en büyük ekonomisi Suudi Arabistan piyasası da bu haftanın ortasından itibaren satış baskısı altında kaldı. Analistler Suriye’nin geleceği bu kadar belirsiz iken yatırımcıların haftanın ilk iki gününde pozisyon almak için acele ettiklerini belirttiler. Haftalık kaybı BAE piyasaları kadar sert olmasa da, 21.Ağustos’ta ulaştığı yeni zirvesine göre %7,2 daha aşağıda haftayı tamamladı. Suudi Arabistan, Salı günü açıklanan GSYH verisine göre 2. çeyrekte yıllık bazda %2,7 büyüme kaydetti. Özellikle büyük kısmı petrol gelirine dayanan Suudi ekonomisinde yılın 2. çeyreğinde petrol dışı üretim ve inşaat sektörlerindeki büyümenin dikkat çekmesi vurgulandı. Aynı gün SAAB HSBC Suudi Arabistan PMI’ının Temmuz’daki 56,6 puan seviyesinden, Ağustos'ta 57,5 seviyesine çıkarak genişlemesinin arttığını açıkladı.
Mısır piyasası gösterge endeksi pazar günü yükselişle kapanmış olsa da, haftanın devamında sadece Suriye’ye yönelik değil ülke içerisindeki gerginliklerin de etkisini hissetti. Mısır hükümeti hafta başında Süveyş Kanalı'ndaki güvenlik önlemlerinin artırıldığını açıkladı. Hafta ortasına gelindiğinde ise devrik Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin pazar günü görülecek davasına ilişkin gerginliklerin arttığı görüldü. Ordu ile Müslüman Kardeşler arasında yeniden tansiyonun yükseleceği endişeleri, Suriye gerginliği ile birleşince piyasada sert geri çekilmeler görüldü. Hafta içinde Mısır Merkez Bankası’nın dolar rezervini arttırmak ve enflasyonla basa çıkılmasına yardımcı olmak amaçlarıyla 1,3milyar dolar tutarında rekor bir Döviz ihalesi gerçekleştirmeyi planladığı haberleri dikkat çekti. Haftanın son işlem gününde rezerv konusunda sıkıntılı dönemler geçiren Mısır'ın Ağustos ayında net rezervinin bir önceki aya göre artarak 18.9 milyar dolara ulaştığı açıklandı.
Bölgede BAE piyasalarından sonra yılın başından bu yana en iyi performansı gösteren Kuveyt piyasası da bölge piyasalarıyla paralel bir haftalık performans gösterdi. Çarşamba gününden itibaren sert bir satış baskısı altında kalan piyasanın yılın başından bu yana elde ettiği yükseliş haftanın son işlem günü itibariyle % 21,63 seviyesine geriledi.
Senem Dündar (sdundar@bloomberg.net)
Bloomberg HT Dubai Temsilcisi