Türkiye enerji piyasası merkezi olabilir
Enerji Borsası'nın devreye girme aşamasında önemli bir kilometre taşı aşıldı. ETD Başkan Yardımcısı Muhtafa Karahan, EPİAŞ ile Türkiye'nin bölgesinde enerji piyasası merkezi olabileceğini söyledi
Enerji piyasası düzenleme kurulu (EPDK), Enerji Borsası'na (EPİAŞ) sektör şirketlerinin ortaklık esaslarını düzenleyen yönetmeliği onayladı ve bu onayla birlikte şirketlere ortaklık başvurusu için çağrı yaptı. Sektör şirketleri Enerji Borsası'na en fazla yüzde 4'lük ortaklık için iki ay içinde başvuruda bulunacak. Hisse dağıtım işleminin bitmesinin ardından Epdk, 6 ay içinde EPİAŞ'a piyasada işlem yapması için yetki verecek. İlk olarak elektrik alım-satımının yapılacağı "Enerji Borsası" olarak hayata geçecek EPİAŞ'ta, daha sonra petrol, doğalgaz ve türevleri de işlem görecek.
Bloomberg HT yayınında konuyu değerlendiren Enerji Ticareti Derneği Başkanı Yardımcısı Mustafa Karahan, EPİAŞ düzenlemesinin, borsa kurulumu için büyük önem arz ettiğini belirtti. Borsayla birlikte Türkiye'nin enerji alanında pozisyonun güçleneceğini kaydeden Karahan, "Borsayla birlikte Türkiye enerjinin transit geçtiği bir ülke değil, merkez ülke olacak" dedi. Karahan, Türkiye açısından elektrikte, doğalgaz ve petrolde ve karbon ticaretinde ilerde çok büyük değişimler yaşanabileceğini belirtti.
Türev ürünler piyasası da oluşacak
Karahan, borsanın önemini şu sözlerle özetledi:
"EPİAŞ'ın kuruluşu, sadece borsa kurulumu açısından değil enerjide Türkiye’nin pozisyonu açısından çok önemli bir gelişme. Sadece elektrikte değil, doğalgaz ile petrolde ve karbon ticaretinde ilerde çok önemli değişimler yapabilecek Türkiye açısından. Süreç tamamlandıktan sonra spot piyasayı işletecek fiziki bir piyasa işletisi olacak EPİAŞ. Ancak buradaki fiziki piyasanın yapısı üzerine Borsa İstanbul’da vadeli ve türev ürünler piyasası da ortaya çıkacak. Bu da uzun dönemde şirketlerin kendi pozisyonlarını hedge edebilecekleri, gerek maliyet tarafından enerji kullananları gerek enerji üretenleri uzun dönemde kullanabilecekleri bir piyasa yaratacak. Bu piyasa ortamını yaratması fiyatın şeffaf ve doğru bir şekilde Türkiye’de oluşuyor anlamına geliyor. Bu da aslında daha geniş anlamda baktığınız zaman bölgemizdeki, özellikle doğu tarafımızdaki enerji üreticilerinin enerjilerini satmak için Türkiye piyasasını kullanacakları, dolayısıyla alıcıların da gelip bu enerjileri Türkiye’den alabileceği anlamına geliyor yani bir pazaryeri mantığında kurgulanıyor bu süreç."
Gürcistan elektriği yakında Türkiye üzerinden satılabilecek
Karahan, Enerji Borsası ile birlikte çevre ülkelerde oluşan elektrik açığının türkiye'de satılabileceğini hatırlatarak şunları söyledi:
"Gürcistanda üretilen fazladan elektrik var. Bu elektriğin Türkiye'ye taşınıp Türkiye piyasasına satılması çok güncel bir konu şu anda onun alt yapı çalışmaları da bitmiş durumda. Çok kısa zamanda başlayacak diye bekliyoruz Bu örnek gibi yine enerji fazlası olan ve dış piyasalara satma ihtiyacı olan ülkeler, Azerbaycan başta olmak üzere özellikle doğalgaz ve orta vadede de aslında Kuzey Irak’taki öncelikle gaz kaynakları olarak düşünüyoruz bunu. Çünkü doğalgaz ve elektrikte petrolden farklı olarak taşınmasıyla ilgili bir sıkıntı var. Bir boru hattına veya taşıma hattına ihtiyacınız var. O yüzden de komşuluk ilişkisi çok önemli oluyor.
Biz burada Türkiye’nin bölgesel bir merkez olmasını aslında üzerinden transit enerjinin geçtiği bir merkez değil de enerjinin buraya gelip, burada satılıp,burada fiyatlanıp ondan sonra satıldığı bir merkezden bahsediyoruz. Dolayısıyla borsanın önemi burada çıkıyor.Yani üzerinden geçen transit yol olması üzerinden köprü geçiyormuş gibi bir otoyol geçiyormuş gibi bir anlamı kalmıyor sizin için ama buraya inip burada merkez olup burada fiyatlanması esas önemli nokta burada."