Avrupa Merkez Bankası (AMB), politika faizini, enflasyonun son dört yılın en düşük seviyesine gerilemesinin Banka'nın fiyatları istikrarlı tutma taahhüdünü tehdit emesi üzerine, rekor düşük seviyeye indirdi.
Bugün Frankfurt'ta bir araya gelen AMB politika yapıcıları, politika faizi olan temel refinansman faizini 25 baz puan düşürerek yüzde 0.25'e indirdi. Faiz indirimi kararı, Bloomberg'in anketine katılan 70 ekonomistin yalnızca 3'ü tarafından doğru tahmin edildi. AMB, öte yandan, mevduat faizini sıfır seviyesinde tutarken, marjinal borç verme faizini yüzde 0.75'e indirdi. AMB Başkanı Mario Draghi, faiz kararının ardından, TSİ 15:30'da basın toplantısı düzenleyecek.
AMB'nin bugünkü faiz indiriminin ardından, sıfır seviyesine ulaşmak için yalnızca bir tane 25 baz puanlık faiz indirimi kaldı. Bu durum, Avrupa Merkez Bankası'nın fiyatlar daha da yavaşlarsa ya da ekonomik toparlanmada aksaklık olursa, parasal genişleme ya da negatif mevduat faizi gibi olağandışı araçları kullanma ihtimalini artırıyor. Euro Bölgesi'nde enflasyon AMB'nin hedefinin yarısı düzeyinde ve işsizlik, para birliğinin oluşturulduğu 1999'dan bu yana en yüksek seviyesinde.
Londra'da Royal Bank of Scotland Group Plc kıdemli Avrupa ekonomisti ve faiz indirimini önceden tahmin eden Richard Barwell, "Enflasyonun çok zayıf olduğu bir nokta yaklaşıyor ve enflasyon beklenenden daha düşük çıkıyor. Bu, para politikasının gevşetilmesine direnç göstermeyi daha zor hale getiriyor," dedi ve "Kötü istihdam verileri durumu yalnızca daha da güçlü hale getirir" şeklinde değerlendirmede bulundu.
Euro Düşüyor
Euro dolar karşısında, faiz indirimi kararı sonrası, önceki seviyesi olan 1.351'den 1.3354 seviyesine düştü.
İngiltere Merkez Bankası (BOE) bugünkü toplantısında, rekor düşük seviyede olan politika faizini yüzde 0.50'de bıraktı ve 375 milyar sterlin (603 milyar dolar) olan varlık alım programını değiştirmedi.
Euro Bölgesi'nin 17 üyesinde enflasyon Ekim ayında yüzde 0.7'ye düştü. AMB fiyat artışlarını orta vadede yüzde 2 seviyesine yakın ya da bunun altında tutmayı hedefliyor. Enflasyon Nisan ayında yüzde 1.2'ye düştüğünde, Draghi politika faizini bir ay sonra düşürmüştü.
Yılın ikinci çeyreğinde tarihinin en uzun süreli resesyonundan çıktıktan sonra, Euro Bölgesi ekonomisi kırılganlık işaretleri gösteriyor. İşsizlik oranı yüzde 12.2 seviyesinde ve euro önemli para birimleri karşısında bu yıl yaklaşık yüzde 5 değer kazandı. Bu durum, ihracatçıların rekabet gücünü azaltırken, fiyatları baskı altına alıyor.
Brüksel'de ING Groep NV kıdemli ekonomisti Carsten Brzeski, "Hem geleneksel hem de olağandışı para politikası araçları, Euro Bölgesi ekonomisi için başlama vuruşu yapmaya yeterli olamadı," dedi ve "Ancak bir merkez bankasının etki alanının sınırlarını ulaştığını itiraf etmek zorunda kalmasından daha kötü çok az şey var" şeklinde görüş bildirdi.
Aralık Tahminleri
Draghi istikrarlı bir şekilde, Euro Bölgesi finans piyasalarına daha da likidite sağlamak dahil, ellerinde çoklu politika araçları olduğunu söyledi. Likidite seçeneklerini değerlendirmekle görevli bir teknik komite geçen ay iki hafta süren bir toplantı gerçekleştirdi.
Yeni tedbirler, bankaların likiditeyi nasıl kullanması gerektiğine bağlı olarak sabit ya da değişken faizli, farklı vadelerde ya da kurallarda uzun dönemli refinansman operasyonlarını içerebilir. Diğer olası tedbirler arasında, reserv ya da teminat yükümlülüklerinde değişiklikler, likidite çekme operasyonlarının askıya alınması ya da tam tahsisli kredilerin genişletilmesi yer alabilir.
Londra'da UBS AG baş Avrupa ekonomisti ve faiz indirimini önceden tahmin eden Reinhard Cluse, "Bu faiz indirimi AMB'yi 'rahatsız bir pozisyon'da bıraktı," dedi ve "Kalan yegane kolay çözüm, AMB'nin, Temmuz 2014'ten sonra dahi, şimdiye kadarki taahhüdü olan, 'tam tahsisli modda' kalacağının işaretini vermek olacak" değerlendirmesinde bulundu.
Cluse, "Bunun ötesinde, AMB, Yönetim Konseyi'nde anlaşmaya varılması zor olan ortodoks olmayan tedbirlere baş vurmak zorunda kalabilir" dedi.
Parasal genişleme
Fed tarzı bir parasal genişleme programı, AMB politika yapıcıları tarafından defalarca reddedildi. Avrupa Merkez Bankası'nın devlet borçlarını finanse etmesi, Avrupa Birliği yasalarına göre yasak ve bu durum, büyük miktarlı devlet tahvillerinin satın alınması konusunu yasalar karşısında tartışmalı hale getiriyor.
Draghi, ticari bankaların merkez bankasında park ettikleri fazla likiditeye uygulanan ve mevduat faizi olarak adlandırılan faizin negatif olmasından daha önce bahsetti. Ancak politika yapıcılar, negatif mevduat faizinin etkisinin tatminkar biçimde tahmin edilemeyeceğini kaydediyorlar. Negatif mevduat faizi, para piyasası faizlerinde düşüşe neden olarak, şirketlere ve bireylere kredi arzını potansiyel olarak olumsuz etkileyerek ve bankaların diğer finans kuruluşlarına borç vermelerinde isteksiz olmalarına neden olarak, bankaların karlılığını olumsuz etkileyebilir.
Londra'da BNP Paribas SA baş Euro Bölgesi ekonomisti Ken Wattret, "Eğer enflasyon düşük kalırsa, muhtemelen öyle olacak ve enflasyon beklentileri tehdidinin aşağı yönde çıpasız bir hale gelmesi önemli ölçüde artarsa, kutudaki tüm araçlar oyuna sürülebilir," dedi ve "Ancak AMB'in çalışma yöntemi ve faiz indiriminin etkisinin görülmesinin ne kadar süreceği gözönüne alınırsa, büyük boyutlu bir hareket zaman alacak" şeklinde görüş bildirdi.