Çağlayan: Altın ithalatındaki artış konjonktürel

Türkiye'de gelir düzeyi yükselirken, dağılımda da daha adaletli bir yapıya kavuşulduğunu anlatan Çağlayan, "Türkiye 2000'li yıllarda dağılımın en hızlı iyileştiği OECD üyesi oldu" dedi.

İşsizlik konusunda da dağerlendirmelerde bulunan Çağlayan, küresel ekonomik krizin başlangıcından bu yana Avrupa'da 4,5 milyon insan işini kaybederken, Ocak 2009'dan bugüne Türkiye'deki istihdam artışının 6,2 milyon kişiye ulaştığını bildirdi. İşsizlik oranlarının arzu ettikleri düzeyde olmadığını belirten Çağlayan, "İsteriz ki işsizlik yüzde 5-6 seviyesine düşsün. Bu konuda da çalışmalarımız devam ediyor" diye konuştu.

Büyüme, işsizlik ve üretimdeki olumlu performansın mali disiplinden taviz verilmeden gerçekleştirildiğini ifade eden Çağlayan, 2013 yılı sonunda merkezi yönetim bütçe açığının GSYH'ye oranının yüzde 1,2 olacağını öngördüklerini, bu oranın, AB'deki 28 üyeden 23'ünün 2012 yılındaki bütçe performansından daha iyi bir düzey olduğunu dile getirdi.

Orta Vadeli Program'da (OVP) yıl sonu cari açık beklentisinin 58,8 milyar dolar ve GSYH'ye oranı yüzde 7,1 olarak yer aldığını hatırlatan Çağlayan, altın hariç cari açığın GSYH'ye oranının ise yıl sonunda yüzde 6,8'den yüzde 6,1'e gerileyeceğini tahmin ettiklerini söyledi.

- "Altın ithalatındaki artış konjonktürel"-

Geçen yıl ihracatın rekor kırarak 152,5 milyar dolara yükseldiğini, ithalatın ise yüzde 1,8 azalarak 236,5 milyar dolara gerilediğini anımsatan Çağlayan, şunları kaydetti:

"OVP'de ihracatımızın 2013'te 153,5 milyar dolara ve 2014'te 166,5 milyar dolara yükseleceğini; ithalatımızın da 2013'te 251,5 milyar dolara, 2014'te 262 milyar dolara yükseleceğini öngörüyoruz. Yıl sonunda rakamlar aşağı yukarı bu düzeyde çıkacaktır. 2013 Ocak-Eylül döneminde ise ihracat binde 4 azaldı ve 112,5 milyar dolar oldu. İthalat ise yüzde 6 artarak 187,6 milyar dolara yükseldi.

İlk 9 aylık verilerde önemli bir altın etkisi var. Tabii, altın da ihraç ve ithal ettiğimiz binlerce üründen biri. Altın ihracatındaki azalma ve ithalatındaki artış da içinde bulunduğumuz konjonktürün bir sonucu. Ama şunu özellikle vurgulamak isterim; altın dışında kalan dış ticarete baktığımızda, 2013 Ocak-Eylül döneminde ihracatın yüzde 7, ithalatın ise yüzde 3,1 arttığını görüyoruz. Sadece Eylül ayında ise, altın hariç ihracat yüzde 10,9, ithalat yüzde 3,9 artış kaydetti."

Türkiye olarak 9 aylık dönemde 237 ülke ve bölgeye ihracat yapıldığını ifade eden Çağlayan, bu ülkelerin 159'una yapılan ihracatta artış gerçekleştiğini, Ocak-Eylül döneminde ihracatçı firma sayısının yüzde 5,9 artışla 54 bin 346'ya ulaştığını bildirdi.

Bakan Çağlayan, bu ihracat performansında sadece büyük merkezlerin değil, 81 ilin emeği olduğunun altını çizerek, Konya, Trabzon, Antalya, Aydın, Karabük, Osmaniye, Amasya gibi illerin aldığı payda ciddi sıçrama yaşandığını, ihracatın yavaş yavaş Anadolu'ya kaydığını söyledi.

Yılın 9 ayında hizmet ihracatının yüzde 10 artarak 35,4 milyar dolara yükseldiğini belirten Çağlayan, bu yıl 48 milyar doları aşarak rekoru yenileyeceklerini ifade etti.

Pazar çeşitlendirmesi çalışmaları konusunda da bilgi veren Çağlayan, 2014-2015 dönemine ilişkin hedef ve öncelikli ülkeleri belirleme faaliyetlerinde çalışmaların son aşamaya geldiğini, önümüzdeki günlerde de bunları açıklayacaklarını dile getirdi.

- Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri-

Bakan Çağlayan, Türk müteahhitlerinin yurtdışında bugüne kadar toplam 102 ülkede 261 milyar dolar değerinde 7 bin 271 proje aldığını ifade etti. Bu yılın 10 ayında üstlenilen yurtdışı projelerin 20,7 milyar dolara ulaştığını bildiren Çağlayan, " Hedefimiz, bu tutarın 2023 yılında 100 milyar dolara çıkartılması" dedi.

Bugüne kadar, 19 ülke ile Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzalandığını hatırlatan Çağlayan, 14 ülke/ülke grubu ile müzakerelerin devam ettiğini, 12 ülke/ülke grubu ile de STA müzakerelerinin başlatılması yönündeki girişimlerin sürdüğünü vurguladı.

Bu yılın ocak-eylül döneminde Dahilde İşleme Rejimi kapsamında 49,6 milyar dolar ihracat yapıldığını belirten Çağlayan, Ocak-Ekim döneminde hazırlanan 6 bin 486 adet Dahilde İşleme İzin Belgesi ile 48,1 milyar dolarlık ihracat taahhüdü karşılığında 28,6 milyar dolarlık ithalat izni verildiğini kaydetti.

Serbest bölgelerin toplam ticaret hacminin Ocak-Eylül döneminde ise 17 milyar dolar olarak gerçekleştiğini anlatan Çağlayan, aynı dönemde bu bölgelerde sağlanan istihdamın yüzde 5 artarak 56 bin 720 kişiye ulaştığını ifade etti.

Bakan Çağlayan, yurtdışında yatırım yapmış 3 bin 700'den fazla Türk şirketi bulunduğuna dikkati çekerek, bu yatırımlara bağlı olarak, yaklaşık 110 bin vatandaşa yurtdışında istihdam sağlandığını kaydetti.

-Teşvik uygulama sonuçları-

Yeni Teşvik Sistemi kapsamındaki son rakamları da paylaşan Çağlayan, sistemin yürürlüğe girdiği 20 Haziran 2012 tarihinden bu yılın Ekim ayı sonuna kadar olan dönemde 101,9 milyar lira tutarında 6 bin 486 Yatırım Teşvik Belgesi düzenlediklerini, bu belgelerde 239 bin 738 kişilik ilave istihdam öngörüldüğünü dile getirdi.

Teşvik belgelerinin yüzde 37'sinin 1. Bölge'de, yüzde 16'sının 2. Bölge'de, yüzde 15'inin 3. Bölge'de, yüzde 11'inin 4. Bölge'de, yüzde 9'unun 5. Bölge'de ve yüzde 12'sinin 6. Bölge'de gerçekleştirilecek yatırımlar için olduğunu ifade eden Çağlayan, "6. Bölge, bizim için çok önemliydi ve bu bölgeden çok iyi sonuçlar alıyoruz. Özellikle Çözüm Süreci'nde bu veriler Türkiye için yüz ağartıcı gelişmeler. Bakın 6. Bölge'de yatırım değerinde yüzde 186, istihdamda yüzde 189, teşvik belgesinde yüzde 52 artış var" diye konuştu.

Çağlayan, sadece 6. Bölge'de uygulamakta olan sigorta primi işçi hissesi desteğinden de 42 firmanın toplam 5 bin 932 işçi için yararlanmaya hak kazandığını belirtti.

- Uluslararası doğrudan yatırım-

Türkiye'ye, ocak-eylül döneminde 8,7 milyar dolarlık uluslararası doğrudan yatırım geldiğini anlatan Çağlayan, yabancı sermayenin güvenini sağlama konusunda, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması (YKTK) anlaşmalarının önemli rol oynadığına işaret etti. Bugün itibarıyla Türkiye'nin anlaşma imzaladığı ülke sayısının 89'a ulaştığın dile getiren Çağlayan, böylece Türkiye'nin, en fazla YKTK Anlaşması imzalamış 12. ülke konumuna geldiğini bildirdi.

İthalata ilişkin politikalar hakkında da bilgi veren Çağlayan, yerli sanayinin, artan ithalattan ve haksız dış rekabetten korunmasını sağlmaya çalıştıklarını söyledi.

-Kimyasal içeren ürünler-

Bunu yanı sıra vatandaşların kanserojen etkileri olan kimyasallar içeren boya ile boyanmış ürünleri kullanmaması amacıyla Riske Dayalı Denetim Sistemi (RDDS) tasarlanarak yürürlüğe konulduğunu ifade eden Çağlayan, bu kapsamda şimdiye kadar analizleri yapılan 550 bin 310 adet hazır giyim eşyası, 107 bin 902 çift ayakkabı, 282 bin 848 çift çorap ve bin 143 adet deri ve konfeksiyon eşyası, 36 bin 915 kilogram tekstil eşyasının bertaraf edildiğini açıkladı.