Arjantin'in borç sorunu neden bütün dünyayı ilgilendiriyor?
-
Yatırımcılar Arjantin'in yılan hikayesine dönen devlet borcu sorunundaki son gelişmeyi soğuk kanlılıkla karşıladı. Ancak fikirleri yakın zamanda değişebilir.
Amerikan Yüksek Mahkemesi'nin, Arjantin'e karşı açılan davaları üstlenmeyi reddederek, davanın devlet borçlanma kurallarını değiştirecek şekilde karara bağlanmasına neden olması, meselenin daha da büyümesine yol açabilir. İlk bakışta bu durumdan sadece Arjantin'in etkileneği düşünülse de, sonuçlar bütün dünyayı ilgilendirebilir.
Meseleyi özetleyecek olursak; her şey Arjantin'in 10 yılı aşkın bir süre önce devlet borçlarını ödememesi üzerine başladı. Latin Amerika ülkesi daha sonra eski tahvilleri yenileriyle değiştirerek alacaklılarını kayba uğrattı. Böylece NML Capital başta olmak üzere alacaklıların Arjantin'e karşı hukuk mücadelesi de başlamış oldu.
NML, ABD'deki bir mahkemenin Arjantin'i borcunu ödemeye mahkum etmesiyle, 2012'de büyük bir galibiyet elde etti. Mahkeme, Arjantin'e borcunu ödememe konusunda yardım eden aracıların da yaptırımlarla karşılaşacağını belirtti. Arjantin devleti bu sonucun ardından çaresiz gözüküyor. Devlet Başkanı Fernandez de Kirchner kararı tanımadıklarını açıklasa da bu durumu kötüye götürmekten başka bir işe yaramayabilir. Burada yapılması gereken kararı kabul ederek bu borçlarını ödemek için alacaklılarla anlaşma yapmak olacaktır.
Devletlerin yasal bir şekilde iflas edememesi durumu daha karışık hale getiriyor. Şimdiye dek yaşanan tecrübeler bize, devletlerin borçlarını ödeyememesi durumunda kredi verenlerin mağdur olduğunu gösterdi. Ancak ABD mahkemeleri verdikleri kararla bu tartışmalı sistemi de dağıtmışa benziyor. Devletlere kredi açan kurumlara haklarını arama imkanı vermenin neresi yanlış diye soracak olursanız; bu tabi ki yanlış değil. Ancak devletlerin iflasının yasalarla belirlenmiş bir yöntemi olmaması bir daha aynı durumun yaşanması halinde devletlerin borçlarını yeniden yapılandırma konusunda kimsenin istekli olmayacağı anlamına geliyor.
Hükümetler 10 yıl önce devlet borcu sorununun çözümü için bir sistem geliştirmeye çalışmışlardı. Bu doğru yönde atılmış bir adım, ancak henüz bir sonuca bağlanmış değil. Bu yönde adımların atılması için Arjantin büyüklüğünde bir ekonominin iflası beklenmese de iyi olur.